Fiziksel İktidarın Ayrılmaz Parçası Olarak Sembolik İktidarın Tesisi: Cumhuriyet Türkiye’sinde Yasalarla Zamanın Laikleştirilmesi-Establishment of Symbolic Power as Integral Part of Physical Power: Secularization of Time by Laws in Turkey (original) (raw)

Öz II. T.B.M.M'nin kurulmasından (1923) ve meclisteki birinci grubun ikinci grubu parlamento dışı bırakmasından bir süre sonra Türk modernleşmesi/batılılaşması, laiklik temelli anayasal devrimlerle yeni bir zemine taşındı. Mezkûr grup birçok alanda olduğu gibi zamanın da laikleştirilmesi/sekülerleştirilmesi için gerekli olan anayasal reformları tek tek meclisten geçirmeye başladı. Bu çalışma, Cumhuriyet Türkiye'sinde devletin 1925-1935 yıllarında gerçekleştirdiği yasama faaliyetleriyle sembolik iktidarını tesis edebilmesinin önemli bir boyutunu oluşturan zamansal yapıların laikleştirilmesini, Durkheim, Weber ve Bourdieu'nün kavramsal araçlarını kullanarak T.B.M.M zabıtlarının yer aldığı " zabıt cerideleri " aracılığıyla açıklamaya çalışmaktadır. İncelen zabıt ceridelerinde ilk önce, Cuma günü olan resmi hafta tatilinin Pazar olarak değiştirilmesi meselesi ele alınmıştır. İkinci olarak, milli bayramın yeniden belirlenmesi ve bazısı yasalarla bazısı teamüllerle yerleşmiş tatil günlerinin bir bütün olarak yasallaşarak yeniden tertip edilmesi meseleleri ele alınmıştır. Son olarak, günün başlangıcının 24.00'e alınması, günün yirmi dört saate taksimi, Greenwich saatinin esas alınmasıyla tüm bölge ve iller için geçerli tek bir saatin kabul edilmesi ve hicri takvimin yerine miladi takvimin getirilmesi meseleleri ele alınmıştır. Bu çalışma, modern bürokratik devletlerin gelişimine benzer biçimde, mezkûr yıllarda, Türkiye'de hem dinden arındırılmaya çalışılan bir yönetim anlayışının yerleşmeye başladığını hem de devlet için büyük ölçüde modern kapitalist ekonominin zorlamalarıyla dini gerekçelere nazaran dini olmayan ekonomik gerekçelerin zamanla ilgili anayasal değişikliklerde üst bir gerekçe olarak öne çıktığını ortaya çıkarmıştır. Bununla beraber, fiziksel iktidarın yanı sıra sembolik iktidarı da tekeline alan laik yönelimli siyasi kadronun zamanı sekülerleştirme çabaları çerçevesinde dinin devlet yönetimindeki etkisini kaldırmaya çalışırken, gerek kendi dünya temsilinin gereği olarak gerekse ulus ötesi geniş çaplı iktidar mücadelelerinin etkisiyle Batılı ortak zamansal mutabakatları medeni yurttaşların hafızalarına yerleştirmeye çalıştığı görülmüştür. Abstract Soon after the establishment of Second Turkish Grand National Assembly (1923) and pushing the second group out in political field by the first group, Turkish modernization/westernization took a new laicist-based stage. This group started to pass constitutional reforms in the parliament required for laicization/secularization of " time " , same as other domains. This study aimes to explain secularization of time based constructions via using conceptual tools of Durkheim, Weber and Bourdieu, and record logs of Turkish Grand National Assembly, which constitutes the significant dimension for the establishment of symbolic power of state fullfilled by legislation activities between 1925 and 1935. In these records, first of all, the changing of official weekend holiday from Friday to Sunday is covered. Secondly, the specification of national holidays and reorganizing and enactment of some lawful and some customary holidays are taken into account. Last of all, adjusting the starting time of day to 24:00 o'clock, division of day in 24 hours, specifiying Greenwich zone-time for every regions and cities, and replacing the muslim calendar with the Gregorian calendar are all another issues dealt with. This study ascertains both the settling of religion-free administrative mentality, similar to the development of modern-bureaucratic states, and emerging of economic reason over religon by force of modern capitalist economy, specific to the changes of time in constitutional amendment. Notwithstanding, within the frame of secularization effort of time and trying to neutralize the effect of religion on the state by laicist based cadre who took monopoly of symbolic power alongside of physical power; it seems that this cadre tries to inject western common time-based conformities on memories of civilized citizens by way of both necessity of their own World representation, and/or under the effect of World wide power conflicts.