ORTAOKUL ÖĞRETMENLERİNİN " ÖĞRENCİ " KAVRAMINA İLİŞKİN METAFORİK ALGILARI 1 SECONDARY SCHOOL TEACHERS' METAPHORIC PERCEPTIONS OF THE CONCEPT OF STUDENT (original) (raw)

Özet Bu çalışmanın temel amacı, öğretmenlerin öğrenci kavramına ilişkin algılarının metaforlar aracılığıyla belirlenmesidir. Bu çalışma öğretmenlerin çalıştıkları okulun sosyo ekonomik durumuna göre mesleki yıllarında karşılaştıkları öğrencilere ilişkin algılarının ortaya konulması ve gerekli çalışmaların yapılması açısından önemlidir. Araştırma nitel bir çalışma olup olgu bilim deseninde tasarlanmıştır. Araştırma verileri, 2012-2013 eğitim öğretim yılında Gaziantep ili Şehitkamil ilçesi farklı sosyo ekonomik çevrelere sahip okullarda görev yapmakta olan 83 öğretmenden elde edilmiştir. Katılımcıların seçiminde amaçlı örnekleme yöntemlerinden maksimum çeşitlilik örneklemesi kullanılmıştır. Araştırma verileri açık uçlu sorulardan anket formları aracılığıyla toplanmıştır. Verilerin analizinde nitel araştırma yöntemlerinden içerik analiz tekniği kullanılmıştır. Öğretmenler öğrenci kavramını hamur, ayna, çamur, öğretmenin görünmeyen yüzü gibi metaforlarla açıklamışlardır. Öğretmenlerin oluşturduğu metaforlar Bilgi Alıcısı Varlık Olarak Öğrenci, Üretilen ve Şekillendirilen Varlık Olarak Öğrenci, Yansıtıcı Varlık Olarak Öğrenci, Çaba Gösteren Varlık Olarak Öğrenci, Sınırlandırılan Varlık Olarak Öğrenci, Değerli Varlık Olarak Öğrenci, Amaçsız Varlık Olarak Öğrenci, Yol Gösterilecek Varlık Olarak Öğrenci olmak üzere sekiz kategori altında toplanmıştır. Öğretmenlerin ürettiği metaforların bulunduğu kategoriler çalıştıkları okulun bulunduğu çevrenin sosyo ekonomik düzeyine göre farklılık gösterdiği tespit edilmiştir. Sonuçlara yönelik olarak olumsuz algıya sahip öğretmenlerin algılarını değiştirecek motive edici çalışmaların okul rehberlik servisleri ile gerçekleştirilmesi gibi önerilerde bulunulmuştur. Abstract The main purpose of this study is to determine teachers' mental images about concept of student via metaphors. This research is significant as it attempts to explore teachers' perceptions of their students according to the school socio economic status in their professional year and conduct necessary studies. The research is a qualitative research and designed as phenomenological pattern. This research was carried out with participation of 83 teachers working at various schools which have different socio economic status, in Şehitkamil district of Gaziantep, in 2012-2013 academic year. The participants were chosen using maximum variation sampling method which is one of the purposive sampling methods. The research data were collected with open-ended questionnaires. Content analysis technique which is a qualitative research method was used to analyze the data. Teachers explained the concept of " student " via some metaphors such as dough, mirror, family, mud, teacher's invisible face. The metaphors created by teachers were collected under eight categories: Student as produced/formed asset, Student as reflective asset, Student as aimless asset, Student as recipients of knowledge, Student as valuable asset, Student as need to guidance asset, Student as limited asset, Student as striving asset. Explained metaphors related to the categories varied according to the school socio economic status. According to the findings, some suggestions were drawn such as conducting motivating studies via school guidance services to change the perception of teachers' who have negative perceptions of the students.