OSMANLI DÖNEMİ, CUMHURİYETİN İLK YILLARI VE GÜNÜMÜZDE ÖĞRENCİ SIRALARI STUDENT DESKS IN THE OTTOMAN EMPIRE AND IN THE EARLY YEARS OF THE REPUBLIC (original) (raw)

GEÇ OSMANLI ve ERKEN CUMHURİYET DÖNEMİ ÖĞRETİM MATERYALLERİ: TARİH ve YURT BİLGİSİ DERSLERİ/TEACHING MATERIALS in the LATE OTTOMAN and EARLY REPUBLICAN PERIODS: HISTORY and CITIZENSHIP COURSES

Öz: Bu araştırmanın amacı son dönem Osmanlı ve erken Cumhuriyet dönemleri Tarih ve Yurt Bilgisi dersleri öğretim materyallerini incelemek ve ortaya koymaktır. Bu araştırmada nitel araştırma yaklaşımı benimsenmiştir. Araştırma konusu dönem incelendiğinde eğitimin sözlü, yazılı ve görsel materyaller ile desteklenmesi için çalışmalarda bulunulduğu görülmektedir. Öğretim materyalleri devlet tarafından temin edilmiş, ancak ihtiyaç dâhilinde yurtdışından sipariş edilen materyaller de olmuştur. Alan uzmanları tarafından maliyeti yüksek olan materyaller ile ilgili alternatif materyal önerileri sunulmuştur. Eğitim kalitesini artırmak için engellerin aşılmaya çalışıldığı söylenebilir. Maddi manevi birçok eksikliğin yaşandığı bu dönemlerde eğitim sistemindeki eksiklikleri giderebilmek adına girişimlerde bulunulması oldukça önemlidir. Tüm bulgular ışığında araştırma konusu olan dönemlerde öğretim materyallerinin kullanımına ilişkin olan girişimlerin küçümsenemeyecek düzeyde olduğu ortaya çıkmaktadır. Abstract: The aim of this research is to examine and reveal the teaching materials of the lessons of History and Citizenship in the late Ottoman and early Republican periods. Qualitative research approach has been adopted in this research. When research period is examined, it seems that studies have been made to support education with oral, written and visual materials. Teaching materials are provided by the government but also some materials are ordered from abroad when needed. Alternative material proposals have been presented by field experts for costly materials. It can be said that the obstacles have been tried to be overcome in order to increase the quality of education. It is very important to take initiatives in order to overcome the deficiencies in the education system during these periods when many material and spiritual deficiencies are experienced. In the light of all this, it appears that the initiatives related to the use of teaching materials in research-related periods are not to be underestimated.

OSMANLI DÖNEMİ EĞİTİM VE BARTIN EĞİTİM TARİHİ HAKKINDA TESPİTLER

Osmanlı Dönemi Eğitim ve Bartın Eğitim Tarihi Hakkında Tespitler, 2019

Bartın, Osmanlı döneminin 1460-1692 yılları arasında Anadolu Beylerbeyliği ’ne bağlı Bolu Sancağı sınırları içinde yer almış olup, Bolu Sancağının kaldırılmasıyla 1692-1811 yılları arasında Voyvodalıkla yönetilmiştir. 1811 yılında da Kastamonu Vilayetine bağlı olarak yeniden kurulan Bolu Sancağına bağlanarak bu dönemde ticari potansiyeliyle bölgenin Pazar yeri olan ve Oniki Divan adını almıştır. 1867 yılında ise ilçe olan Bartın’da 1876 yılında da Belediye Teşkilatı kurulmuştur. 1920 yılında Zonguldak Mutasarrıflığına bağlanan Bartın’ın 1924 yılında Zonguldak’ın il olmasıyla birlikte bu ilin ilçesi haline gelmiştir. 07 Eylül 1991 tarihinde de 28.08.1991 tarih ve 3760 sayılı yasayla il statüsüne kavuşmuştur. Çalışma; Bartın tarihine dair kısa bilgilendirmenin verildiği bir giriş bölümü ile birlikte Osmanlı’da Bartın Eğitim Tarihi ele alınmıştırtır. Kaynaklar noktasında ise; okullarımızda sağlıklı bir arşiv tutma çalışması söz konusu olmadığından çalışma süreci boyunca arşiv belgelerine ulaşmada bir takım güçlüklerle karşılaşılmıştır. Osmanlı ve Cumhuriyet devri eğitim alanındaki bilgi ve belgelere ulaşmak için İstanbul’da Başbakanlık Devlet Arşivleri Genel Müdürlüğü Osmanlı Arşivi’ne; Ankara'da Başbakanlık Devlet Arşivleri Genel Müdürlüğü Cumhuriyet Arşivi Daire Başkanlığına, Türkiye İstatistik Kurumu’na, Türk Tarih Kurumu Kütüphanesi’ne, Milli Kütüphane’ye başvurulmuştur. Bahsedilen arşiv ve kütüphanelerde Bartın ili eğitim hayatıyla ilgili belgeler bir sistem dâhilinde toplanılmaya çalışılmıştır. Ayrıca 1939 ve 1998 yıllarında hazırlanmış olan Bartın eğitim tarihi ile ilgili eserlerden de faydalanılmıştır. Bolu ve Kastamonu Salnameleri esas alınmış çalışmalar, Osmanlı dönemi Bartın’ında eğitim ile ilgili bilgilere ulaşmada önemli bir rol oynadı. Diğer yandan Devlet salnâmeleri taranarak ilgili bölümlerden faydalanma yoluna gidilmiştir.

OSMANLI EĞİTİM SİSTEMİNDE DİSİPLİN: DARÜLHAYR-İ ÂLİ ÖRNEĞİ DISCIPLINE IN OTTOMAN EDUCATION SYSTEM: EXAMPLE OF DARULHAYR-I ÂLI

International Journal of Social Research, 2013

Bu makalede Darülhayr-i Âli'deki disiplin uygulamaları incelenmiştir. Osmanlı arşiv belgelerine dayanılarak hazırlan bu makalede hem işlenen suçlar ile cezalar hem de başarı ile ödüller ele alınmıştır. Öncelikle Osmanlı eğitim sisteminde 19. yüzyıldaki disiplinle ilgili kararlara yer verilmiştir. Daha sonra Darülhayr-i Âli'nin kuruluşu ve eğitim sistemine değinilmiştir. Son olarak Darülhayr'da ödüllendirme ve cezalandırmalarla ilgili bilgilere yer verilmiştir. Ödül ve cezanın disiplin sitemi içindeki önemi vurgulanmıştır.

T.C. KOCAELİ ÜNİVERSİTESİ SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ TARİH ANABİLİM DALI TARİH BİLİM DALI OSMANLIDAN CUMHURİYETE KUŞAKLAR ARASINDA ZORLUZADE AİLESİ

Zorluzade Ailesi, Osmanlı-Cumhuriyet dönemlerinde önemli tarihi bir misyona sahiptir. Abdülaziz ve II. Abdülhamit dönemlerinde yaşayan Aziz Hüsnü Bey, Cleanti Scalieri ve Aziz Bey Komitesi'nde faaliyet gösterir. Yakalanınca, 1879'da Halep'e sürgün edilir. Oğlu Süleyman Tevfik İstanbul'da gazetecilik yapmaya başlar. Kardeşi Avnullah Kazımi ile Mürüvvet gazetesine ortak olurlar. Ancak II.Abdülhamit'in tepkisini çekince Avrupa'ya firar ederler. Geri döndüklerinde Süleyman Tevfik gazetecilik yapmaya devam eder. Avnullah Kazımi ise Halep'te örgütlenir. Bir süre sonra Fuat Paşa'nın yanına sığınır. Ancak hafiyelerle çıkan bir çatışmada tutuklanır. Fuat Paşa ile ihtilal çıkarmakla suçlanır. Sivas'ta üç, Sinop Hapishanesi'nde dört yıl yatar. II. Meşrutiyet ilan edildiğinde serbest kalan Avnullah Kazımi, İttihat ve Terakki yönetiminden de memnun kalmaz. 1909'da Fedakaran-ı Millet Cemiyeti'ni kurar. Aynı yılda muhalefetinden dolayı Kerkük Mutasarrıflığına sürgün edilir. 1914'te azledilerek geri döner. Süleyman Tevfik, 1930'larda Tek Parti'ye karşı muhalefet eder. Bunun yanı sıra, tercüme ve telif eserleri ile edebiyat dünyasında önemli bir yeri vardır. Ailenin yazar ve edebiyatçı özelliği Avnullah Kazımi'nin kızları Halide Nusret Zorlutuna ve İsmet Kür ile Cumhuriyet sürecinde devam eder. Cumhuriyet aydın kadınını temsil etmesi açısından her iki şahsiyet önemlidir. Edebiyat yazarlıklarının yanı sıra, öğretmen olmaları, yeni nesillerin şekillenmesinde önemli rol oynar. Ancak, her iki kardeş 1950'lerde, ideolojik görüş ayrılıkları yaşar. Ailenin yazarlık mesleği Zorlutuna'nın kızı Emine Işınsu ve Kür'ün kızı Pınar Kür ile günümüze ulaşır. Annelerin ideolojik görüşleri kızlarının da edebi ve sosyal yaşamlarının şekillenmesinde etkili olur. Emine Işınsu, milliyetçi ve sağ eksenli, Kür ise solcu ve feminist bir yazar olarak edebiyat çevresinde yer alır. İsmet Kür'ün diğer kızı Işılar Kür, heykeltraştır ancak çeviri de yapmaktadır. Dolayısıyla Osmanlıdan Cumhuriyet sürecine gelindiğinde ailenin siyasi ve edebi nitelikleri de sürmüş, çağlarının tanıklıklarını roman ve anılarında dile getirerek bize tarihsel bir perspektif sunmuştur.

OSMANLI DEVLETİ'NDE ORMANCILIK EĞİTİMİNİN DEĞİŞEN BOYUTLARI VE ORMAN AMELİYAT MEKTEBLERİ

Ümüt AKAGÜNDÜZ-Ahmet NİZAMOĞLU / Atatürk Yolu Dergisi, 2021

ÖZ Bu araştırmanın amacı, Osmanlı Devleti’nde ormancılık eğitiminin değişen boyutlarını “Orman Ameliyat Mektepleri”nin gelişim seyrinden hareketle açığa çıkartabilmektir. Modernleşme sürecinde eğitim-öğretim faaliyetlerinin her alanında yaşanan dönüşüm mesleki ve teknik eğitim politikalarına da yansımıştır. Ziraat başta olmak üzere üretim kapasitesini arttırmaya yönelik atılan adımların yarattığı yetişmiş insan potansiyeli eksikliği orman politikaları için de geçerli olmuştur. 1858 tarihli Arazi Kanunnamesinin ormanlar konusundaki yetersizliği 1870’te yürürlüğe giren Orman Nizamnamesi’ne kapı aralamıştır. Orman ve ormancılığa yaklaşımın değişen boyutları doğal olarak ormancılık eğitimini de gündeme taşımıştır. Louis Tassy, Alexandre Stheme, Charles Simon, Hermann Veith, Hoca Ali Rıza Efendi, Dr. Bauer gibi isimlerin çabaları, 1857-1920 yılları arasında ormancılık eğitimine yön vermiştir. II. Meşrutiyet yıllarına yansıyan uygulamalı eğitim tartışmaları ormancılık eğitimini de kapsamıştır. Bu çerçevede 1915-1920 yılları arasında Hendek, Islahiye, Adapazarı ve Beykoz’da “Orman Ameliyat Mektepleri” açılmıştır. Tarama modeli ile doküman analizi kullanılarak gerçekleştirilen bu makalede arşiv belgelerinden, süreli yayınlardan, zabıt ceridelerden ve literatür taraması gerçekleştirildikten sonra tespit edilen eserlerden yararlanılmıştır. ABSTRACT The aim of this research is to reveal the changing dimensions of forestry education in the Ottoman Empire based on the course of "Forest Surgery Schools.” The transformation in all areas of educational activities during the modernization process has also been reflected in the policies of vocational and technical education. The lack of skilled labor potential created by the steps taken to increase production capacity, especially in agriculture, has also manifested itself in forest policies. The inadequacy of the Land Law of 1858 on forests opened the path to the Forest Regulation, which came into force in 1870. The changing dimensions of the perception towards forests and forestry have naturally brought forestry education to the agenda. Efforts of names such as Louis Tassy, Alexandre Stheme, Charles Simon, Hermann Veith, Hoca Ali Rıza Efendi, Dr Bauer, paved the way for forestry education between 1857-1920. Discussions on applied education reflected in the Second Constitutional Era also covered forestry education as well. In this context, "Forest Surgery Schools" were opened in Hendek, Islahiye, Adapazarı and Beykoz between 1915-1920. Archival documents, periodicals, parliamentary minutes and works determined in literature review were used in this article which was conducted by using scanning model and document analysis.

TANZİMAT DÖNEMİ OSMANLI EĞİTİMİNDE REFORMLAR (1839-1876)

'a kadar bilim adamları medreselerin ürünü olmuş. Bunun büyük sebebi ise Osmanlı toplumunun zihin yapısını şekillendirmede önemli olan din ve din adamları olmasıdır. Tanzimat'a kadar Osmanlı'da çocuklar 4-7 yaşlarında ilkokul (sıbyan) olarak bilinen kuruma gider ve burada 4 yıl eğitim görürler. 2 Diğer eğitim kurumu ise medreseler ve medreselerin bir araya gelmesi ile oluşan külliyeler, saray okulu olan Enderun, ve açılan meslek medreseleridir. Bu yaygın eğitim kurumlarının dışında özellikle 18 yüzyılla beraber sayıları az olan başka eğitim müesseseleri de açılmıştır. Bu son okullar Avrupa tarzındaki askeri amaçlı kurumlardır. 3 Eğitimin mihenk taşı olan medreseler Osmanlı'da ilk kurulması Orhan Bey döneminde İznik'te yapılması ile başlamıştır. Bu medresenin müderrisliğine ise Kayserili Davut olmuş ve günlük 30 akçe ile ücretlendirilmiştir. Burada ise Hadis, Fıkıh, Kelam ve Tasavvuf okutulmuştur. 4 3. Tanzimat Dönemi: Tanzimat, 3 Kasım 1839 Tanzimat Fermanı ilanından 1876 yılına kadar olan dönemin adıdır. Kelime olarak düzenleme, nizamlama, yapılanma, reorganizasyon anlamına gelir ve bu döneme de Tanzimat-ı Hayriye 5. Aynı zamanda Tanzimat düşüncesi birçok şekilde tanımlanır. Şöyle ki "Avrupa'dan mülhem, programlı bir reform hareketi olarak görenlerin yanında, Osmanlı Devleti'ne Avrupa'ya benzer bir idare şekli verme gayreti'' ve "Başlangıçtan itibaren ortaya çıkan fikir hareketleri ile, o devirden günümüze cereyan eden tarihi olayların neticelerine bakarak , Türkiye'de meşruti bir idarenin kurulmasına, İslam-Hristiyan alemlerinin birbirine yaklaşmasına ve barışmasına zemin hazırlayan bir kültür ve

OSMANLI HÂKİMİYETİ DÖNEMİ’NDE MİTROVİÇA’DA TÜRKÇE EĞİTİM Suzan D. CANHASİ Türk Dil ve Edebiyat Bölümü - Priştine Üniversitesi, Priştine - KosovaTURKISH EDUCATION DURING OTTOMAN RULE IN THE MITROVICA

Abstract Turkish Education during Ottoman rule in the Mitrovica in Kosovo Turkish education was own befor arrival empire Ottoman in Kosovo . From that time until the withdrawal of the Ottoman Empire from the Balkans , without any difference compared to other areas of teaching , has been maintained at the same level in Kosovo . In almost all cities of Kosovo ,especially Mitrovica, even in larger villages have continued their education even opened . XIX.century yearbooks was published from that time was known the all Turkish education institutions in Kosovo ,what kind of schools and how these schools are working who are working in who is teaching , the number of students reached their information . During the Ottoman Empire Just in Kosovo in this yearbook was education in the Turkish language in the Kosovo schools ,began, in 1896 we can see that with the publication of the Law Schools. After this date, Kosovo is working to explain the development of their training . Key words: Education, Kosovo, schools, Mitrovica, Ottoman