Gençlik Parkını Kültürel Miras Olarak Okumak-Nevin Gültekin-2013.pdf (original) (raw)

1992 yılında Dünya Mirası Konvansiyonu (The World Heritage Convention) doğal ve kültürel miras alanlarını “kültürel peyzaj” kavramıyla “toplumun ve yerleşmenin zaman içerisinde geçirdiği evrimi, insan ve doğal elemanların farklı bileşimleriyle açıklayan kültürel nitelikler” olarak tanımlamıştır. Kültürel peyzaj, var edildiği dönemde toplumun yapısını, bugün ve gelecekte varmak istediği hedefleri anlamada önemli bir işarettir. Dolayısıyla kültürü anlamada önemli ipucu olarak, ideolojiyi de yansıttığı anlaşılmaktadır. Gençlik Parkı, İncesu Deresinin taşkın alanında, 28 hektar bataklık alanda, yapımına 1936 yılında başlanmış ve 1943 yılında hizmete açılmıştır. Gençlik Parkı, geleneksel günlük yaşantıdaki bağ, bahçe, bostan kullanımları yerine, Cumhuriyetin modernite projesindeki radikal reformların sosyal alandaki uzantısı olarak, kadın ve erkeğin birlikte kullanımını öngören kent parkı uygulamasının ilk örneğidir. Kente modern-yeni yaşam kazandırmada öncü kamusal mekân olarak, diğer kentler için de örnek olmuştur. Gençlik Parkı 1960’larla modernite projesinde heyecanın azalmasıyla önemini kaybetmeye başlamış, 1970’li yıllarla ülkenin kaos ortamında atıl duruma düşmüştür. Modernitenin aşındığı 1980’lerde terk edilmeye başlanmış, Ankara Atatürk Kültür Merkezi Alanı’nın içerisinde olmasına rağmen korunamamış ve çöküntü alanına dönüşmüştür. 2009 yılında birçok farklılıklarla yenilenerek tekrar hizmete açılmıştır. Cumhuriyet’in kuruluşuna tanıklık ederek, başkentin mekânsal simgesi ve belleği olarak varlığını sürdürebilen Gençlik Parkı’nın kültürel miras niteliği ve bu yaşam serüveni ile ülkenin ekonomik, politik ve toplumsal süreçlerini aktarma performansı bu bildiride ele alınacaktır. ANAHTAR KELİMELER: Kültürel peyzaj, Kültürel miras, Kent parkı, Gençlik Parkı. PERUSING “GENÇLIK PARKI” AS CULTURAL HERITAGE ABSRACT In the year 1992, the World Heritage Convention has, under the light of the “cultural landscape” concept, defined the natural and cultural heritage areas as cultural properties that explain the evolution in time of the society and the habitation through different combinations of human and natural elements.” Cultural landscape is an important indication for understanding the structure of the society in the era it was existent as well as for understanding the targets that the society attempts to reach today and in the future. Therefore, as an important clue to understanding the culture, it appears that it also reflects ideology. The construction of Gençlik Parkı was initiated in the year 1936 on the floodplain of the İncesu creek - a swamp land of 28 hectares, and it was opened to service in 1943. Replacing the vineyards, gardens, and vegetable plantations that were spaces used in traditional daily living, Gençlik Parkı, standing up as an extension in the social area, of the radical reforms foreseen in the modernity project of the Republic, is the first example of an urban park implementation that stipulates usage jointly by men and women. Constituting a public space that pioneered the development of a new and modern life-style trend in the city, Gençlik Parkı also turned out to set an example for other urban areas to follow. In the 1960s, as the excitement over the modernity project started to fall down, Gençlik Parkı started to wither away and in the 1970s when chaos prevailed in the country, it was almost out of use. In the 1980s, when modernity efforts started to erode, it was gradually abandoned. Although it was situated within the boundaries of the Ankara Atatürk Cultural Center area, it could not have been protected and transformed into a depressed area. In 2009 it was re-opened to service after many a different alterations and renovations. Witnessing the establishment of the Republic and continuing its existence as a spatial symbol and memory of the capital, Gençlik Parkı will be studied in this presentation with its property as a cultural heritage, its journey of existence and its performance of transmitting the economic, political and social processes of the country. KEYWORDS: Cultural landscape, Cultural heritage, Urban park, Gençlik Park.