Anadolu'nun Fethi Döneminde Erzincan (Erzincan During The Conquest of Anatolia) (original) (raw)
Özet Malazgirt Zaferinden sonra Alp Arslan ile Romanos Diogenes arasında imzalanan antlaşmaya Roma-lıların uymaması üzerine Selçuklu hükümdarı Anadolu'nun fethi emrini vermişti. Bu maksatla Anadolu'ya giren Selçuklu komutanları, ülkenin en doğusundaki savunma hattı olan Kars-Erzurum-Bingöl hattını fet-hetmeye başlamışlardı. Bu süreçte ilk ele geçirilen yerlerden birisi Erzincan'dır. Malazgirt Zaferinden sonra Erzurum-Bayburt hattı Saltuklu beyliğinin hâkimiyeti altına girerken Er-zincan-Şarkî Karahisar-Divriği hattı da Mengüceklilerin eline geçmişti. Böylece Erzurum beyleri Ana-dolu'nun doğudaki girişini kontrol altına almıştı. Erzincan beyleri ise bu yüksek hattın İç Anadolu düzlü-ğüne inişini ve Kelkit vadisini takip ederek İç Anadolu'ya ulaşan güzergâha hâkimdi. Ayrıca Trabzon Rum-larının güneye inişini durdurabilecek mevkideydi. Erzincan beyleri bu hattı tutarak Türk hâkimiyetinin İç Anadolu'ya ulaşmasını sağlamıştır. Yaklaşık 1.5 asır boyunca Erzincan'ın Türk yurdu haline gelmesini sağlayan Mengücekoğulları, bölgenin hâkimiyetini diğer bir Türk devleti olan Türkiye Selçuklularına dev-retmişlerdir. Anahtar Kelimeler: Anadolu'nun fethi, Erzincan, Mengücekoğulları, Türkiye Selçukluları. Summary Sultan of Seljuk's commanded to conquest of Anatolia when Romans broke the agreement between Alp Arslan and Romanos Diogenes after the victory of Manzikert. Seljukians commanders who entered to Anatolia in order to conquest, they had the line of Kars-Erzurum-Bingöl. Within that period Erzincan was the first place be conquered. When the Erzurum-Bayburt line fell under the Saltuklu's rule, the line of Erzincan-Şarkî Karahisar-Divriği fell under the Mengücek's rule. Thereby, Emirate of Erzurum took the eastern entrance of Anatolia under the control. On the other hand Emirate of Erzincan had the route of Anatolia by following the valley of Kelkit. In addition to that it had a important position for stoppage of Trebizond Rums. Emirs of Erzincan ensure the Turkish dominance in Anatolia by keeping that line. Mengücekoğulları allowing Erzincan became a Turkish home for one and half century and then they gave the dominance of the region to Sultanate of Rum which was an another Turkish state. Anadolu'nun fethi sadece Türk-İslam dünyası açısından değil dünya tarihi açısından da çok önemli hadiselerden birisidir. Selçukluların Hazar havzasını batıya geçmesi ile başlayan bu süreç günümüze kadar etkisini hissettirmiş ve Anadolu, XI. yüzyılın son çeyreğinden itibaren Türk dev-let ve beyliklerinin hâkimiyeti altında kalarak siyasi, sosyal, kültürel ve dinî bakımdan büyük bir değişime uğramıştır. XII. yüzyılın ortalarından itibaren Haçlı kaynaklarının bu ülkeye Turchia yani Türklerin ülkesi ismini vermesi 1 bu değişimin bir asırdan kısa sürede belirginleştiğini göste-rir. Bu zaman dilimi içerisinde Anadolu'nun çeşitli bölgeleri farklı toplulukların birbiriyle müca-delelerine sahne olmuştur. Bazı bölgeler mücadelenin çok şiddetli yaşandığı yerler olarak dikkat çeker. Bazı yerler ise Türkler tarafından fethedildikten sonra Anadolu'ya Türk yerleşimi açısın-dan sahip olduğu stratejik önemi sebebiyle tekrar yabancı unsurlara bırakılmamış ve buraların hâkimiyeti Türk siyasî teşekkülleri arasında el değiştirmiştir. Erzincan da bu yörelerden birisidir. Selçuklular Anadolu'ya geldiğinde ülkede üç tane önemli savunma hattı vardı. Bunlardan en doğudaki Kars-Erzurum-Bingöl hattıydı. Erzincan bu hattın batı ucunda bulunmaktadır. İkinci olarak İç Anadolu'da ise Ankara-Çankırı-Kastamonu hattı vardı. En batıda ise Eskişehir-Kü-tahya-Bilecik hattı bulunmaktaydı. Doğu Anadolu'daki hat geçildiği takdirde İç Anadolu'daki savunma hattına kadar ciddi bir coğrafi engelle karşılaşmadan ilerlenebilirdi. Doğu Anadolu'daki bu yüksek hattın İç Anadolu'ya doğru alçalmaya başladığı geçiş yerlerinden birisi Erzincan'dı.
Sign up for access to the world's latest research.
checkGet notified about relevant papers
checkSave papers to use in your research
checkJoin the discussion with peers
checkTrack your impact
Loading Preview
Sorry, preview is currently unavailable. You can download the paper by clicking the button above.