KAYSERİ -İNCESU ŞEYH TURESAN ZAVİYESİ (original) (raw)

2017, IV. ULUSLARARASI TÜRK DÜNYASI ARAŞTIRMALARI SEMPOZYUMU-NİĞDE ÖMER HALİS DEMİR ÜNİVERSİTESİ

Kayseri'nin İncesu ilçesi Tekke Dağı mevkiinde yer alan Şeyh Turesan Zaviyesi, Anadolu Selçuklu Sultanı I. Alâeddin Keykubad'ın ilk eşi Mahperi Huand Hatun tarafından oğlu II. Gıyaseddin Keyhüsrev'in saltanat günlerinde (1237-1246) yaptırılmıştır. Zaviyenin giriş kapısı üzerinde yer alan inşa kitabesi, bilinmeyen bir tarihte yerinden düşerek parçalanmış bu nedenle üçüncü satırının bir bölümü yok olmuştur. Kitabenin yok olan bölümünde yapının bani adının yazılı olduğu, kitabe metninden anlaşılsa da Mahperi Huand Hatun'un adı kitabede yer almamakta, yapının 1489 tarihli vakfiyesinden öğrenilmektedir. Bu vakfiyeye göre Mahperi Huand Hatun, yapıyı, ilk mütevellisi olan Şeyh Turesan adına yaptırmıştır. Şeyh Turesan için yaptırılan, zaviye, plan ve mekân kurgusu bakımından dikkat çekici bazı özellikleri barındırmaktadır. Özellikle girişin açıldığı " L " biçimli sofanın uzun kenarının bir eyvanla nihayetlenmesi, eyvan zemininin sofa zemininden daha yüksek kotta yer alması, sofaya odaların açılması, bu odalardan birinin mescit bölümünü oluşturması, yapının ev mimarisini temel alan bir düzende inşa edilmiş dini içerikli sivil bünyesini açıkça ortaya koyar. Sofanın genel olarak tonozla örtülmesine rağmen bir bölümünde simgesel işlevli olduğuna hiç kuşku bulunmayan çok küçük çapta bir kubbeye yer verilmesi, bu kubbenin hemen altında yer alan merdivenle yapının çatısına çıkılması, yapıyı mimari kuruluş ve plan olarak dönemin diğer zaviyelerinden farklı kılar. Anahtar Kelimeler: zaviye, Şeyh Turesan, Mahperi Huand Hatun. Sheikh Turesan Zawiya At Kayseri-Incesu ABSTRACT Sheikh Turesan Zawiya was built by Mahperi Huand Khatun who is the first wife of Anatolia Seljuk Soltan Aleaddin Keykubad in the time of II. Gıyaseddin Keyhüsrev (1237-1246) which is located in Kayseri İncesu region and today known as Tekke Mountain. Building inscription was on the entrance door, in unknown time it had been fall from there and a part of the third verse is missed today. Mahperi Hatun's name is no on the epitaph but in the missing part of the epitaph, it can understand that the name of the endow person and foundation record which is dated to 1489. According to the foundation record, Mahperi Huand Khatun was built the Zawiya on behalf of Sheikh Turesan. Sheikh Turesan Zawiya has some notable features in point of plan and format ion of the space. Especially, L shaped hall is ended with iwan. The high level of iwan floor, opening rooms to the hall, this rooms creating the one part of a masjid is important and this features put forth the civil properties of the building that actually Zawiya is a holy place but here, its architectural features based on domestic architecture. Hall is cover with vault and it as a small religious dome. There is a stair under this small religious dome and stairs has been used for go to the roof. These features make different Sheikh Turesan Zawiya in point of plan and formation of the space compare with the other Zawiyas which is dated to same period.