Turkish Studies YENİ BİR BELGEYE GÖRE XVI. YÜZYILIN İLK YARISINDA RUMELİ MEDRESELERİ VE MÜDERRİSLERİ (original) (raw)
ÖZET Osmanlı İmparatorluğu'nda çok önemli görevleri ifa eden ilmiye sınıfı ve özellikle medrese teşkilatı ve müderrisler hakkındaki arşiv belgeleri daha çok XVI. yüzyılın ikinci yarısından itibaren görülmeye başlanmıştır. Osmanlı İmparatorluğu'na kendinden önceki Türk-İslam devletlerinden tevarüs eden ve daha kuruluş yıllarından itibaren varlığına rastladığımız medrese kurumu ve müderrislik mesleğine ilişkin ilk bilgiler kroniklere, vakfiyelere, birtakım arşiv belgelerine ve bazı ulema biyografilerine dayanmaktadır. Medreseler ve müderrisleri hakkında temel kaynak olan kadıasker ruznamçeleri ve ruus defterleri XVI. yüzyılın ortalarından itibaren seri halde tutulmaya başlanmıştır. İncelememize konu olan defter ise Kanuni Sultan Süleyman döneminin başlarına ait olup 933 (1527) tarihlidir. Bu defter; dönemin Rumeli kadıaskeri olan Fenarizade Muhyiddin Çelebi zamanında kaleme alınmıştır. İki bölümden oluşan defterin ilk bölümünde; çoğu İstanbul'da olmak üzere Rumeli'deki medreseler ve burada görev yapan müderrislerin kısa biyografileri verilmiş; ikinci bölümde ise Rumeli medreselerinden münfasıl olan müderrislerin kim oldukları kaydedilmiştir. Defterin içerisindeki bilgiler ile başka bazı arşiv kayıtları bu defterin, bir kadıasker ruznamçesi olabileceğini akla getirmektedir. Bu haliyle bu defter; Rumeli kadıaskerliğinin medrese ve müderris kayıtlarını içeren ilk ruznamçesi olma özelliğini taşımaktadır. Sonuçta, defterin türü her ne olursa olsun, içerdiği bilgiler hem ulema biyografileri hem de Osmanlı ilmiye teşkilatı hakkında çok ayrıntılı veriler sunmaktadır. Bu bakımdan bu defter, konuya ilişkin erken dönemlere ait kaynak eksikliğini de telafi etmektedir.
Loading Preview
Sorry, preview is currently unavailable. You can download the paper by clicking the button above.