A Different Approach on the Chronology of " Tehaddî " Verses " TEHADDÎ " ÂYETLERİNİN NÜZÛL KRONOLOJİSİNE DAİR FARKLI BİR YAKLAŞIM (original) (raw)

Risâletü’n-Nushiyye’de Zaman Ulaçlarının Anlamsal ve Sözdizimsel Özellikleri

Risâletü’n-Nushiyye’de Zaman Ulaçlarının Anlamsal ve Sözdizimsel Özellikleri, 2021

Yunus Emre; günümüz Türk yazı diline büyük katkıları olan, önemli bir şairdir. Yunus Emre’nin günümüze ulaşan iki eserinden biri olan Risâletü’n-Nushiyye, on üçüncü yüzyıl Eski Anadolu Türkçesi özelliklerini taşıyan, öğretici yönü ağır basan, dini-tasavvufi bir eserdir. Eylemsiler, uzun ve karmaşık anlatıma elverişli, karmaşık dil yapıları sunar. Eylemsilerin bir türü olan ve belirteç yan tümceleri kurmaya yarayan ulaçlar; temel tümceyi zaman, neden-sonuç, amaç, tarz vb. bakımından niteler. Yunus Emre’nin sehl-i mümtenî kabul edilen dilinde ulaçların kullanımının betimlenmesi, bu çalışmanın temel amaçlarından biridir. Bu çalışmada, ulaçlarla oluşturulan belirteç yan tümcelerini içeren karmaşık tümceler ele alınmıştır. Çalışmanın evrenini Eski Anadolu Türkçesi dönemi eserleri, örneklemini ise Yunus Emre’ye ait bir eser olan Risâletü’n-Nushiyye oluşturmaktadır. EAT’deki ulaçlar; Gülsevin (2011, s. 125-133)’den tespit edilmiş ve bu ulaçlar, RN üzerine en son ve güncel çalışma olan Boz (2017)’un hazırladığı Risâletü’n-Nushiyye (Öğüt Kitabı)’nin Fatih nüshasında taranmıştır. Çalışma RN’deki zaman ulaçları ile sınırlandırılmıştır. Temel işlevi koşul tümceleri oluşturmak olan ancak RN’de zaman işlevinde de kullanılan -sA biçimbirimi ile EAT gramerlerinde durum ulacı olarak işaretlenen -ken biçimbirimi de bu çalışmanın kapsamına alınmıştır. Taranan eserde tespit edilen ulaçların yan ve temel tümce eylemlerinin birbiriyle etkileşimi, eylem özellikleri, tümce işlemcileriyle (görünüş, kip, zaman, özne uyumu, olumsuzluk) olan etkileşimleri gibi sözdizimsel özellikleri ile anlamsal özellikleri incelenmiştir.

Cumhuriyet Döneminde Türkçe Telif Edilen Kronolojik Tefsirler: Örnek Bazı Ayetler Üzerinden Amaç, Yapı ve Yöntemlerinin İncelenmesi / Turkish Compile Interpretatıons in Turkish Republic Period: Study of Aim, Structure And Methods of Them On Instance Some Verses

Bülent Ecevit Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 2016

Bugün Kur’an-ı Kerim, Hz. Osman (ö.35/656) zamanında aldığı son haliyle elimizde bulunmaktadır. Bu şekliyle gerek ayetler gerekse sûreler inzâl sıralamasının dışında bir tertibe sahiptir. Tarihî süreç içerisinde bu tertip metnin anlaşılmasını zorlaştırmış ve doğru anlamın tespiti için kronolojik metoda başvurulmuştur. Cumhuriyet döneminde Türkçe olarak telif edilen dört kronolojik tefsirde de bu metodun tercih edilmiş olmasının en önemli gayesi, Kur’ân’ı olabildiğince anlaşılır kılmaktır. Kronolojik tefsir müelliflerini bu metodu tercihe götüren etkenlerden biri sahabeye ait mevcut tertip dışında bazı Mushafların bulunmasıdır. Ayrıca kronolojik tefsir sahiplerine göre, bu yöntem, Hz. Muhammed (sav.)’in sîretine dâir de sağlam bilgiler elde etmeyi kolaylaştıracaktır. Müfessirleri Kur’ân’ın herkes tarafından anlaşılması tezinde ısrara götüren sebep ise, 19.asırda İslam coğrafyasının yaşadığı hezimetlere karşı geliştirilen Kur’ân’a dönüş çağrısı olmuştur. Bugün de yozlaşmış din algısına karşı en etkin çözüm yeniden Kur’ân’a dönüşte bulunmaktadır. Anahtar Kelimeler : Cumhuriyet Dönemi, Türkçe Telif Tefsir, Kronolojik Tefsir ABSTRACT Today there is Holly Quran, has received the final form of time of Osman (35/656) in our hands. As such both verses and surahs have a composition except of chronological arrangement. In historical process, this arrangement has made understand the text difficult and chronological method have been applied to determine the correct meaning. In four chronological interpretations compile in Turkish Republic period , the most important aim have also been preferred of this method is to understand the Quran as possible. One of the factors leading to the choice of this method chronological interpretation authors is there are some Mushaf have a composition except of existing scheme. Also, according to chronological interpretation authors this method will make get exact information about Prophet Muhammed’s character easy. Authors cause leading to insist on the thesis to be understood Quran by everyone was call “return the Quran” developed in 19th century against defeats of Islamic world. Key Words: Turkish Republic period, Turkish compile interpretations, chronological interpretations

Modern Dönemde Tenâsühle İli̇şki̇lendi̇ri̇len Ayetleri̇n Kelâmî Açidan Değerlendi̇ri̇lmesi̇

Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 2021

Ġslam inanç sisteminin üç ana unsurundan biri olan ahiret inancı, yeni müslüman olan coğrafyalarda Ġslam öncesi bakiyelerin etklinliğini sürdürdüğü bir süreçte, farklı algılama biçimlerine konu olmuĢtur. Bu bağlamda Ġslam"dan önce varlığı bilinen tenâsüh dü-Ģüncesi de farklı dönemlerde, Kur"ân referans gösterilerek ahiret inancına dahil edilmeye çalıĢlmıĢtır. Ancak bu düĢünce, Kur"ân"ın genel muhtevasıyla uyumlu olan ahiret inancının inkârı anlamına geldiği için kabul görmemiĢtir. Nitekim tenâsühçülerin kendi dü-Ģüncelerine Kur"ân"dan delil gösterdikleri ayetlerle birlikte baĢka ayetler de onları yalanlarken, söz konusu ayetler kelâm âlimleri tarafından tenâsühten farklı bir Ģekilde anlaĢılmıĢtır. Bunu ilgili ayetlere ve bu ayetlerle ilgili kelam okullarının önde gelen teorisyenlerinin yorumlarına baktığımızda görmek mümkündür.

TEFSİRDE MUHTEVA –METOT İLİŞKİSİ ÜZERİNE KRONOTİPOLOJİK BİR ANALİZ DENEMESİ  An Essay of a Chrono-Typological Analysis on the Relationship between Method and Contents in Interpretation of The Qur'an

This article is the product of a research which is analyzing the relationship between content and method in tafsir. In general, activities made to determine the meanings of the Qur " anic verses are called the tafsir activities and the branch of science that deals with these activities is called " the science of tafsir " (commentary). This activity is primarily consisted of the transmission of narratives about the Qur " an verses from the Prophet Mohammad and his companions. Over the centuries tafsir science has become a rich literature that included the works which involve rational inferences. In this context, emerged schools of tafsir which try to interpret the Qur " anic verses by their own perspectives. According to general opinion, the statements about the Qur " anic verses (tafsir activity) are shaped according to the tafsir method. In our opinion, the content of the Qur " anic verse which interpreted during tafsir activity is effective at least as the interpreting method (tafsir method) or more than that. In this context, 24 to 26 verses of Surah Ibrahim in the Qur " an were selected as examples and these verses have been discussed on the chrono-typological perspective; in the light of important tafsirs (commentaries) in the historical process and the result confirmed the idea which have stated above. ///////////////////////////////// Bu makale, tefsirde muhteva ve metot ilişkisini tahlil eden bir incelemeyi konu edinmiştir. Bilindiği gibi genel anlamda âyetlerin ne ifâde ettiğini tespit etme faaliyetine tefsir, bu faaliyeti konu edinen ilim dalına da tefsir ilmi denmektedir. Önceleri Hz. Peygamber ve sahâbeden, âyetlerle ilgili rivâyetlerin aktarımı ve bir araya toplanmasıyla şekillenen tefsir faaliyeti, asırlar geçtikçe aklî çıkarsamaların da yer aldığı eserlerden oluşan zengin bir literatür halini almıştır. Bu çerçevede ortaya çıkan her tefsir ekolü Kur'ân âyetlerini kendi bakış açısıyla yorumlamaya çalışmıştır. Yaygın bir kanaate göre, âyet hakkında yapılan açıklama yani tefsir faaliyeti, müfessirin tefsirde izlediği metoda göre şekillenmektedir. Bizim kanaatimiz ise yorumlanacak olan âyetin muhtevasının, tefsirde en az izlenen metot kadar hatta çoğu zaman daha fazla etkili olduğu yönündedir. Bu paralelde örnek olarak seçilen İbrâhim Sûresi 24-26. âyetler kronotipolojik perspektifle; tarihsel süreç içinde öne çıkan tefsirler ışığında incelenmiş ve ortaya çıkan sonucun belirttiğimiz fikri teyit eder nitelikte olduğu görülmüştür.

Fahreddin er-Râzî'nin Eserlerinin Kronolojisi

İslâm Düşüncesinin Dönüşüm Çağında Fahreddin er-Râzî, 2013

Chronology of the Works of Fahreddin al-Razi This book section is a study that determines the dates of writing of Razi's 64 works. In establishing the chronology of the works written by Razi from the beginning to the end of his life, many different manuscripts, history and tabrat books, internal references and cross-references of the works were consulted. This book section is a study that Razi researchers cannot remain indifferent to in its current form. Since the study progresses in the form of dates and codes, it is not even necessary to know Turkish to benefit from this work. The fact that no matter which language Razi studies are conducted in, they can refer to this book section is an indication of this. Altaş, Eşref Fahreddin er-Râzî’nin Eserlerinin Kronolojisi, İslâm Düşüncesinin Dönüşüm Çağında Fahreddin er-Râzî, 2013, s. 91-164

Modern Dönemde Yazılan Tecvid Eserlerinden Hareketle Tecvidin Konusu

TADER TEFSİR ARAŞTIRMALARI DERGİSİ, 2023

Genellikle ilimlerin tanımları, ilimlerin konusuna dair ipuçlarını da içerir. Kur’an harflerinin mahreçlerini ve sıfatlarını ele alan ilim olarak tarif edilen tecvid ilminin konusunda ise modern dönemde yazılan eserlere bakıldığında bir uzlaşma olmadığı görülmüştür. Bir kısmı tecvidin konusunu oldukça geniş ele alırken bir kısmı ise sınırlandırarak ele almıştır. Tecvidin konusu sadece harflerin sıfatları ve mahreçleri midir? Kur’an okumaya başlarken gerekli olan istiâze ve besmele konusundan harflerin taliminde yapılan hatalara dair bilgiler tecvid ilmine dâhil midir? Kur’an tarihi tecvid ilminin konusu mudur? Vakf-ibtidâ ve kırâatler tecvid ilmi altında mı ele alınır? Tecvid ilmi Kur’ân-ı Kerîm’in okunuşuna dair bütün bilgileri içermekte midir? Yoksa müstakil bir konusu mu vardır? Modern dönemde yazılan ve okutulan Arapça, Türkçe ve İngilizce eserlerin muhtevalarından hareketle mezkûr sorulara cevap aranılan bu makalede tecvid kitaplarındaki tasnif ve muhteva sorununa dikkat çekilmiştir. Bunun için eserlerin zikredilmişse yazılış amacına, tecvid tanımlarına ve detaylı bir şekilde muhtevalarına başvurulmuştur. Klasik dönemde yazılmış tecvid eserlerini ele aldığımızda, işlenilen konu başlıklarının tecvid ilmi ve kırâat ilmi olarak ayrıldığını görmek mümkündür. Modern dönem diye adlandırdığımız 20. yüzyıl ve sonrasında ise konu başlıklarının bu denli net çizgilerle sınırlandırılmadığını tespit etmekteyiz. Tecvid kavramının şemsiye bir kavram olduğu düşünülerek altına Kur’an kırâati/okunmasıyla alakalı nazarî, amelî, lügavî, tefsirî hatta fıkhî bilgilerin dahi yer verildiği sonucuna ulaşılmıştır. Ayrıca tecvidin ihfâ, idğâm, izhar konuları gibi daha hususi konular için de özel olarak kullanıldığı görülmüştür. Anahtar kelimeler: Tecvid, Eser, Modern, Arapça, Türkçe, İngilizce, Konu.

FARKLI NÜSHALAR IŞIĞINDA AHMED-İ BÎCÂN'IN MANZUM CEVÂHİR- NÂMESİ'NİN TENKİTLİ METNİ Serdal KARA  THE CRITICAL TEXT OF AHMED-I BÎCÂN'S VERSIFIED CEVÂHIR-NÂME IN THE LIGHT OF DIFFERENT COPIES

FARKLI NÜSHALAR IŞIĞINDA AHMED-İ BÎCÂN'IN MANZUM CEVÂHİR- NÂMESİ'NİN TENKİTLİ METNİ, 2016

Öz 15. yüzyıl Türk âlim ve mutasavvıflarından olan Ahmed-i Bîcân'ın cevherlerin tesir ve işlevlerini konu edinen ve daha önce bulunmuş olan üç farklı nüsha ile bizim bulduğumuz yeni iki nüshada farklı şekillerde adlandırılmış manzum eseri, cevherlerin sağlık üzerindeki etkileri ile ilgili dönem anlayışını yansıtması bakımından dikkat çekicidir. Mesnevi nazım biçimiyle yazılan ve toplam kırk bir beyitten oluşan eserin ilk altı beyti giriş bölümünü oluştururken, daha sonra gelen otuz iki beyitte asıl konunun anlatıldığı bölüme yer verilmektedir. Bu bölüm sonrası gelen son üç beyitle de eser sonlandırılmaktadır. Ahmed-i Bîcân'ın söz konusu eserinin tespit edilen nüshalarının tamamı harekesizdir. Telif ya da istinsah tarihi yer almayan bu nüshalardaki yanlış ve eksik ifadeler ile nüsha farklılıkları dipnotlarda gösterilmiş olup çalışmada Ahmed-i Bîcân gibi önemli bir şahsiyetin bilinen tek manzum eserinin tenkitli metinle tam ve doğru bir şekilde ortaya konulması amaçlanmıştır. Çalışmamız "Giriş, Metin ve Sonuç" bölümlerinden oluşmaktadır. "Giriş" bölümünde Ahmed-i Bîcân ve manzum eseri hakkında genel bilgiler verildikten sonra bu eser üzerine yapılmış çalışmalardan söz edilmektedir. Daha sonra eserin nüshaları tanıtılarak bu nüshalar hakkında bilgi verilmektedir. Nüsha tanıtımı yapılırken her nüshanın Eski Anadolu Türkçesinden ayrılan ya da diğer nüshalardan farklı olan belirli bazı dil özellikleri üzerinde de durulmaktadır. Metin kuruluşunda izlenen yöntemlerin anlatıldığı "Giriş" bölümü sonrası eserin çeviri yazısının yapıldığı "Metin" bölümü gelmektedir. Çalışma elde edilen bulguların değerlendirildiği "Sonuç" bölümü ile tamamlanmaktadır. Abstract In the fifteenth century the Turkish scholar and mystic Ahmed-i Bîcân composed a versified work that has as its theme the effects and functions of gems. This work, which is given different names in three different copies that had previously been found and in new two copies that we have found ourselves, is of interest insofar as it reflects the period's understanding of the effects of gems on health. The work is written in the Mesnevi poetic style and is made up of forty one distichs. The first six distichs form the introductory section where the following thirty two distichs belong to the section that narrates the topic. The last three distichs complete the work.