Podmiototwórczy potencjał intersubiektywności międzygatunkowej („Zoophilologica. Polish Journal of Animal Studies” Nr 3/2017 Podmiotowość) (original) (raw)
Related papers
Bukoliczne bestiarium Szymona Szymonowica. Między naturą a kulturą
Zoophilologica, 2021
W artykule są przedstawione i omówione zjawiska związane z fauną występujące w bukolicznej poezji Szymona Szymonowica. Przedmiotem analizy są utwory wydane w zbiorze Sielanki i pozostałe wiersze polskie. Bestiarium z wierszy renesansowego autora, twórcy polskiej sielanki, jest analizowane w kontekście tradycji biblijnej i mitycznej. Zwrócono też uwagę na staropolskie i europejskie dziedzictwo kulturowe, ujęcia konwencjonalne i zrywające z konwencją oraz filiacje z polsko-ruską etnografią. Zbadano naturalny i kulturowy wymiar relacji zwierząt i człowieka. Egzemplifikacja zwierząt występujących w sielankach Szymonowica umożliwiła również określić funkcje, jaką pełnią one w świecie przedstawionym utworów.
Frazeologizmy i przysłowia rzemieślnicze z komponentem animalistycznym
2014
Jednostki wielowyrazowe motywowane realiami rzemieślniczymi i zawierające w swym składzie nazwy zwierząt odnoszą się głównie do rzemiosł skórniczych (garbarstwo, kuśnierstwo, szewstwo, rymarstwo), spożywczych (rzeźnictwo, młynarstwo) oraz rzemiosła kowalskiego. Analiza tych jednostek jako nośników językowego obrazu świata pozwala na odtworzenie wielu utrwalonych w języku stereotypowych sądów, w których decydującą rolę odgrywa wartościowanie z perspektywy wykonawcy i/lub obserwatora pracy rękodzielniczej.
Eto/biologia w dyskursie (zoo)semiotycznym
2016
The following article is devoted to a symbiosis of biology and semiotics, which contributed to the establishment of various inter-disciplinary areas of knowledge and trends within broadly understood semiotics: ecosemiotics (cultural and biological), biosemiotics (endosemiotics / exosemiotics), biological semiotics / semiotic biology and zoosemiotics. The author focuses on the latter. She concentrates mainly on Yuri Lotman’s works wherein numerous connections between biology and ethology can be found. An eminent Estonian biosemiotics professor Kalevi Kull has analyzed these connections in an article. The author comes to the conclusion that Lotman largely contributed to the development of zoosemiotics in Russia and Estonia
Adeptus, 2016
Sprawozdanie z międzynarodowej interdyscyplinarnej konferencji naukowej pt. Świat oczyma duszy-dusza w oczach świata. Antropologiczno-językowe wizerunki duszy w perspektywie międzykulturowej (Warszawa, 15-17 października 2016) T rzydniowa międzynarodowa konferencja naukowa, która odbyła się w październiku 2015 roku w gmachu Biblioteki Uniwersytetu Warszawskiego, zorganizowana została z inicjatywy Instytutu Slawistyki PAN przy współudziale Instytutu Orientalistyki Uniwersytetu Warszawskiego przez Fundację Slawistyczną. Jej celem było ukazanie sposobu konceptualizacji i statusu duszy w różnych językach i kulturach. Już sama rozległość tematu zakładała wieloaspektowe potraktowanie zagadnienia, uwarunkowane zarówno perspektywą narzuconą przez dziedzinę nauki badającą problem duszy, jak i przyjętym przez badacza punktem widzenia. Interdyscyplinarność stwarzała co prawda niebezpieczeństwo zbytniego rozproszenia tematu, jednak przyjęcie szerokiej perspektywy badawczej otworzyło drogę do porównań sposobu pojmowania świata niematerialnego w różnych dziedzinach i odmiennych kulturach. Stwarzało to uczestnikom spotkania okazję do wymiany doświadczeń i poznania metod badawczych stosowanych w różnych dyscyplinach. Wielokulturowe perspektywy postrzegania duszy ujawniły uniwersalny charakter samego pojęcia oraz sposobu jego konceptualizacji. Pewne paralele The Conference was financed by the Ministry of Science and Higher Education. No competing interests have been declared.
Czy zasadne jest stosowanie „antropologicznej” koncepcji „rasy”?
Tarnowskie Studia Teologiczne, 2014
Pojęcie „rasy” wprowadził do słownictwa naukowego w połowie XVIII wieku francuski filozofa i matematyk Georges-Louis Leclerc, Comte de Buffon. W antropologii koncepcja ta zadomowiła się głównie dzięki pracom niemieckiego naukowca Johanna Friedricha Blumenbacha. Od początku koncepcja „rasy” wzbudzała kontrowersje wśród badaczy. Nawet sam Karol Darwin wyrażał sceptycyzm wobec używania pojęcia rasy w odniesieniu do ludzi. Wątpliwości co do naukowych podstaw typologii rasowej wyraził na początku XX wieku amerykański antropolog Franz Boas. W 1940 roku podobne wątpliwości przedstawił amerykańsko-brytyjski antropolog Ashley Montagu. W 1960 roku amerykański antropolog i genetyk Frank Livingstone na podstawie badań genetycznych poddał krytyce koncepcję ras ludzkich. Takie samo stanowisko wyrażał wybitny amerykański genetyk Teodozjusz Dobzhansky. Dobzhansky twierdził, że nie ma ras, które byłyby “odrębnymi jednostkami”. W 1970 roku, amerykański genetyk Richard Lewontin na podstawie własnych b...
Bestie i ludzie. „Wilkołak” Adriana Panka i figura „hitlerowskiego psa” a semiotyka komunikacji
Media Biznes Kultura, 2020
Bestie i ludzie. "Wilkołak" Adriana Panka i figura "hitlerowskiego psa" a semiotyka komunikacji Bestie i ludzie… Streszczenie W organizacji hitlerowskich obozów koncentracyjnych ważną rolę pełniły psy strażnicze i tropiące Acz wszechobecne w świadectwach więźniów jako budzące przerażenie bestie, to w kulturowej świadomości występują jedynie jako złowrogi ornament obozowej scenerii Podobnie marginalne miejsce zajmuje figura "hitlerowskiego psa" w tekstach polskiej kultury popularnej Autor opracowania stawia sobie za cel bliższe przyjrzenie się temu motywowi w zbiorowej świadomości, a zwłaszcza w polskiej twórczości filmowej Przybliża też system, w obrębie którego wykorzystywano psy Asumpt do tych rozważań daje osadzony fabularnie w pookupacyjnej rzeczywistości interesujący film Adriana Panka "Wilkołak" z 2018 roku Czerpiący z estetyki horroru i baśni, historyczny obraz wykorzystuje kulturowe konotacje figury obozowego psa dla ukazania uniwersalnych prawd o ludzkiej kondycji Słowa kluczowe: obozy koncentracyjne, pies, film, animal studies, horror Beasts and people. Adrian Panek's "The Werewolf" and the figure of the "Nazi dog" and communication semiotics Abstract Guard and hunting dogs played an important role in the organization of Nazi concentration camps Although ubiquitous in the prisoners' testimonies as terrifying beasts, they only appear in the cultural consciousness as an ominous ornament of the camp scenery The figure of the "Nazi dog" occupies a similarly marginal place in the texts of Polish popular culture The author of the study aims to take a closer look at this motif in collective consciousness, and especially in Polish filmmaking It also introduces the system in which dogs were used Embedded in the post-occupational reality, the interesting film by Adrian Panek, ‚The Werewolf', gives rise to these considerations Drawing on the aesthetics of horror and fairy tales, this historical image uses the cultural connotations of the figure of a camp dog to show universal truths about the human condition
Koncepcja rasy we lwowskiej szkole typologicznej
Przegląd Humanistyczny, 2018
The article presents the concept of race developed in 1913–1938 by the so-called Lviv typological school, constituting one of the factions of the then actively developed Polish anthropology. The author discusses the concepts of this school in the broad context of the era, stating that the concepts of the school, including the concepts of its founder – Jan Czekanowski, built on the grounds of the Mendelian inheritance theory and fascination with quantitative methods, despite seeking objectivity were determined by the then spreading idea of human racial diversity.
„Nie z nienawiścią, lecz z pogardą patrzy kot na psa”. Čapkowskie uwagi na temat psychiki zwierzęcej
Porównania, 2022
Nie z nienawiścią, lecz z pogardą patrzy kot na psa". Čapkowskie uwagi na temat psychiki zwierzęcej Choć historia jest dla zwierzęcia często trudnym doświadczeniem, udręką, bólem, agonią, choć funkcjonuje w tym kontekście jak maszyna do mielenia żywych istot pojmowanych jako zwykłe przedmioty, które można przekształcać, wykorzystywać, spożywać-nie ogranicza się do tych aspektów, zatem skupiając się tylko na nich, przedstawilibyśmy szkodliwą karykaturę. Historia tworzy również chwile i sytuacje, kiedy zwierzę postrzega się i traktuje jak czującą istotę, mniej lub bardziej szanowaną, a nawet jak jednostkę, "osobę", z którą nawiązuje się ważną relację, czasem na zasadzie równego z równym.
„Trzecia Kultura” W Dobie Posthumanizmu I Transhumanizmu
Studia Europaea Gnesnensa, 2018
Since the mid-twentieth century, there has been a discussion in the academy about "two cultures": humanities and sciences and the so-called third culture. In this article I outline the history of this debate. I also present new trends in contemporary humanistic reflection: posthumanism and transhumanism, which are based on interdisciplinary research. I am also describing the projects and the output of several currents of contemporary art: robotic art, bio art and bio-robotic art.