Çeviri ve Kültürel Semboller (original) (raw)

Çevirmenin Çok Kültürlü Kimliği ve Kimliğin Çeviriye Yansıması

Çevirmenin çok kültürlü kimliği çeviri gibi karmaşık ve çok yönlü bir sürece kuşkusuz zenginlik katacak, kaynak metnin erek metne dönüşümünde okurun beklentilerini farklı kültürel katmanların süzgecinden geçirerek karşılayacaktır. Çeviri, bilimsel bir olgu olmasının yanı sıra aynı zamanda da toplumsal bir olgudur. Bu durum, çeviriye daha bütünsel ve toplumsal bir bakış açısıyla bakmamızı sağlar. Çevirmenin okurlara ulaşırken toplumsal yapıyı etkileyebileceği durumu kadar, toplum tarafından nasıl etkilendiği ve şekillendiği de göz önünde bulundurulması gereken bir konudur. Çalışmalarda çevirmenin hayatı, toplumdaki izleri bizlere önemli bilgiler sunabilir. Otobiyografilerde yazar/çevirmenin çok kimlikli yönünü kişisel yaşamına dair tekrar okumalarla çözümlemek mümkündür. Halide Edib Adıvar önce İngilizce ve ardından Türkçe olarak iki ayrı dilde; "otobiyografi" türündeki Mor Salkımlı Ev, Memoirs of Halide Edip ve Türkün Ateşle İmtihanı, The Turkish Ordeal yapıtlarını kaleme alır. Öz yaşam öyküsünü anadili yerine İngilizce yazarak ilk aktarımı gerçekleştirmiş olur. Ardından İngilizce otobiyografilerini Türkçe'ye çevirerek ikinci aktarım gerçekleşir. Adıvar'ın çok kimlikli yapısındaki git-gellerin aslında çeviri kararlarını da etkilediği ve çeviri stratejilerini belirlediği görülmektedir. Bu anlamda bu çalışmada çevirmen kimliğinin çeviri sürecine yansımalarına örnek olarak, Adıvar'ın kimliğinin İngilizce otobiyografiler yoluyla çevrilmesi ve ardından kimliğin Türkçe çeviriler yoluyla tekrar çevrilmesi üzerinde durulacaktır. Anahtar Kelimeler: Çok kültürlü kimlik, çeviri, kültürel katman, Halide Edib Adıvar, otobiyografi.

Çevirilerde Kültürel Ögelerin Tarihsel Süreçlerindeki Değişimleri Ve Yeniden Çeviriler

From the past to the present, many texts gain value with re-translations according to historical processes. Translation is a phenomenon that takes the pulse of the audience with a holistic perspective that includes many elements. While the translator re-expresses a text in the source language in the target language, he presents a new text by addressing the developing and changing language usage differences. In this context, it is aimed to examine the cultural elements in the translation of the text "A Train Journey" from Turkish to German in terms of historical processes. Depending on the purpose, the German translation proposal suitable for today's language usage was made by the researcher. Evaluation in order to reveal language usage differences depending on the historical process is given in the conclusion section. The data collected in the study was handled with the qualitative research method, and a descriptive way was followed in the analysis of the obtained data. In the study, answers are sought to the questions of how the words containing cultural elements in text translations change in the historical process and whether re-translations are necessary. In this study, intralingual translation is done rather than the translation of the source text into the target language. It is aimed to reveal a current point of view by revealing the differences in language use in the past and today.

Çeviriye Kültürel Ve Hermeneutik Bir Yaklaşım

RumeliDE Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi

Bu çalışmada hermeneutik ve tarihsel süreçteki araştırma alanlarından kısaca bahsedilmiştir. Alanyazın çalışmalarında hermeneutiğin dil, kültür ve tarih çerçevesinde yeni araştırma konularına dâhil olduğu görülmektedir. Bununla birlikte, alanyazın taramasında yorumbilim, çeviribilim ile ortak unsurlar çerçevesinde etkileşime girerek artık yeni kuramsal çalışmalarda başvurulan bir disiplin olduğu görülmektedir. Çeviribilimde yorumbilimsel yaklaşımların görüldüğü ve çalışmaların yorumbilim ile ilişkilendirildiği gözlemlenmiştir. Hermeneutiğe göre anlam, zaman ve kültür çerçevesinde değişmekte ve farklı değerler kazanmaktadır. Buna karşın gelenekler ve toplum anlamı şekillendirmekte ve tek olarak kabul etmemektedir. Hermeneutik yaklaşım kelimelerin çevirisine değil anlamları çevirmeye ve aktarmaya odaklanmaktadır. Çevirmen öznelliği de hemeneutik yaklaşımda sıkça karşımıza çıkmaktadır. Bu açıdan çevirmene ve çeviri sürecine yönelik çalışmalar artmaktadır. Ayrıca bu yaklaşım, çeviri her...

Çevi̇ri̇ Çocuk Edebi̇yati Örneği̇nde Kültürel Sembolleri̇n Eşdeğerli̇li̇k İli̇şki̇si̇

2018

Esdegerlilik konusu ceviribilim alanindaki tartismalarda devamli yer tutmustur. Onceleri dilsel, metinsel, kulturel, islevsel ve toplumsal esdegerlilik tartismalari on plandayken, gunumuzde artik “kulturel sembollerin” aktariminin one ciktigi tartismalari gormek mumkundur. Kulturel sembollerin ceviri yoluyla aktariminda, ceviri uygulamasi acisindan baktigimizda, uc tur ceviri yontemiyle karsilasmaktayiz. Birincisi, kulturel sembollerin yabancilastirma yontemi ile aktarilmasidir. Bu aktarim turunde cevirmen, metinde yer alan kulturel sembolleri yabanci sembolu koruyarak, erek okurun yabanci kulturu tanimasi amaciyla oldugu gibi birakma yoluna gider. Ikincisi, kulturel sembollerin yerlilestirme yoluyla aktarilmasidir. Bu aktarim turunde cevirmen, metinde yer alan kulturel sembolleri yerlilestirerek, okurun yabanciyla karsilasmasi yerine, kendi dunyasini tanimasini amaclar. Yani ceviri erek kultur acisindan kendine donusludur. Ucuncusu, kulturel sembollerin melez bir yontemle aktarilma...

Kültür Çevirisi Kavramına Felsefi bir Yaklaşım

Çeviribilim ve Uygulamaları, 2022

Bu çalışmanın amacı, kültür çevirisi kavramına felsefi bir bakış açısı sunmaktır. Dillerarası yazılı çeviri birçok açıdan ele alınmış ve çevirinin olasılığı felsefi açıdan da irdelenmiştir. Öte yandan, Çeviribilim’de son yıllarda gittikçe merkezi bir konuma yerleşen kültür çevirisi kavramı felsefi bir zemine oturtulmamıştır. Makalenin amaçlarından biri, bu alandaki boşluğu doldurmaktır. Çalışmanın çözüm aradığı araştırma sorusu, kültür çevirisinin ne ölçüde olanaklı olduğudur; bu soruya yanıt ararken öncelikle bir kültürü anlamanın olanaklılığı ele alınacaktır. Çalışmanın bir başka amacı ise kültür çevirisi kavramını felsefi açıdan ele almanın Çeviribilim alanına yapacağı katkılar konusunda farkındalık yaratmaktır. Çalışmada kültür çevirisi kavramı Antropoloji’deki kökenleriyle birlikte ele alınacak, Çeviribilim literatüründe konumlandırılacaktır. İngiliz antropolog Evans-Pritchard’ın Azande toplumuna dair analizine Peter Winch, H.O. Mounce, William P. Brandon ve Nigel Pleasants gibi Anglo-Amerikan felsefecilerin verdikleri yanıtlar karşılaştırmalı olarak incelenecektir. Çalışma kapsamında Kültür Antropolojisi, Çeviribilim ve Felsefe alanlarında kaynak taraması yapılmış, ayrıca Birleşik Krallık’ta kitap kulüpleriyle yapılmış saha araştırması aracılığıyla toplanmış etnografik veriden yararlanılmıştır. Kitap kulüplerinin John Wyndham’ın The Kraken Wakes ve Gabriel García Márquez’in One Hundred Years of Solitude kitaplarını tartıştığı toplantılardan kesitler sunularak kültür çevirisinin olanaklılığı sorgulanmıştır. Bu etnografik analizin amacı, kültür çevirisi kavramını, çeviri roman okuma gibi bir çeviri eylemi bağlamında konumlandırmaktır.

Kültürel farklardan kaynaklanan çeviri sorunları ve çözüm önerileri

Edebiyat Fakultesi Dergisi, 2001

Bu makalede, Norbert Elias'ın "Uygarlık Süreci" adlı yapıtının Almancadan Türkçeye aktarılması sırasında ortaya çıkan çeviri sorunları tartışılmaktadır. Bu sorunların bir kısmı kültürel farklılıklardan kaynaklanmaktadır. Alman ve Türk toplumları arasında varolan kültürel farklar çeviride güçlüklere yol açmaktadır. Çevirmen bu sorunları çözmek zorundadır. Makalede bu sorunların neler oldu~u ve çevirmenin buldu~çözümler örneklerle gösterilmektedir.

Çocuk Edebi̇yati Ve Kültürel Semboller

2019

Cocuk edebiyati icin halk edebiyati eserleri temel ve milli kaynaklardir. Cocuk edebiyati, bir toplumun kulturunun yansimasidir. Yuzyillardir suregelen Turk kulturu, halk edebiyati ve gelenekleri, cocuk edebiyati araciligiyla kusaktan kusaga aktarilmaktadir. Turk halk edebiyati motifleri, cocuk edebiyati icin cok genis bir calisma alani sunmaktadir. Bir toplumu toplum yapan, ortak degerleridir. Ortak degerlerin aktarilmasini saglamak da, toplumdaki her bireyin vatandaslik gorevidir. Bu makalede, cocuk edebiyatinin Turkiye’de ve Dunya’daki tarihsel gelisimi, cocuk edebiyati ve kulturel sembollerin tanimlari, cocuk edebiyatinin hedef kitlesi, Turk halk edebiyatinin bir parcasi olan ve ayni zamanda cocuk edebiyatinda yer alan edebi urunler, orneklerle aciklanmis, Turk halk edebiyatinin cocuk edebiyati araciligiyla cocuklarin gelisimlerini nasil destekledigi ifade edilmistir.