Akıllı Kentlerde Katı Atık Yönetimi Üzerine Bir Değerlendirme (original) (raw)
Related papers
A.KATI ATIK NEDİR? Gündelik hayatta katı atıklar çöp olarak adlandırdığımız maddelerdir. Bir tanım yapmak gerekirse katı atık; 'Kullanılma süresi dolan ve yaşadığımız ortamdan uzaklaştırılması gereken her türlü katı malzemelerdir. Yiyecek artıkları, işyerleri ve fabrikalardan atılan maddeler ve artık kullanılmaz hale gelen, değerini yitiren eşyalardır.' Katı atık, en yalın anlatımıyla evsel, ticari ve endüstriyel işlevler sonucu oluşan ve tüketicisi tarafından artık işe yaramadığı gerekçesiyle atılan ancak çevre ve insan sağlığı yanında diğer toplumsal faydalar nedeniyle düzenli biçimde uzaklaştırılması gereken maddeler olarak tanımlanabilir. Kavramın belirleyici özelliği, kullanıcısının ya da üreticisinin maddeyi gözden çıkartması veya bu amaca sahip olmasıdır. Atık yönetimi literatüründe katı atık kavramı sıvı, gaz veya radyoaktif atıklar dışında kalan atıklar için kullanılsa da, söz konusu katı atıkların yeniden üretim ve işleme sürecine sokulması nedeniyle artık daha fazla atık anlamı taşımayan katı ya da yarı katı maddeler için de kullanılmaktadır. Özellikle büyük yerleşim birimlerinden kaynaklanan en büyük çevre sorunu bu katı atıklar yani çöplerdir. Katı atıklar, atık döngüsü içinde, üretildikleri andan son uzaklaştırma aşamasına kadar çevre ve insanla doğrudan ya da dolaylı etkileşim içindedir. Katı atıklar, gerek içeriklerindeki hastalık yapıcı veya bulaştırıcı maddelerle doğrudan; gerekse fare, sinek vb. diğer canlılar için beslenme ve üreme kaynağı olması nedeniyle dolaylı olarak çevre ve insan sağlığını olumsuz etkileyebilmektedir.
Malatya’da Katı Atık Yönetimi: Kentleşmenin Yerel Çevre Politikaları Üzerine Etkisi
2018
Kuresel cevre politikalari “surdurulebilir kalkinma kavrami uzerinden “surekli kalkinma” kavramina evrilirken gidericilik yaklasimlari da yerini onleyicilik yaklasimlarina birakmaya baslamistir. Bu gelismenin yerel boyutuna sahip cikmasi gereken kurumlar da belediyeler olarak on plana cikmaktadir. Bu calismada bu politikalarin en onemli yerel ayagi olan Atik yonetimi ve Atik yonetim politikalari Malatya Atik yonetim uygulamalari cercevesinde tartisilacaktir.
Kentlerde Yeni Yerleşim Alanlarının Gelişimi ve Katı Atık Sorunu: İzmit-Yahyakaptan Mahallesi Örneği
Doğal Afetler ve Çevre Dergisi, 2016
Türkiye'de zaman içinde artan nüfus ve diğer gelişmelere bağlı olarak yerleşme birimleri büyümüş, gelişmiş ve yayılmıştır. Cumhuriyetin ilanından itibaren Kocaeli ili İzmit ilçesinde sanayinin ve ticaretin gelişmesiyle birlikte yoğun iş göçü yaşanmış ve şehrin nüfusu artmıştır. 1950'li yıllardan bu yana nüfusu hızla artan şehrin en büyük sorunlarından biri konut sorunudur. Devlet ve özel sektör aracılığı ile yapılan konut yerleşimleriyle İzmit ilçesinin nüfus artışına dayalı konut sorunu çözülmeye çalışılmış; ancak 1999 Marmara Depremi ile konut sorunu farklı bir boyut almıştır. 1999 depremi sonrasında başlatılan çalışmalar ile İzmit ilçesinde yeni yerleşim alanları belirlenmiştir. Bu yerleşim alanlarının gelişimi 2000'li yıllardan itibaren hız kazanmıştır. Son yıllarda kentsel dönüşüm uygulamaları da yeni yerleşim alanlarının gelişimini tetikleyici bir unsur olmuştur. Yeni yerleşim alanlarının inşası ile bu alanların hem yüzölçümü hem de nüfusu artmış, alt ve üst yapı sorunları, çevre sorunları başta olmak üzere çeşitli sorunlar ortaya çıkmıştır. Gürültü, hava kirliliği, evsel atıklar, görüntü kirliliği yeni yerleşim alanlarında önemli çevre sorunlarını oluşturmaktadır. Bu çalışma kapsamında İzmit ilçesi Yahyakaptan Mahallesi'nde nüfus artışı ve yeni yerleşim alanlarının oluşum nedenleri ortaya konulacak, konut tipolojileri ile konut kullanım ihtiyacı kıyaslanarak, yeni yerleşim alanının mahalle üzerindeki çevresel etkilerine dair bulgular verilecek ve bölgede artan yapılaşma ve nüfusa göre katı atık miktarı çevre mühendisliği açısından TÜİK (Türkiye İstatistik Kurumu) verileri yıllık atık miktarı hesaplama yöntemlerine göre incelenerek evsel atık sorununa çözümler önerilecektir.
Kentsel Katı Atık Yönetimi Kapsamında "Çevreci Komşu Kart Uygulaması
Mediterranean Journal of Humanities, 2018
Bireysel atık yönetimi, geri kazanımı ve dönüşümü mümkün atıkların (çöpten) ayrıştırılma bilincini ve pratiğini ifade etmektedir. Antalya Muratpaşa Belediyesi tarafından başlatılan Çevreci Komşu Kart uygulaması da ambalaj atıklarının geri kazanımını ve dönüşümünü hedefleyen bireysel atık yönetimi kapsamındaki bir projedir. Uygulamanın kişilerin çevresel duyarlılığına, geri dönüşüm bilincine ve ayrıştırma davranışına olan etkisini belirleyebilmek amacıyla hem kart kullanıcılarına hem de kullanıcı olmayan kişilere yönelik, tabakalı basit tesadüfi örnekleme tekniğiyle, sosyoekonomik açıdan farklılık gösteren 10 mahallede 783 kişiyle anket çalışması gerçekleştirilmiştir. Her iki grubun da çöp-atık algısı, ayrıştırma bilinci ve davranışı, atıkların geri dönüşümü ve kazanımı hakkındaki bilgi düzeyleri ve pratikleri karşılaştırılmış, kart uygulamasının etkinliği ve işlevselliği tartışılmıştır. Anket tekniği ile toplanan verilerin analizinde yüzde ve frekans dağılımı ile ki-kare testi kullanılmıştır. Çalışma sonucunda kişilerin kart kullanma amaçlarının sosyoekonomik düzeye göre değiştiği; projenin çöp-atık bilincini, atık ayrıştırma davranışını, geri kazanım ve dönüşüm bilincini geliştirdiği; ek olarak ev ekonomisini destekleme, maddi gelir elde etme, tasarrufta bulunma, sosyal yardımlaşma ve dayanışma gibi işlevlerinin de olduğu tespit edilmiştir.
Türkiye'de Yeşil Ekonomi Uygulamaları: Kütahya Katı Atık Yönetimi
Sanayileşmenin gelişmesi ile birlikte kalkınmanın hız kazanması ve buna bağlı olarak gelişen doğal kaynakların kullanımının artmasıyla beraber çevre sorunları ortaya çıkmıştır. İlk zamanlarda ulusal düzeyde oluşan çevre sorunları zaman içerisinde artış göstererek küresel boyutlara ulaşmıştır. Artan çevre sorunlarını önlemek ve kalkınmanın devamlılığını sağlamak için yeşil ekonomi modeli anlayışı gelişmiştir. Yeşil ekonomi çevreyi de kapsayan bir ekonomik modeli olarak karşımıza çıkmaktadır. Yeşil ekonomi anlayışına göre ülkeler, değişim ve dönüşüm yaşamakta ve değişimler neticesinde yeni iş olanakları da ortaya çıkmaktadır. Bu ekonomik model doğayla dost ekonomik büyümenin yanı sıra insana yakışır yeni yeşil işlerin ortaya çıkmasına ve istihdama katkıda bulunmaktadır. Bu çalışmada yeşil ekonominin ortaya çıkışı, Türkiye'de yeşil ekonomi uygulamaları ve Kütahya ilinde katı atık yönetimi ve yeşil ekonomi uygulamaları ele alınmıştır.
Kentsel Katı Atıklar ve Geri Kazanımlarının Faydaları; Eskişehir Örneği
Bitlis Eren Üniversitesi Fen Bilimleri Dergisi, 2020
Öz Bu çalışmada Eskişehir Büyükşehir Belediyesi ve bağlı belediyelerdeki evsel katı atıkların miktarları, yönetimi ve geri dönüşüm uygulamalarına ait, Türkiye İstatistik Kurumu ve Belediyelerden elde edilen, veriler değerlendirilmiştir. Eskişehir'de 15 belediyede nüfusun %99,2'sine atık toplama hizmeti verilmektedir. Günlük atık miktarı yaklaşık 800 ton olup, yıllık belediyeye getirisinin 2,5 milyon TL olduğu bildirilmiştir. Eskişehir'de 19 adet geri dönüşüm tesisi, 14 adet toplama ayırma tesisi ve 12 adet toplama ayırma ve geri dönüşüm tesisi bulunmaktadır. 2018 yılında işletmeye alınan tesisin, evsel atıklardan fermantasyon teknolojisi ile elektrik enerjisi üretmek üzere her biri 1.4 MW elektrik enerjisi üreten 8 dizel motorun metan gazını yakarak sağladığı enerji ile 55.000 konuta elektrik sağlanması planlanmaktadır. 10 yıllık işletim süresinin sonunda tüm yatırım belediyeye aktarılacaktır. Bu tesis ile belediyenin atıkların yönetimi harcayacağı maliyet ortadan kalkarken, alınacak kira ile ciddi ekonomik kaynak oluşturulacaktır. Atıkların kaynağında ayrı toplanması atık yönetiminde ve geri dönüşüm sektöründe verimi etkilemektedir. Toplum olarak bu konuda farkındalığımız düşüktür. Belediye yetkilileri en büyük sorunun atıkların ayrı toplanamaması olduğunu bildirmişlerdir. Eskişehir Büyükşehir Belediyesi bu konuda farkındalığı artırmak üzere çok sayıda eğitim ve bilgilendirme kampanyaları yürütmektedir. Bu çalışmaların başarıya ulaşabilmesi ve kalıcı davranış oluşturabilmesi için çok yönlü ve sürekli devam ettirilmesi gerekmektedir. Anahtar kelimeler: Evsel katı atık, geri dönüşüm, çevresel faydalar, enerji ve ekonomik potansiyel.
Organize Sanayi Bölgelerinde Katı Atık Yönetimi ve Tuzla Mermerciler Organize Sanayi Bölgesi Örneği
Organize sanayi bölgeleri (OSB) 4562 sayılı kanun uyarınca kurulmaları ve işletilmeleri yasal mevzuata balanmış özel alanlardır. OSB"ler sahip oldukları özellikler ile diğer yönlerden olduğu gibi çevre bakımından da ayrı bir yönetim tarzına ihtiyaç duymaktadırlar. Atıksu yönetimi gibi katı atık yönetimi de ayrı bir yönetim sistemi gerektirir. Bir alana toplanmış onlarca/yüzlerce endüstri kuruluşlarından çıkacak olan atıkların çeşit ve miktarı düşünüldüğünde bir yönetim plânına ne denli ihtiyaç duyulduğu daha iyi anlaşılacaktır. Bu çalışmada organize sanayi bölgesi kavramı üzerinden yasal zorunluluklar verilmiş ve Tuzla Mermerciler Organize Sanayi Bölgesi örneği üzerinden de uygulanan katı atık yönetim sistemleri anlatılmıştır.