TSL Issue: 6.1/2015; Lektura anagramatyczna a przekład (zmagania translatorskie z wierszem Krešimira Bagicia la folie de saussure) The anagram reading and the problem of translation (struggles with a translation of the poem la folie de saussure by Krešimir Bagić (original) (raw)

Bzdurednie i bredniury? Słowa-walizki w dwunastym polskim przekładzie "Alice’s Adventures in Wonderland

Teksty Drugie, 2021

Wasowski został nie tylko potłumaczem, ale i pomagikiem. Postanowił bowiem pomóc autorowi […], wspomagając jego geniusz polszczyzną, którą włada ze zręcznością magika. W efekcie powstał tekst w sposób szczególny wzbogacony wkładem tłumacza, a talent i polot pomagika sprawia, że często trudno zgadnąć, gdzie kończy się jeden geniusz, a zaczyna drugi. W tym miejscu można by zadać pytanie, które nurtuje badaczy przekładu od początku: jak wyznaczyć granice przekładu? 63 Wydaje się, że gdyby wytyczało je tylko tworzenie słów-walizek, to w przypadku dwunastego polskiego tłumaczenia Alice można by je było przekraczać bezkarnie i z czystą przyjemnością, choćby po to, by poszerzać normy i zasoby własnego języka, bardzo dobrze się przy tym bawiąc.

Kłopotliwi mistrzowie, czyli o rymotwórcach tłumaczących literaturę antyczną

Przekladaniec, 2012

Troublesome Masters: Rhymesters Translating Ancient Literature This article outlines the history of rhyme in Polish translations of ancient literature and focuses on the role of major Polish poets, the "troublesome masters." They were the ones who, through the use of rhyme in their translations, created a tradition so strong that it could not be easily defi ed. This rhyme routine had spawned multitudes of translators-verse mongers, who paid more attention to the structure and arrangement of their work than to the quality of their translation. The dominance of rhyme created the illusion that rhyme itself should be blamed for translation weaknesses, which resulted in hostility toward that stylistic measure. After years of its widespread use, or rather its misuse, in translation of ancient literature, rhyme was almost entirely abandoned in favour of prose or blank verse. Today rhyme slowly returns from exile, but only in those genres which in the Polish language have always been connected with it, such as epigram or fable. Moreover, rhyme reappears where it is used to strengthen humour or alleviate the indecency of wit. Publikacja objęta jest prawem autorskim. Wszelkie prawa zastrzeżone. Kopiowanie i rozpowszechnianie zabronione. Publikacja przeznaczona jedynie dla klientów indywidualnych. Zakaz rozpowszechniania i udostępniania serwisach bibliotecznych Kłopotliwi mistrzowie, czyli o rymotwórcach tłumaczących...

Komentarz do rozdziału III części pierwszej „Marksizmu i filozofii języka” Walentina Wołoszynowa

Praktyka Teoretyczna, 2024

The commentary on the chapter "Philosophy of Language and Objective Psychology" is devoted first to establishing the functional position of this part of the book within the entirety of the considerations presented in Marxism and Philosophy of Language (MiFJ), serving as an outline for a-never realised-research programme, relation to other disciplines, reconstruction of basic assumptions, specificity of the moment of publication). The second part discusses the key contexts of MiFJ (Marrism, Lev Vygotsky's psychology), which are particularly relevant to the translated chapter.

Awatary współczesnych tłumaczy: kopista i kompilator

Między Oryginałem a Przekładem

Avatars of Contemporary Translators: the Copyist and the CompilerThe aim of the paper is to discuss the latest market and commercial tendencies which contribute to the development of new functions of the translator on the literary market. Based on studies by Anna Moc and Krzysztof Fordoński as well as the author’s own analysis of the latest literary translations from English into Polish, this analysis aims at describing two new roles of the translator determined by market criteria.

Manipulizm a wpływ czytelników na polskie tłumaczenie Harry’ego Pottera

Roczniki Humanistyczne, 2015

Manipulizm, którego nazwa nawiązuje do tytuáu pracy zbiorowej The Manipulation of Literature 1 , napisanej przez badaczy propagujących tzw. zwrot kulturowy 2 w przekáadoznawstwie, bada wszystko to, co wpáywa na ksztaát tekstu przekáadu oraz pracĊ táumacza. Analizuje uwikáania translacji w róĪnorakie "struktury wáadzy, interesy narodowe, systemy religijne oraz ekono-miĊ, których dziaáaniom na róĪnych páaszczyznach podlega táumacz" 3. Czoáowy przedstawiciel szkoáy manipulistów, André Lefevere, w ksiąĪce Translation-History-Culture: A Sourcebook 4 opisywaá i podawaá wielorakie przykáady manipulacji przekáadem, m.in. poprzez swoiĞcie pojĊte 5 ideologie, patronat, tradycje artystyczne krajów docelowych oraz ich obyczajowoĞü.

Losy frazeologizmu szewska pasja na tle zjawisk językowo-kulturowych

Język Polski, 2017

Losy frazeologizmu szewska pasja na tle zjawisk językowo-kulturowych Słowa kluczowe: frazeologia, rozwój znaczeniowy wyrazów, polisemia, stereotyp. Celem niniejszego szkicu jest próba prześledzenia losów jednego z mocno utrwalonych w polszczyźnie frazeologizmów-wyrażenia szewska pasja. Komponent przymiotnikowy łączy je tematycznie z jednostkami języka utrwalającymi realia tradycyjnego rzemiosła, rzeczownikowy zaś z leksyką dotyczącą uczuć. Dzieje frazeologizmu wiążą się z przemianami, jakie zaszły w obu sferach tematycznych polskiego słownictwa, są również świadectwem współczesnych zjawisk komunikacyjno-językowych, jak bowiem ujął to metaforycznie Wojciech Chlebda, "za każdą jednostką języka stoi [...] cała jej historia-rzadko prosta i oczywista, częściej pełna zawikłań, bocznych ścieżek, ukrytych przejść ku innym lądom i czasom" (Chlebda 2005: 275)1. W wypadku wyrażenia szewska pasja historia wydaje się "prosta i oczywista", ale bliższy ogląd ukazuje jednak pewne "boczne ścieżki", którymi podąża ten frazeologizm, zwłaszcza we współczesnej polszczyźnie. Zacznijmy zatem od historii. Jako najstarszą dokumentację omawianego frazeologizmu w polszczyźnie pisanej Nowa księga przysłów i wyrażeń przysłowiowych polskich pod redakcją Juliana Krzyżanowskiego (dalej NKP) zamieszcza cytat z końca XIX wieku2 z tekstu Michała Bałuckiego. Wyrażenia tego nie notuje Linde (L), brak go również w Słowniku wileńskim (SWil). Słownik warszawski (SW) także nie rejestruje odrębnego hasła szewska pasja, ale takie połączenie wyrazowe znalazło się w dokumentacji przymiotnika szewcki/szewczy/szewski: Szewcka pasja mię bierze3. NKP pod hasłem szewska pasja podaje kilkanaście cytatów z dzieł literatury pięknej (m.in.