Erken Çocukluk Dönemi Resimli Çocuk Kitaplarının Eğitsel Özelliklerinin İncelenmesi (original) (raw)

Ressamları Konu Alan Çocuk Kitaplarının Sanatla İlişkili Eğitsel Özellikleri

Uluslararası Güzel Sanatlar Eğitimi Araştırmaları Dergisi (UGSEAD), 2018

Çeşitli amaçlarla hazırlanan nitelikli çocuk kitapları okuma kültürünü kazandırmasının yanı sıra, çocuğun bilişsel, sosyal duygusal, motor ve dil olmak üzere bütün gelişim alanları üzerinde olumlu etkilere sahiptir. Çocuk edebiyatında diğer türlerle karşılaştırıldığında daha az sayıda olduğu görülen sanata, sanat eserlerine ve sanatçılara ilişkin kitaplar, çocukların sanata ilişkin bilgi dağarcıklarına, sanatsal ve estetik duyarlılıklarına katkıda bulunurken, sanata karşı merak ve ilgi duymalarını da sağlayabilir. Araştırmanın amacı ressamları konu alan çocuk kitaplarının biçimsel ve sanatla ilişkili eğitsel özelliklerini incelemektir. Araştırmada nitel araştırma yöntemlerinden döküman analizi kullanılmış ve elde edilen verilere içerik analizi uygulanmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu ressamları konu alan 57 adet çocuk kitabı oluşturmaktadır. Araştırmada veri toplama aracı olarak araştırmacılar tarafından hazırlanmış “Resimli Çocuk Kitabı Biçimsel Özellikler Formu” ve “Resimli Çocuk Kitabı Sanatla İlişkili Eğitsel Özellikler Formu” kullanılmıştır. Araştırma sonucunda incelenen çocuk kitaplarının tamamına yakınının sanatçının yaşam öyküsüne ve sanat eserlerinden örneklere yer verdiği, çocukların estetik duyarlılık geliştirmesine katkı sağlayacak görsellere sahip olduğu ve çocuklara farklı kültürler hakkında zengin bilgiler sunduğu bulunmuştur. İncelenen kitapların büyük çoğunluğunun sanatı zaman içinde değişim ve dönüşüm gösterebilen bir olgu olarak sunduğu, sanatçıları ise insan doğasına uygun olarak güçlü ve zayıf yönleriyle tanıttığı belirlenmiştir. Araştırma sonucunda incelenen çocuk kitaplarının yaklaşık yarısının çeviri yarısının yerli olması sevindirici bir bulgu iken, kadın ve yerli ressamların konu alındığı kitap sayısının azlığı olumsuz bir durumdur. Ayrıca araştırmanın sonucunda bazı kitaplarda yazarların sanat ve sanatçılarla ilgili öznel yargılarda bulunduğu tespit edilmiştir.

Okul Öncesi Dönem Resimli Çocuk Kitaplarinin Resimsel Özellikler Bakimindan Incelenmesi Bir Karma Yöntem Araştirmasi

ASOS Yayinevi, 2021

Resimli çocuk kitapları erken çocukluk dönemi için özel olarak hazırlanmış olan kitaplardır ve çocuk edebiyatının ilk örnekleridir. Okul öncesi yaş gurubundaki çocukların ihtiyaç duyabileceği bütün gelişim alanlarını destekleyebilecek potansiyelde özelliklere sahip olan bir türdür. Bu araştırma yayın evleri tarafından en çok satılan okul öncesi resimli çocuk kitaplarındaki resimsel yeterlilik düzeylerinin tespit edilmesi amacıyla gerçekleştirilmiştir. Araştırma 2019 yılı içerisinde en çok satılan 18 okul öncesi dönem resimli çocuk kitabının resimsel özelliklerinin değerlendirilmesi üzerine planlanmıştır. Araştırmada yöntem olarak nitel ve nicel yaklaşımların bir arada olduğu karma araştırma yönteminden sıralı araştırmacı tasarım modeli kullanılmıştır. Çalışmaya uygunluğu bakımından sıralı araştırmacı yöntemlerinden keşfedici sıralı karma yöntem kullanılmıştır. Veri toplama aracı olarak Turan, Gönen ve Aydos, (2017) tarafından geliştirilmiş olan "Nitelikli resimli öykü kitaplarında bulunması gereken fiziksel, içerik ve resimleme özelliklerine dair kontrol listesi' nden resimsel özellikleri kontrol listesi ve araştırmacılar tarafından uzman görüşü alınarak oluşturulmuş yapılandırılmış görüşme formu kullanılmıştır. Çalışmanın nitel veriler içerik analiziyle çözümlenmiştir. Nicel verileri ise spss 2.00 programı kullanılarak, betimsel istatistik ile analiz edilmiştir. Nitel ve nicel veriler, ayrı ayrı analiz edildikten sonra karşılaştırılma yapılmış ve çıkarımda bulunulmuş, buna göre bir sonuca varılmıştır. Araştırmanın sonucuna göre kitapların %50 sinin okul öncesi dönem çocuklarının gelişimine uygun olduğu tespit edilmiştir. Kitapların belirlenen estetik, kompozisyon, resim metin ilişkisini taşıdığı belirlenmiştir. Çalışmanın nitel verilerine göre; resimlerin metinleri desteklediği, estetik ve somut öğeler taşıdığı görülmüştür. Karma desen yöntemine göre, değerlendirme sonuçları karşılaştırıldığında nitel ve nicel verilerin örtüştüğü ve birbirini desteklediği görülmüştür.

Resimli Çocuk Kitaplarının İçerik ve Resimleme Özelliklerinin Bazı Değişkenler Açısından İncelenmesi

Hacettepe University Journal of Education, 2015

yılları arasında Türkiye'de yayınlanan resimli çocuk kitaplarının içerik ve resimleme özelliklerinin incelenmesi bu araştırmanın problemini oluşturmaktadır. Araştırmada tarama-betimleyici yöntem kullanılmıştır. Araştırmanın kuramsal kısmı için kaynaklar taranıp, bilgiler derlenmiştir. 2000-2010 yılları arasında yayımlanan okul öncesi öykü kitaplarından oluşan 150 kitaba, hazırlanan kitap inceleme formu uygulanmıştır. Kitap inceleme formu ile kitapların fiziksel, resimleme, içerik ve karakter özellikleri incelenmiştir. Araştırmanın çalışma grubu uygun örnekleme yöntemi kullanılarak belirlenmiştir. Ankara ilinde bulunan çeşitli kitapevlerinden ve kütüphanelerden ulaşılan 2000-2010 yılları arasında Türkçe yayımlanmış okul öncesi döneme hitap eden 150 kitap çalışma grubunu oluşturmuştur. Resimleme özellikleri açısından incelenen kitapların daha çok; renkli, resim alanı bir çerçeve ile metinden ayrılmayan ve yalın hatlı resimleri olduğu belirlenmiştir. Resimli çocuk kitaplarında genel olarak yalın hatlı resimler tercih edilmiştir. Elde edilen bulgular ilgili alan yazın ışığında tartışılmıştır. Anahtar sözcükler: resimli kitaplar, karakter, resimleme, içerik, çocuk edebiyatı.

Erken Çocukluk Dönemine Ait Resimli Çocuk Kitaplarında Cinsel Eğitim Unsurlarının İncelenmesi

Yaşadıkça eğitim, 2021

Cinsel eğitim, bireyin bütüncül gelişimini etkileyen ve olumlu değer yargıları geliştirmesini sağlayan bir eğitimdir. Ailelerin ve eğitimcilerin cinsel eğitim hakkında yeterli bilgilerinin olmaması çocukların cinsel eğitimden mahrum kalmasıyla sonuçlanmaktadır. Erken çocukluk döneminde başlaması gereken cinsel eğitim, ebeveynlerin ve öğretmenlerin sorumluluğundadır. Çocuklar doğal olarak vücutlarını merak ederler ve çocukların sorularını cevaplamak onların cinsel eğitim süreçlerinde önemli bir rol oynar. Resimli çocuk kitapları çocukların sorularını yanıtlamayı, onlarla açık ve dürüst bir iletişim kurmayı sağlayan önemli eğitim materyallerinden biridir. Hem aileler hem de öğretmenler, çocuklara cinsel eğitim unsurları içeren nitelikli resimli çocuk kitapları okuyarak cinsel eğitimi destekleyebilirler. Bu çalışmanın amacı, erken çocukluk dönemine yönelik olarak hazırlanmış resimli çocuk kitaplarının cinsel eğitim unsurları açısından incelenmesidir. Araştırma nitel yöntemlerinden durum çalışması ile desenlenmiş, veriler doküman incelemesi tekniği kullanılarak betimsel analiz ile çözümlenmiştir. Araştırmanın çalışma grubunu, amaçlı örnekleme yöntemiyle belirlenen 30 resimli çocuk kitabı oluşturmaktadır. Araştırmanın sonucunda, resimli çocuk kitaplarında cinsel eğitim unsurlarından en çok erkek-kadın vücutlarına, en az beden değerine yer verildiği görülmektedir. Araştırmadan elde edilen bulgulara göre resimli çocuk kitaplarında beden değerine daha çok yer verilmesi ve cinsel organların anatomik isimlerinin kullanılması önerilmektedir.

2010-2015Yılları Arasında Yayımlanmış Resimli Çocuk Kitaplarının Resimleme Özelliklerinin İncelenmesi

ÖZ Bu araştırma 2010-2015 yılları arasında 3-8 yaş çocukları için yayımlanmış resimli çocuk kitaplarını, resimleme özellikleri bakımından incelemeyi amaçlamıştır. Araştırma kapsamında 2010-2015 yılları arasında 3-8 yaş grubu çocuklar için 37 yayınevinden yayımlanmış, seçkisiz örnekleme ile seçilmiş 300 resimli çocuk kitabı incelenmiştir. Veriler araştırmacılar tarafından alan yazınına dayalı olarak hazırlanmış " Resimli Çocuk Kitabı Bilgi Formu " ve " Resimli Çocuk Kitabı Resimleme Özellikleri Kontrol Listesi " ile toplanmıştır. Araştırma sonucunda resimli çocuk kitaplarının çoğunluğunun kapak resimlemelerinin ilgi çekici olduğu, resimlemelerin konuyu güçlü bir biçimde anlattığı ve resimlerin konuya uygun, basit ve anlaşılabilir olduğu görülmüştür. Kitapların tamamına yakınının resim-metin uyumu taşıdığı ve sayfalarda yer alan resimlemelerin tamamına yakınının sayfadaki metin ile ilişkili olduğu tespit edilmiştir. İncelenen kitaplardaki resimlemelerin büyük çoğunluğu hareket ve anlam gücü taşımaktadır. İncelenen kitaplarda en sık kullanılan resimleme tekniklerinin karışık teknik, basit bilgisayar tekniği, guaj boya, pastel boya ve suluboya tekniği olduğu görülmüştür. Kitapların çoğu nitelikli bir çocuk kitabında bulunması gereken özelliklerini taşırken, estetik ve sanatsal açıdan nitelikli olmayan kitapların da yer aldığı görülmektedir. Anahtar sözcükler; çocuk edebiyatı, çocuk kitapları, resimleme, erken çocukluk dönemi ABSTRACT This research aims to analyze illustrated children's books, which published from 2010 to 2015 for children aged between 3-8 years, in terms of book illustration features. A sampling of 300 randomly selected children's picture books which published between in 2010-2015 by 37 publishers for children 3-8 age group was examined. The data was collected with "illustrated children's book form"and"illustrated children's book illustration features checklist" which prepared by the researchers based on the literature. As a result of the study, almost all of the examined illustrated children's books have attractive cover pictures, illustrations of the books are powerful storytellers, simple and understandable. Also almost all of the illustrated children's books, illustrations correspond to texts. Almost all of the illustrations were found to be dynamic and meaningful. The most commonly used techniques in the examined book illustrations are mixed media, simple computer technique, gouache paint, pastel and water color. Despite majority of the books have the desired characteristics of a quality children's books, the books which have insufficient aesthetic and artistic features are sold in bookstores. Giriş Çocuk edebiyatı kavramı 17. yüzyılın başlarında, çocukluğun özel bir dönem olarak kabul edilmesi ve çocukların da kendilerine özgü gereksinimlerinin olabileceği fikri ile ortaya çıkmıştır. Çocuk edebiyatının en önemli işlevi çocuğun ruhsal gelişimine katkı sağlamasıdır. Çocuk estetik ihtiyaçlarını en ulaşılabilir şekilde kitaplardan karşıladığı için çocuk edebiyatı, çocukta edebi esere karşı farkındalık uyandıran estetik bir özellik taşımaktadır (Can, 2014). Çocuk, dünyaya geldiği andan itibaren çevresi ile etkileşim halindedir. Öğrenme ve keşfetme sürecinde çocuğa sunulacak zengin uyaranlar, çocuğun gelişimine katkı sağlamaktadır. Bu uyaranların başında resimli çocuk kitapları gelmektedir. Resimli çocuk kitabı, basit bir şekilde süslü bir hikâye gibi görülebilir ancak, aslında anlatımı birçok yönden destekleyerek ifade etme özelliğine sahiptir. Resimli kitaplar, çocuklara yazıldığı dili tanıtırken aynı zamanda onları hayali bir dünyaya da davet eder (McCannon, Thornton ve Williams, 2008).Çocuklar kitaplardaki resimlemeleri keşfettikçe, okudukları ya da onlara okunan eserin lezzetine varacaklar ve kitaplardan daha derin anlamlar kazanacaktır (Galda veShort, 1993). Çocuk için hazırlanan resimli çocuk kitapları, çocuğun tüm gelişim alanlarına hitap eder (Sever, 1995). Çocuğun, gelişim sürecinde uygun davranış biçimleri kazanması için onu

Resimli Çocuk Kitaplarının Olumsuz Ögeler Açısından İncelenmesi

Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 2021

Elde edilen bu sonuçlara göre öğretmenlerin ve ailelerin kitap seçerken daha seçici davranmaları; yayınevlerinin alanda uzman eğitimcilerin dönütleri doğrultusunda basım aşamalarına geçmeleri; yazarların ve çizerlerin okul öncesi dönem çocukların gelişim özelliklerini göz önünde bulundurarak kitaplarını yazmaları; kütüphanelerin ise yaşlara göre düzenledikleri kategorilerdeki kitapları çocukların gelişim düzeylerine ve çocuk kitaplarında bulunması gereken özelliklere göre belirlemeleri önerilmektedir.

3-6 Yaş Grubu Çocuklarına Yönelik Yayımlanan Resimli Hikaye Kitaplarının Bazı Temel Değerler Açısından İncelenmesi

Bu çalışma, 3-6 yaş grubu çocukların değer edimine yönelik, Türk yazarlar tarafından yazılmış resimli hikâye kitaplarında yer alan temel insani değerlerin neler olduğunu ve yer verilme oranlarını tespit etmek amacıyla yapılmıştır. Araştırmada içerik analizi yöntemi kullanılmıştır. Araştırmanın evreni, 3-6 yaş grubu çocuklar için değerlere yönelik ve Türk yazarlar tarafından yazılmış resimli çocuk kitaplarıdır. Örneklemi ise bu eserler arasından ölçüt örneklem yöntemi ile seçilen 135 kitap oluşturmaktadır. Eserlerde işlenen değerler kodlanarak kategorilere ve alt kategorilere ayrılmıştır. İnceleme sonucunda 3-6 yaş grubu çocuklar için değerlere yönelik Türk yazarlar tarafından yazılmış resimli çocuk kitaplarında sevgi, paylaşmak, arkadaşlık, mutluluk, nezaket, yardımseverlik, temizlik, saygı, adalet, tutumluluk, estetik, empati, hoşgörü, dürüstlük, çalışkanlık, özgüven, sorumluluk, cesaret, liderlik ve barış değerlerine yer verildiği tespit edilmiştir. Kitaplardaki toplam cümle %28.69 oranında değer ifade etmektedir. Araştırma sonucunda kitaplarda geçen değerler arasında sevgi, paylaşmak, arkadaşlık, mutluluk ve nezaketin en çok rastlanan değerler olduğu, bununla birlikte cesaret, liderlik ve barışın en az yer verilen değerler olduğu bulunmuştur. Resimli çocuk kitaplarında sevgi, paylaşmak, arkadaşlık, mutluluk gibi belirgin şekilde işlenen değerlerin yanı sıra cesaret, liderlik, özgüven, sorumluluk, barış gibi farklı değerlerin de ele alınması çocuğun kişisel gelişimine ve öz saygısının artmasına katkı sağlayacaktır. Anahtar Kelimeler: Okul Öncesi Eğitim, değerler, değerler eğitimi, çocuk kitapları.