ARAP LiTERATÜRÜNDE METAFOR DEGİŞİMLERİ (original) (raw)

YİYECEK METAFORLARI ÜZERİNE BİR LİTERATÜR İNCELEMESİ

A LITERATURE REVIEW ON FOOD METAPHORS Abstract Metaphores are figurative expressions that are formed by using a term in a different way, preferred metaphors to improve the meaning, to add beauty to the narrative. Food, one of the concepts used as a metaphor, is one of the new topics examined in the literature. In this study, it is aimed to present a compilation study about food metaphors found in literature. For this purpose, it was preferred to examine the document as a data collection tool. As a result of the researches, 7 studies have been reached in domestic literature and 18 studies in foreign literature. Among the works, two of them have puplished thesis, one of them is publication type book, and the remaining 22 are articles. 52% of their work is that examine food metaphors used in literary texts. There are also conceptual studies and linguistic comparisons of food metaphors. Keywords: Metaphor, The Contemporary Theory of Metaphor, Food Metaphor.

ÜNİVERSİTE ÖĞRENCİLERİNİN REHBER ÖĞRETMEN ALGILARININ METAFORLAR ARACILIĞI İLE İNCELENMESİ

ÖZET: Bu araştırmanın amacı; üniversite öğrencilerinin lisedeki rehber öğretmenleri ile ilgili algılarını, metaforlar aracılığıyla tespit etmektir. Nitel araştırma desenindeki bu araştırmanın çalışma grubunu; 2017-2018 öğretim yılında bir devlet üniversitesinin Eğitim Fakültesi birinci sınıflarında öğrenim gören toplam 408 üniversite öğrencisi oluşturmaktadır. Araştırma verileri açık uçlu anket kullanılarak toplanmıştır. Ankette katılımcılardan lisedeki rehber öğretmenlerini düşünerek “Rehber öğretmen .….. gibidir/benzer; çünkü …….” ifadesini serbestçe tamamlamaları istenmiştir. Veriler içerik analizi tekniği kullanılarak analiz edilmiştir. Verilerin analizinde NVIVO 12 Plus programından yararlanılmıştır. Yapılan analizler sonucunda metaforlar olumlu, olumsuz ve nötr olmak üzere 3 kategoriye ayrılmıştır. Olumlu kategorisi altında toplanan veriler “güvenilir, koşulsuz kabul, rahatlatıcı, sorun çözücü, yansıtıcı, yararlı ve yol gösterici” olmak üzere 7 temada bütünleştirilmiştir. Olumsuz kategorisi altında toplanan veriler ise “güvenilmez, standart, tutarsız, ulaşılmaz ve yararsız” olmak üzere 5 tema altında bütünleştirilmiştir. Ne olumlu ne de olumsuz olan ifadeler de nötr kategorisi altında birleştirilmiştir.

ATASÖZLERİNDE METAFORLARIN İŞLEYİŞİ

How Metaphors Work in Proverbs, 2010

Atasözlerinin iletmek istediği düşünceyi kimi edebî sanatlardan yararlanarak ortaya koyan bir söz formu olduğuna, atasözlerine odaklanan pek çok yazıda değinilmiştir. Şükrü Elçin, "Atalar Sözü" adlı yazısında şunları dile getirir:

AHİLİK DEĞERLERİNİN METAFORLARLA ALGILANMASI ÜZERİNE DENEYSEL BİR ARAŞTIRMA

TARİH YOLUNDA BİR ÖMÜR Prpf. Dr. İsmail Özçelik'e Armağan, 2019

Lise ve Üniversite öğrencileri ile yapılan bu deneysel çalışmada Ahilik teşkilatı bağlamında değerlerin nasıl algılandığı araştırılmıştır. Çalışmada Sorumluluk ......... gibidir, çünkü ...... Doğruluk ............. gibidir, çünkü ..... Yardımseverlik .............. gibidir, çünkü.... şeklinde yarı yapılandırılmış bir form kullanılmış ve Meslek adaylarının bu kavramları nasıl algıladığı ortaya konmaya çalışılmıştır.

HAKİKAT VE METAFOR

Hakikat nosyonu üzerine fikir beyan etme, Nietzsche felsefesinin merkezi noktalarından birini oluşturur. Esasen antik Yunan düşüncesinden günümüze kadar hakikat kavramı felsefenin önemli tartışma konularından biridir. Nietzsche de felsefesinde hakikat kavramı etrafında farklı beyanlarda bulunmuştur. Hakikatin bizzat kavranabilirliğinin imkanı problematik bir konu olduğundan, hakikat tartışmaları epistemolojik bağlamın dışına taşmıştır. Yani hakikatin metafor vasıtasıyla anlatımı felsefede daha uygun bir bağlam olarak kabul görmüştür. Bu makale Nietzsche'nin hakikat hakkında epistemolojik ve dilsel bağlamdaki değerlendirmelerini incelemeyi amaç edinmiştir.

İDKAB ÖĞRETMEN ADAYLARININ METAFORİK ÇEVRE ALGILARI

Öz Metafor, bir kelimeyi, düşünceyi, olguyu, durumu veya kavramı kabul edilen anlamı dışında, açıklamak veya farklı anlamlara ulaşmak amacı ile kullanmaktır. Metafor, bir dil sanatı olması yanında felsefi düşünce üretme ve mantık ile de doğrudan ilgilidir. Bu bağlamda metafor, bilimsel alanların birçoğunda kendisine başvurulan bir açıklama yöntemidir. Daha çok soyut konuların yer aldığı din ve ahlak alanı ise mecaz ve sembollerin yoğun olarak kulla-nıldığı bir alandır. Bu nedenle Kuran ve sünnet, metaforlar açısından zengin bir muhtevaya sahiptir. Eğitim ala-nında inanç, düşünce ve duyguları açıklamada, karşılıklı iletişim ve kendini ifade etmede metaforlara başvurulur. Din eğitimi alanında da öğretmen ve öğrencilerin metaforik anlatımlardan yararlanması bir zorunluluktur. Çünkü dini alanda üretilen bilgilerin başka alanlarla ilişkilendirilmesi ve karşılıklı bilgi transferinde metaforlar yardımcı olabilir. Araştırmada, din eğitimi alanında metaforların kullanılmasının gerekliliği ve önemi üzerinde durulmuş, konu öğretmen adaylarının çevreyi algılayışları örnekliğinde ele alınmıştır. Araştırma, Bayburt Üniversitesi İD-KAB Bölümü öğretmen adayı olan son sınıf öğrencilerinin 2016-2017 öğretim yılı bahar döneminde aldığı Çevre ve Din Eğitimi dersinin bir ürünüdür. Çalışma, söz konusu dersi alan 105 öğrenci ile gerçekleştirilmiştir. Dönem içinde derste yapılan ortak etkinliklerde " Din eğitimi açısından çevrenin anlamı nedir? " sorusuna örnek metafor-lar üretilmiştir. İkinci bir adımda öğrencilerin aynı soruyu bireysel olarak cevaplamaları istenmiştir. Araştırma verileri " Din eğitimi açısından çevre ……dir. ….gibidir. Çünkü… " cümlelelerine öğrencilerin verdiği cevaplar-dan elde edilmiştir. Araştırmada yöntem olarak olgu bilim deseni kullanılmış olup veriler içerik analiz tekniğiyle çözümlenmiştir. Elde edilen bulgular kavramsal ilişkilerine göre sınıflandırılmış ve benzer başlıklar altında de-ğerlendirilmiştir. Çevre ile ilgili öğretmen adayları tarafından üretilen metaforların Allah, insan ve evren ilişkileri bağlamında din eğitimi alanında kullanılabilecek yararlı bir içeriğe sahip olduğu gözlenmiştir. Abstract Metaphor is used in order to explain the meaning except from the meaning that a word, view, fact, case or concept is accepted or to get different meanings. Metaphor is directly related to generate a philosophical view and to the logic as it is an art of language. In this sense, metaphor is an explanation method that it is applied in most of scientific fields. The field of religion and morals that the abstract subjects are mostly included is a field that the simile and symbols are densely used. Metaphors are used to explain the faith, view and emotions in the education and to express the mutual communication and oneself. In the research, the necessity and importance of metaphors' usage in the field of religious education have been focused and the subject has been considered in sampling the teaching candidates' perception on environment. The research is an output of lesson on Environment and Religious Education that the senior students in The Department of Religious Culture and Morals Knowledge ERCMK Teaching from Bayburt University had it in 2016-2017 education year's spring term. The students were asked to answer the same question individually. The research data was obtained from the answers that the students gave to the statements " Environment is…in terms of religious education. It is like…….Because…. ". The phenomenology design was used in the research and the data was analyzed with the content analysis technique. The findings which were obtained were categorized by the conceptual relations and they were assessed under the similar titles.

METAFORLAR VE ORHAN VELİ ŞİİRİ

Öz Batıda, temelleri felsefede atılan metafor kavramı; edebiyattan plastik sanatlara, siyaset biliminden sosyolojiye, işletmecilikten reklamcılığa kadar bir çok alanı etkilemiştir. Metaforun oluşturduğu kavramsal haritalar, hem toplumsal-kültürel izleri taşıyıp hem de yeni yaratımlara kapı aralamıştır. Metafor, kavramsal alanların eşitlenmesi sonucu ortaya çıkan geniş bir haritalamadır. Türkçenin hem standart dilinin hem sanat dilinin şekillenmesinde pay sahibi olan metaforlar, zihni haritalarda insani, toplumsal, coğrafi tüm etkilere dair izler taşır. Bu yapılanmanın farkında olan sanatçı; yeni, orijinal üretimleri ile dile kavramsal bir genişleme getirirken, okur zihnine de farklı yollardan ulaşım imkânına kavuşur. Orhan Veli Kanık, kendi çağı için modern bir söylem geliştirirken eski şiire dair ne varsa karşı durmayı tercih etmiş bir şairdir. Yeni şiir dilinin ve anlayışının inşasını, eski şiiri yıkarak yapabileceğine inanmıştır. İnsan zihninin işleyiş prensiplerinden biri olan metaforun Orhan Veli şiirinde tespit edilmesi, metaforun retorik karşısındaki yerinin tespiti için önemlidir. Abstract The concept of metaphor, which its foundations have been laid on philosophy in the West, effected various fields as literature, plastic arts, politics, sociology, industry, advertising. Conceptual maps that created by metaphor carried social-cultural traces and also paved a way for new creations. Metaphor is a vast mapping that generated/emerged from the equalization of conceptual areas. Metaphors have a role in shaping both the standard Turkish language and the language of art, and they bear the trace of individual, social and geographical influences in their conceptual mappings. While the artist, who is aware of this structure, brings a conceptual expanse to the language with his original productions, he also gains access to the minds of readers via different paths. Orhan Veli Kanık chose to stand against everything about former poetry while developing a modern statement for his era. He believed that construction of new poetical language and comprehension is possible by destroying the old poetry. Metaphor is a principle of human mind " s operation and identifying it on the Orhan Veli " s poetry carries importance for its place against the rhetoric.

ADAY TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI ÖĞRETMENLERİNİN “EDEBİYAT ÖĞRETMENİ” KAVRAMINA İLİŞKİN ALGILARININ METAFOR YOLUYLA ANALİZİ

Özet Metafor, kişilerin bir olgu ya da kavrama ilişkin algılarını benzetmeler yoluyla ifade etmesi olarak tanımlanabilir. İnsanoğlu eskiden beri özellikle soyut kavramları daha iyi anlayabilmek/anlatabilmek için onları metaforlar yardımıyla ifade eder. Bu yönüyle metaforlar hayatımızda çok önemli bir işleve sahiptirler. Bu çalışmada aday Türk Dili ve Edebiyatı öğretmenlerinin "edebiyat öğretmeni" kavramına ilişkin algıları metafor yoluyla analiz edilmiştir. Araştırmada nitel araştırma yöntemlerinden olgubilim (fenomenoloji) deseni kullanılmıştır. Araştırmanın örneklemini Türkiye'nin çeşitli üniversitelerinden aday Türk dili ve edebiyatı öğretmenleri oluşturmaktadır. Araştırma verileri yarı yapılandırılmış açık uçlu soru formu aracılığıyla toplanmıştır. Araştırmaya gönüllülük esasına göre katılmış olan katılımcılardan veri toplama formundaki "Edebiyat öğretmeni ...... gibidir/benzer/hatırlatır. Çünkü ……" şeklindeki açık uçlu cümleleri tamamlamaları istenmiştir. Elde edilen veriler içerik analizi yapılarak on bir kategoriye ayrılmıştır: bilgi kaynağı ve/veya sağlayıcısı (n= 30; %30), yol gösterici ve yönlendirici (n= 24; %24), rol model (n=12; %12), bireysel ve duygusal gelişimi destekleyici (n= 8; %8), üretici (n= 8; %8), değerli bir varlık (n=6; %6), şekillendirici/biçimlendirici (n= 6; %6), süper otorite (n=3; %3), iletişim aracı (n=1; %1), eğlendirici/dinlendirici (n=1; %1), sevgi ve fedakarlık örneği (n=1; %1). Sonuçlara göre katılımcıların %58'i (n=58) öğretmeni geleneksel (bilgi kaynağı ve/veya sağlayıcısı, yol gösterici ve yönlendirici, rol model, değerli bir varlık, şekillendirici/biçimlendirici, süper otorite, sevgi ve fedakarlık örneği); %43'ü ise (n= 43) edebiyat öğretmenini çağdaş eğitim yaklaşımlarına uygun özelliklere (yol gösterici ve yönlendirici, bireysel ve duygusal gelişimi destekleyici, üretici, iletişim aracı, eğlendirici/dinlendirici) daha uygun rolleriyle algılamışlardır. Anahtar Kelimeler: Türk Dili ve Edebiyatı öğretmeni, öğretmen, metafor, eğitim. Abstract Metaphor can be described as one's expressing perceptions about a fact or a notion thorough similes. Humankind expresses nonfigurative notions with the help of metaphors to understand/narrate them better since the ancient times. Metaphors have a very important place in one's life with this function. In this study, trainee Turkish Language and Literature teachers' perception about "literature teacher" notion is analyzed through metaphors. Phenomenology design of qualitative research is used in this study. The paradigm of the study is formed by trainee Turkish language and literature teachers. The data of this research is collected with semi-constructed open-ended question form. Participants that attended the research by voluntarily is requested to complete open-ended sentences similar to "Literature teacher is similar to/is like/reminds ." The acquired data is divided into 11 categories by doing content analysis: knowledge source and/or provider (n= 30; %30), leader and director (n= 24; %24), role-model (n=12; %12), supporter of personal and emotional development (n= 8; %8), productive (n= 8; %8), a precious being (n=6; %6), former/moulder (n= 6; %6), super authority (n=3; %3), communication tool (n=1; %1), entertainer/relaxing (n=1; %1), example of love and sacrifice (n=1; %1). According to results, %58 of the participants (n=58) described the teacher as traditional (knowledge source and/or provider, leader and director, role-model, a precious being, former/moulder, super authority, example of love and sacrifice); %43 of them perceive the teacher as roles that fits better the qualities of modern education approaches (leader and director, supporter of personal and emotional development, productive, communication tool, entertainer/relaxing).

ÖĞRETMEN ADAYLARININ KARİYER KAVRAMINA İLİŞKİN METAFORİK ALGILARI

Özet Bu çalışmanın amacı, öğretmen adaylarının “kariyer” kavramına yönelik sahip oldukları algıları metaforlar aracılığıyla ortaya çıkarmaktır. Çalışmada, nitel araştırma desenlerinden olgubilim deseni kullanılmıştır. Araştırmanın verileri, 2013-2014 eğitim-öğretim yılı bahar döneminde, Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Fakültesi’nde çeşitli bölümlerde öğrenim gören toplam 154 öğretmen adayının “Kariyer …… gibidir. Çünkü ……” ifadelerini tamamlamalarıyla elde edilmiştir. Toplanan veriler içerik analizi tekniği ile analiz edilmiş ve yorumlanmıştır. Elde edilen bulgulara göre, öğretmen adayları, “kariyer” kavramına ilişkin olarak 145 adet geçerli ve 87 adet farklı metafor imgesi üretmiştir. Üretilen bu metafor imgeleri daha sonra ortak özellikleri dikkate alınarak kategorileştirilmiştir. Bu metaforların ortak özellikleri incelendiğinde 8 farklı kategoriye ulaşılmıştır: birikim bağlamında kariyer, süreç bağlamında kariyer, zorluk bağlamında kariyer, rol bağlamında kariyer, döngü bağlamında kariyer, durumsallık bağlamında kariyer, kaynak bağlamında kariyer ve yapı bağlamında kariyer. Öğretmen adaylarının “kariyer” kavramına yönelik oluşturdukları metafor imgeleri içinde olumsuz nitelikte 20 metafor imgesine rastlanmıştır. Ancak, öğretmen adaylarının “kariyer” kavramına ilişkin algılarının genel anlamda olumlu yönde olduğu ortaya çıkmıştır.