KIBRISLI ALİ RUHİ EFENDİ VE KIBRIS'TAKİ İMAR FAALİYETLERİ (original) (raw)

RİZELİ HAFIZ HÜSEYİN EFENDİ ve RÂ’İYYE ŞERHİ ADLI YAZMA ESERİ

Süleyman Demirel Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 2020

Özet Bu çalışma, hayatı hakkında elimizde sınırlı bilgiler olan, XVIII. asrın ikinci yarısında Anadolu coğrafyasında yetişmiş Osmanlı kurrâ ve müderrislerinden Rizeli Hâfız Hüseyin Efendi'nin (ö. 1237/1821), İmam Şâtıbî'nin (ö. 590/1194) Râ'iyye manzûmesine Osmanlı Türkçesi'yle yazmış olduğu şerhi konu almaktadır. Makalede, müellifin hayatının yanı sıra şerhte takip ettiği metot ve resmü'l-mushaf yönünden ilmî değeri üzerinde durulmuştur. Bu çerçevede, şerhte yer alan, Kur'an kelimelerinin imlâ hususiyetlerindeki illetlere yönelik açıklamalar, Şâtıbî'nin Mukni' üzerine yaptığı ilavelere dair açıklamalar ve müellifin bazı âlimlere yönelik yaptığı eleştiriler ele alınmıştır.

ALÎ EMÎRÎ EFENDİ DÎVÂNINDA KİTAP VE ŞÂİRİN " KİTÂB " REDİFLİ ÜÇ GAZELİ

Öz: Alî Emîrî Efendi, yirminci asrın başlarında adı kitapla birlikte anılan Osmanlı münevverlerinden birisidir. O, kendisini ve bütün olarak kâinâtı " 'kitapların dünyası " üzerinden anlamış ve anlamlandırmıştır. Anlam, düşünce ve duygu dünyası arasındaki geçişler, hep kitap ve şiir aracılığıyla gerçekleşmiştir. Alî Emîrî Efendi'de şiir/kitap okuma merakı, dokuz yaşlarında amcası Şâ'ban Kâmî Efendi'nin kendisine hediye ettiği Mısır basması nadir bir eserle başlamış, ilerleyen yıllarda bu merak bir tutkuya dönüşmüştür. Özellikle geçmişte Diyarbakır'da bir milyon kırk bin ciltlik bir kütüphanenin varlığından haberdar olduktan sonra, kendisi de zengin bir kütüphane kurmanın hayali ile ömrünü kitap toplama ve nevâdiru'l-âsâr adını verdiği pek çok eseri neşretmeyle geçirmiştir. Alî Emîrî Efendi, kitaba olan aşkını hem nazmına hem nesrine yansıtmış, özellikle dîvânında, okumuş olduğu kitaplar ve yazarlardan bahsetmiş ve " kitâb " redifli üç gazel kaleme almıştır. Bu çalışmada Alî Emîrî Efendi'nin kitap sevgisinin dîvânına yansımaları ele alındı ve dîvânında yer alan " kitâb " redifli üç gazel Latin harflerine aktarıldı. Anahtar Kelimeler: Kitâb, gazel, Alî Emîrî Efendi, dîvân, kitap sevgisi. BOOK IN ALÎ EMÎRÎ EFENDI'S DIVAN AND TREE GHAZELS RHYMED " KITAB " Abstract: Alî Emîrî Efendi is one of the rare Ottoman intellectuals who is recalled with books in the early twentieth century. He understands and gives meaning to himself and the whole universe with books. The transitions between his world of meaning, thoughts and feelings came into existence via book and poem. His reading interest started with his uncle Sâban Kâmî Efendi who gave him a rare piece of Egypt pressing books and this interest turned into a passion in the advancing years. Especially after he learned about a library in Diyarbakır that has one million and forty thousand books, he collected and disseminated books in dreams of founding a rich library. Alî Emîrî Efendi reflected his love of books both to verse and prose as well, he mentioned about books and writers he read in his divan and wrote three ghazels rhymed " kitab ". In this study, it has been investigated the reflections of Alî Emîrî Efendi's books loving to his divan and tree ghazels rhymed " kitab " in his divan has been translated from Arabic letter to Latin letter.

TEFSİR KÜLLİYATINDA AKIL VE NAKLİN İMTİZACI GAYRETLERİ: FAHREDDÎN ER-RÂZÎ ÖRNEĞİ

FAHREDDİN ER-RÂZÎ VE TEFSİR İLMİNDEKİ YERİ, 2023

Bu eserin tüm yayın hakları saklıdır. Yayınevinin/Yazarların izni olmadan eserin herhangi bir bölümü yeniden basılamayacağı gibi, kayıt, fotokopi ve bilgi depolama da dahil elektronik ya da mekanik yöntemle yeniden çoğaltılıp dağıtılması yasaktır. Kitaptaki bölümlerin bütün sorumlulukları bölüm yazarlarına aittir.

FİNANS GİRDABINDA BOĞULAN İMPARATORLUK MÜLKÜ: KIBRIS

Özet Kıbrıs Adasının yönetimi 1878'de İngiltere'ye devredilmiş, fakat mülkiyeti Osman-lı İmparatorluğu'nda kalmıştı. Babıâli ve İngiliz hükümetleri tarafından 1878'de imzalanan ek konvansiyona göre İngiltere'nin yönetim giderleri düştükten sonra kalan Kıbrıs vergi gelirlerini Osmanlı İmparatorluğu'na ödemesi gerekiyordu. Fakat Babıâli bu parayı hiçbir zaman tahsil edemedi. İngiliz hükümetinin tek ta-raflı kararıyla adanın vergi gelirleri, garantili 1855 borçlanmasının faiz ödemele-rine tahsis edildi. Babıâli 1855 borcunun konvansiyonu yoluyla Kıbrıs vergilerini serbest bıraktırmaya çalıştığında da başarılı olamadı. Abstract Imperial Property Drowned in the Financial Vortex: Cyprus The governance of Cyprus Island was devolved to Britain in 1878 but the property rights of the Ottoman Empire were conserved. According to the additional convention signed by the Sublime Porte and British government in 1878, having deducted the expenses of British administration, Britain was supposed to pay the remaining tax revenues to the Ottoman Empire. However, the Porte was never able to collect this money. With the unilateral decision of the British government, tax revenues of the island were assigned to the interest payments of the Ottoman Empire's 1855 guaranteed loan. The Sublime Porte tried to release Cyprus revenues through the revision of the 1855 loan agreement but could not achieve it. Kıbrıs Tarihi 1855 istikrazı Cyprus history Turkist public debt Türkiye 1855 istikrazı

ALİ EMİRİ EFENDİ CEVÂHİRÜ'L-MÜLÛK

ALİ EMİRİ EFENDİ CEVÂHİRÜ'L-MÜLÛK , 2013

Cevâhirü'l-Mülûk 17 (kütüphânesini millete bağışlamak, Fâtih Sultan Mehmet'in yanına gömülmek) böylece gerçekleşmiş oluyordu. Ali Emîrî Efendi hakkında en değerli çalışmalardan birini yapan Dr. Muhtar Tevfikoğlu, Yahya Kemal Beyatlı'nın: "Muhtâc isen füyûzuna eslâf pendinin / Diz çök önünde şimdi Emîrî Efendinin" mısralarıyla biten "Ali Emîrî'ye Gazel" adlı şiirinden bir mısra tazmin ederek güzel bir manzume yazmıştır. Bize onun hem fiziki hem de ruhi halleri hakkında bilgi verebilecek özellikte olduğu için Tevfikoğlu'nun "Emiri Efendi'ye" başlıklı şiirini burada vermek istiyoruz. EMÎRÎ EFENDİ'YE Bir kubbe saltanatı... Lâle ve gül destesi... Bir uğultu hâlinde geçmiş zamanın sesi. Ne varsa bu seste var; düşümüz gerçeğimiz, Eski günlerimizle mutlu geleceğimiz. Aydınlık gönüllerde yüzyılların bestesi Kitap yapraklarına teslim etmiş bu sesi. Bahçesinde dolaştım azîz hâtırâların, Gök kubbenin altında birleşti dün ve yarın. Zamanın ötesinden belirdi üslûbumuz Çehremiz aynalarda, sayfalarda ruhumuz... Lekesiz gökyüzünde on beş bin kuş kanadı... On beş bin yeni haber sâhibini aradı. Müjdeleri verildi, açıldı yaprak; Lâle ve gül bahçesi hâlini aldı toprak. İhtiraslı ellerle okşanıp birer birer Saygıyla selâmlandı asırlık sevgililer. San'atın mu'cizesi, destânımızın dili Bir kubbe kurşununa bin güneş vurmuş gibi! Malazgirt'ten bu yana asîl hikâyemizden Bu saygı insanlığa yâdigâr olsun bizden! İç ve dış yapısıyla Osmanlı medresesi... Sağdaki ilk odadan nâzırın ince sesi Aksetti duvarlara, raflara kitaplara. Kütüphâne nâzırı endişeli bu ara; Bir sahafta görmüştü eski bir el yazması, Cildi ve tezhibiyle bir hazîne en azı... Mensur Eserleri: 1. Abâu'l-Akvam: (Kavimlerin Ataları) Kayıp bir eserdir. Gençlik yıllarında bu adı taşıyan büyük bir eser yazdığı söylenmektedir. 2. Acâibü'l-Letâ'if:

KIBRIS'TA AFİF MAPOLARLA ÇOĞALAN HAYAT

Turnalar Dergisi, 2014

Mapolar, özgün bir seçki, özel bir estetik ardında değildir… Bitmez tükenmez hikâyeler anlatan bir meddah gibidir… Dinlediği hikâyelerden yola çıkarak gazetelerde tefrika edilecek uzun anlatılar kurar. Yapıtları roman olarak adlandırılıyor olsa da, Batılı anlamda romanlara özgü bir yazar kurgusu, özgün birer metin olma iddiasını taşımaz; toprağında yaşadığı, suyunu içtiği, havasını soluduğu bir kültürün sözlü anlatı geleneğini yazıya dökme ve bir yandan da kendince yeni boyutlar kazandırma uğraşı içindedir… Gazete tefrikalarına dönüşen, sonradan da roman olarak basılan uzun hikâyelere, Mapolar’ın yazma iştahı, okuru serüven burgaçlarına çekme arzusu damgasını vurur. Yazılanlar çoğu kez dönülüp okunmadan yayınlanmıştır belki de… Kendini denetleme, yazdıklarını kontrol edip düzeltme yerine, yeni anlatılar bulma, yeni olay patlamalarıyla heyecan içeriğini çoğaltma çabası içindedir. Böylesi bir yol seçmiş olmasında sürekli yazım gücü isteyen gazete tefrikacılığının, dergi köşe yazarlıklarının da itkisi vardır elbette…

ALİ EMİRİ EFENDİ İLE MEHMED FUAD KÖPRÜLÜ ARASINDAKİ MÜNAKAŞALAR-II

Arguments between Ali Emîrî Efendi and Mehmet Fuad Köprülü-II In our last article in İlmî Araştırmalar nr. 10 we had been discussed on the reasons of Ali Emîrî's critics to Mehmet Fuad Köprülü's raitings. Here, we exsamine the contents of Ali Emîrî's point of critics.