BİLİŞİM TEKNOLOJİLERİNİN GÜNDELİK YAŞAMA ETKİLERİ: ETİK SORUNLAR AÇISINDAN BİR SORGULAMA (original) (raw)
Related papers
MALİYET ETKİNLİĞİ AÇISINDAN BİLGİ TEKNOLOJİLERİNİN ÜRETIM MALİYETLERİ ÜZERİNE ETKİSİNİN ANALİZİ
İşletmelerin ana üstünlük bilesenlerinden biri olan maliyet odaklılık, sirketlerin gelecege tasınması ve varlıgını sürdürmesinde etkili performans göstergelerinden biridir. Bu baglamda isletmelerin bilisim teknolojilerinden azami ölçüde yararlanmaları gerekmektedir. Bilisim teknolojisi (BT), “Ana sistemlerden mikro bilgisayarlara kadar bilgisayar temelli tüm bilisim sistemleri” veya “Bilgisayarlar aracılıgıyla bilgilerin elde edilmesi, islenmesi saklanması ve gerekli yerlere dagıtılması” olarak tanımlanabilir. İşletmeler küresellesen dünyada var olabilmek adına teknolojik yatırımlar yapmaktadır. Bu yatırımların büyük bir kısmını bilgi teknolojileri olusturmaktadır. Bu çalısmada minimum maliyet ile maksimum kâr elde etmeyi amaçlayan isletmelerde yapılan BT yatırımlarının üretim maliyetini hangi yönde etkiledigini ortaya çıkarmak amaçlanmıstır. Bu amaçla Gaziantep Organize Sanayi Bölgesinde faaliyet gösteren Banko Boya Fabrikasının yapmıs oldugu otomasyon yatırımlarının üretim maliyetlerine etkisi incelenmistir. Arastırmanın sonucunda BT yatırım sonucunda ilgili isletmenin dogrudan isçilik maliyetlerini %77, üretim maliyetlerini ise %67 oranında asagı çektigi tespit edilmistir.
BİLİŞİM TEKNOLOJİSİNİN (BT) İSTİHDAM ÜZERİNDEKİ ETKİLERİ
Özet Yenilik ekonomisi denilince özellikle bilişim teknolojisi (BT) akla gelmektedir. BT, bilgi ve iletişim olmak üzere iki önemli kaynaktan beslenerek politik iktisadın güçlü bir aktörüne dönüşmüştür. Bilim ve teknolojinin günümüzde bir anlamda dili sayılabilecek BT'nin aslında öznesi-nesnesi bilgidir ve küresel arenada bilgi kimdeyse güç onda sayılmaktadır. BT, çok uluslu şirketler kanalıyla yeni kaleler inşa ederek emek piyasasının şirketler / ülkeler / sektörler arasındaki uzmanlaşma derecesini belirlemektedir. Bu anlamda BT'nin esas vurgusu olan " bilgi " masum bir üretim faktörü olmanın dışında küresel rekabet zincirinin kurulmasını sağlayarak egemen ilişkilerin baş aktörü olmaktadır. Bunun yanında BT ile emek arasındaki karışıklık derecesi yüksek olan ilişki sürekli tartışılmakta ve bu iki faktör arasında bazen tamamlayıcı bazen ikame ilişkisi ortaya çıkmaktadır. BT alanındaki hızlı gelişmenin istihdamda tasarruf sağlayıcı yönü yanında üretim maliyetlerini düşürüp talep artışı yoluyla istihdama olumlu katkı sağlama yönü de bulunmaktadır. Ayrıca, BT'nin en popüler ayağını oluşturan internet sektörü, bazı özellikleri nedeniyle, politik iktisadın bakış açısına uygun düşmektedir. Çünkü bu sektör, istihdam ettiği ve hizmet verdiği insanlar açısından bakılırsa, bir yandan çok sayıda bilgiyi üretme ve tüketme yolunu açarken, diğer yandan da bilgide paylaşım-sömürü ve hakça erişim-haksız erişim gibi ikilemler yaratmaktadır. Abstract When we talk about innovation economy, the first thing which comes to mind is the information technologies (IT). IT is based on two important resources, namely information and communications, and has risen to the status of the principal actor of the political economy. On the one side IT can be considered as the language of the science and technology. But on the other side, knowledge (actually the scientific knowledge) is the principal object-subject of the IT. For this reason knowledge is the most decisive factor of power in the global platform. Through the spreading of the multinational companies which are the principal actors in the global arena, IT has become the principal measure, in defining the competitive expertise at all levels, from companies to the sectors, and the countries. From this perspective knowledge, which originally considered to be as one of the innocent production factors(together with the capital and the labor), has risen to the status of the most decisive factor in attaining dominant positions in the global competitive chains. The highly complex relationship between the IT and the labor has been the subject of intense discussions. These two factors come out to be complementary in certain cases; and in certain cases they are substitutes. The fast development in the field of IT may undoubtedly cause shrinkage in the employement. However it is also a fact that these developments have a positive effect in reducing the cost of production, thus stimulating the demand in the market which in turn stimulates the need for new employement.
International Congress on Business and Marketing, 2019
Günümüzde başarılı bilgi yönetimi, işletmelere sürdürülebilir rekabet avantajı sağlayan en önemli unsurların başında gelmektedir. Bu bağlamda bilginin yönetilmesi tedarik zincirinin de verimini, etkinliğini ve rekabet gücünü arttıran en önemli etkendir. İşletmeler bilişim teknolojileri projelerine geleneksel olarak değil, matematiksel analiz veya büyük veri projeleri olarak bakmalıdırlar. Tedarik zincirinin her bir üyesinin birbiriyle entegrasyonu ancak bu şekilde sağlanmaktadır. Bu çalışmada, tedarik zinciri ve bilgi yönetimi ilişkisinde; tedarik zinciri ve bilginin paralel şekilde nasıl tasarlanması gerektiği üzerinde durulmuş ve bir havayolu şirketinde uygulaması yapılarak bilişim teknolojilerinin etkileri incelenmiştir. Çalışmanın amacı; işletmelerin sadece bilişim teknolojilerini kullanarak verim sağlayamayacağını öncelikle etkin bir bilgi yönetimi yaklaşımına sahip olmaları gerektiğini göstermektir.
Öz Günümüzde havacılık sektörü, bilgi teknolojilerinin yoğun olarak kullanıldığı ve küresel gelişmelerin güncel olarak takip edildiği kritik alanlardan birisidir. Yapılan bu çalışmada örgütsel adalet algısı ile teknolojik an-lamda iş verimi arasındaki etkileşimi belirlemek amacıyla sosyal değişim kuramı, katılım kuramı, örgütsel güçlendirme kuramı, beklenti kuramı ve bilgi asimetrisi kuramları irdelenmiştir. Bu kapsamda Türkiye'de genel havacılık kurallarına göre faaliyet gösteren havacılık işletmelerinde çalışan pilotlardan elektronik posta yoluyla veriler (n=188) toplanmıştır. Yapılan analizler (keşfedici ve doğrulayıcı faktör analizi, kore-lasyon ve çoklu regresyon analizi) neticesinde, örgütsel adalet algısının alt boyutlarından dağıtımsal, iş-lemsel ve kişiler arası ilişkisel adalet algılarının işgörenin teknolojik verimliliğini anlamlı düzeyde yükselttiği tespit edilmiştir. Bilgisel adalet algısının ise teknolojik verimlilik üzerindeki etkisinin pozitif yönlü fakat is-tatistiksel olarak anlamlı düzeyde olmadığı görülmüştür. Elde edilen sonuçlar literatürde ilişkili olduğu de-ğerlendirilen çalışmalar kapsamında tartışılmıştır. Anahtar kelimeler: Örgütsel adalet algısı, bilgi teknolojileri verimliliği, havacılık sektörü, eşitlik kuramı, sosyal değişim kuramı. A b s t r a c t Today aviation industry is considered as a critical sector in which information technologies are highly employed and global technological improvements are accurately followed. In this research, the association between perceived organizational justice and information technological productivity concepts is scrutinized using the theories namely social exchange, participation, organizational empowerment, expectation and information asymmetry. In this concept, data (n=188) is collected from general aviaton pilots operating in Turkey using e-mails. The results of the analyses (exproratory and confirmatory factor analyses, correlations, multiple linear regressions) show that perceived organizational justice siginificanly increases information technological productivity. In detail, while its all four sub-dimensions namely perceived dist-ributive, transactional, procedural and commutative justices increase information technological productivity , only perceived commutative justice dimension's impact is not statistically significant. Findings are discussed with the related studies in the literature.
Danışman: Yard.Doç.Dr. Adile Aşkım KURT Bu araştırmanın amacı, bilişim teknolojileri öğretmen adaylarının öğretmenlik uygulaması dersinde blog aracılığı ile tuttukları günlüklerin yansıtıcı düşünme düzeylerine etkisinin belirlenmesidir. Araştırmada hem nitel hem de nicel veri toplama ve analiz yaklaşımlarından yararlanılmıştır. Araştırmanın çalışma grubu, 2010-2011 öğretim yılı bahar döneminde Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi bölümü dördüncü sınıfına devam eden ve Öğretmenlik Uygulaması dersini alan öğrencilerden oluşmuştur. Araştırmaya deney grubunda 20 ve kontrol grubunda da 20 öğretmen adayı olmak üzere 40 öğretmen adayı katılmıştır. Deney grubundaki öğretmen adayları Öğretmenlik Uygulaması etkinlik raporlarını blog ortamı aracılığı ile kontrol grubundaki öğretmen adayları ise Öğretmenlik Uygulaması etkinlik raporlarını kâğıt kalem aracılığıyla hazırlamışlardır. Araştırmanın verileri, öğretmen adaylarının yazdıkları bloglar, araştırmacı tarafından Türkçeye uyarlanan Yansıtıcı Düşünme Ölçeği, araştırmacı tarafından geliştirilen Blog Kullanım Anketi yardımıyla toplanmıştır. Nicel verilerin analizinde betimsel istatistikler, bağımsız gruplar t testi ve Mann Whitney U testi kullanılmış, nitel verilerin analizinde ise betimsel analiz kullanılmıştır. iv Araştırma verilerinin çözümlemesi sonucunda, deney ile kontrol grubunun son test eleştirel yansıtma puanları arasında deney grubu lehine istatistiksel olarak anlamlı bir farklılık ortaya çıkmış; ancak deney ve kontrol gruplarının son test alışkanlık, anlama ve yansıtma puanları arasında anlamlı farklılık ortaya çıkmamıştır. Blogların betimsel analizi sonucunda öğretmen adaylarının gittikleri okullarda uygulama öğretmenlerinin ya da diğer öğretmen adayları hakkında izlenimlerini aktardıkları bloglarında daha çok anlama boyutunda yazılar yazdıkları, kendi etkinlikleri hakkında yazdıkları bloglarda ise yansıtma ve eleştirel yansıtma boyutunda yazılar yazdıkları belirlenmiştir. Deney grubundaki öğretmen adayları blog uygulamasının en çok öğrenciler arasında bilgi paylaşımına ve öğrencilerin farklı bakış açılarını okuyarak görüş geliştirmelerine olanak sağladığını ifade etmişlerdir.
Bu araştırmanın amacı, bilgi toplumuna geçiş sürecinde okul yöneticilerinin teknolojik liderlik yeterliliklerinin ne düzeyde olduğunu belirlemektir. Araştırmada, bu amaca uygun olarak tarama modeline başvurulmuştur. Araştırmanın örneklemi, Konya iline bağlı Karatay, Meram ve Selçuklu ilçelerinde görev yapan 282 okul yöneticisi ve 377 öğretmenden oluşmaktadır. Veri toplama araçlarının hazırlanmasında Esra Şişman-Eren (2010)’in “İlköğretim okul müdürlerinin eğitim teknolojilerini sağlama ve kullanmada gösterdikleri liderlik davranışları” adlı doktora teziyle Özge Hacıfazlıoğlu, Şirin Karadeniz ve Gülay Dalgıç (2011)’ın “Eğitim yöneticileri teknoloji liderliği öz-yeterlik ölçeğinin geçerlik ve güvenirlik çalışması” adlı makalelerinden faydalanılmıştır. Verilerin çözümlenmesinde t-testi, tek yönlü varyans analizi ve Tukey HSD testi kullanılmıştır. Araştırmada okul yöneticilerinin teknolojik liderlik yeterliliklerini çoğu zaman (3.10) sergiledikleri tespit edilmiştir. Okul yöneticilerinin teknolojik liderlik alt başlıklarından vizyoner liderlik, dijital çağ öğrenme kültürü, profesyonel uygulamada mükemmellik, sistematik gelişim ve dijital vatandaşlık alanlarında belirtilen davranışları çoğu zaman gösterdikleri belirlenmiştir. Araştırma sonucunda okul yöneticilerinin çoğunluğunun, kelime işlemci, elektronik tablolama, sunum, internet, e-posta ve okul yönetiminde eğitim teknolojisi uygulamaları konularında eğitim alarak bunları kullandıkları görülmüştür. Veri tabanı, web sayfası hazırlama programları, animasyon programları, grafik programları ve elektronik tahta ile ilgili konularda ise okul yöneticilerinin eğitim almadıkları gibi bu teknolojileri kullanmadıkları da tespit edilmiştir. Okul yöneticileri görev yapılan okul türü, mesleki kıdem ve cinsiyet durumlarına göre gruplandırıldıklarında teknolojik liderlik yeterliliklerinin değişmediği, okul müdürlerinin, müdür yardımcılarına göre teknolojik liderlik yeterlilikleri açısından kendilerini daha yeterli gördükleri belirlenmiştir. Araştırma sonucunda öğretmenlerin, okul yöneticilerinin teknolojik liderlik yeterliliklerini çoğu zaman (2.83) gösterdiklerini düşündükleri görülmüştür. Aynı zamanda öğretmenlerin okul yöneticilerinin, teknolojik liderlik alt başlıklarında belirtilen davranışları çoğu zaman sergilediklerini düşündükleri belirlenmiştir. Ayrıca okul yöneticilerinin teknolojik liderlik yeterliliklerine ilişkin algılarının, öğretmenlerin okul yöneticilerinin teknolojik liderlik yeterliliklerine ilişkin algılarından anlamlı düzeyde yüksek olduğu tespit edilmiştir. Anahtar Sözcükler: Bilgi toplumu, Teknolojik liderlik, okul yöneticisi.
TEKNOLOJİ KAYNAKLI TOPLUMSAL SORUNLARIN KAVRANMASINDA DEĞER ODAKLI ETKİNLİKLERİN ETKİSİ
SOCIAL SCIENCE DEVELOPMENT JOURNAL, 2022
Bu çalışmada, sosyal bilgiler dersi kapsamında yer alan teknoloji kaynaklı toplumsal sorunların kavranmasına yönelik değer odaklı etkinliklerin etkisini belirleyebilmek amaçlanmıştır. Araştırmada, nitel ve nicel yöntemlerin birlikte kullanıldığı karma yöntem tercih edilmiştir. Araştırmanın nicel boyutunda, öntest-sontest kontrol gruplu yarı deneysel desen kullanılmıştır. Veri toplama araçları nitel yönteme uygun olarak hazırlanmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu 2019- 2020 eğitim-öğretim yılında Bursa ili Gemlik ilçesinde bulunan bir devlet ortaokulunda yedinci sınıfa devam eden toplam 96 öğrenci oluşturmaktadır. Araştırma iki deney grubu (n=47) ve iki kontrol grubu (n=49) ile gerçekleştirilmiştir. Teknoloji kaynaklı toplumsal sorunların öğretimine yönelik hazırlanan değer odaklı etkinlikler deney grubu öğrencilerine 6 ders saati boyunca uygulanmıştır. Bu süreçte kontrol grubunun eğitimine yönelik herhangi bir müdahalede bulunulmamıştır. Araştırmada, veri toplama aracı olan “Toplumsal Sorunlar Soru Formu”, “Problem Ağacı Diyagramı” ve “Toplumsal Değişme ve Değerler Soru Formu” uygulama öncesi ve sonrası deney grubu ve kontrol grubu öğrencilerine yaptırılmıştır. Elde edilen veriler içerik analizine tabi tutulmuştur. Teknoloji kaynaklı toplumsal sorunların nedenlerine, toplum üzerindeki etkilerine, çözümlerine ve değerlerle olan ilişkisine yönelik yapılan analizler sonucunda, deney grubu ve kontrol grubu öğrencilerinin uygulama öncesi ifadelerinde benzerlik görülürken, uygulama sonrası deney grubu öğrencilerinin ifadelerinin kontrol grubu öğrencilerinin ifadelerine göre oldukça zenginleştiği ve çeşitlendiği görülmüştür.
WEB TABANLI İÇERİKLERDE TEKNOLOJİK GELİŞMELERİN SORULARA YANSIMASI
Son yıllarda yaşanan teknolojik gelişmelerin eğitim öğretim sistemleri üzerinde büyük etkileri görülmektedir. İnternet teknolojilerinin, yalnızca yazılı değil sesli ve görüntülü iletişimde de kullanımı yaygınlaşmaktadır. Bu sebeple, bilgisayar/internet destekli eğitim uygulamaları gün geçtikçe çeşitlenmektedir. Bu teknolojik gelişmelere ve yenilikler eğitim sisteminin her alanında olduğu gibi, eğitimin önemli bir parçası olan soru sorma tekniklerinde de kendini göstermektedir. Böylece uzaktan eğitimde kullanılan web tabanlı içeriklerde gelişen teknoloji ile soruları hazırlama, sunma ve değerlendirme aşamalarında da gelişmeler görülmeye başlamıştır. Yeni teknolojilerinin web tabanlı içeriklerde kullanılması ile interaktif soruların uzaktan eğitimde yaygın olarak kullanılmaya başlandıkları görülmüştür. Bu çalışmanın genel amacı, web tabanlı içeriklerde kullanılan soru sorma tekniklerini incelemek ve elde edilen sonuçlarla içerik geliştiricileri bilgilendirmektir. Bu çalışma ile; web tabanlı içerik geliştiricilerinin, değerlendirme sorularını hazırlarken, nasıl bir yöntem izleyebilecekleri üzerinde durulmuştur. Böylece teknolojik yeniliklerin kullanıldığı, değişik bilişsel düzeylere uygun, kaliteli ve çeşitli soruların nasıl bir yöntem ile hazırlanabileceği belirlenmeye çalışılmıştır. Çalışmanın sonunda edinilen bilgilerin alana katkı sağlayacağı, yapılacak yeni örneklere rehberlik edebileceği düşünülmektedir.
TÜRKİYE’DEKİ EĞİTİM TEKNOLOJİSİ ARAŞTIRMALARINDA GÜNCEL EĞİLİMLER
2008
Özet Bu çalışmada, Türkiye'deki beş büyük üniversitede son on yıl içinde eğitim teknolojisi alanında tamamlanmış olan doktora tezlerinin genel bir değerlendirmesi yapılmıştır. Söz konusu tezlerin çok büyük bir bölümünün gerçekleştirildiği Anadolu, Ankara, Ortadoğu Teknik, Hacettepe ve Marmara üniversitelerinin yanı sıra, Yükseköğretim Kurulu'nun kütüphanesinde tarama yapılarak amaca uygun toplam 64 tez belirlenmiştir.