Park, Mera, Sinema: Müşterekleri Mülkiyetle Birlikte Düşünmek (original) (raw)

2018, FelsefeLogos

Yazı, dönemsel olarak farklılaşan çitleme rejimleri tartışmasına bir giriş niteliği taşıyor, kent ve kırda arazi mülkiyetinin aldığı çatışmalı biçimleri müşterekleştirme pratikleri ile birlikte tartışıyor. Yazı, İstanbul Beşiktaş’ta yer alan, mücadele sırasında Ihlamur Parkı adı verilen yeşil alanın imara açılmasına karşı ortaya çıkan direniş, İzmir’in Torbalı ilçesine bağlı Göllüce mahallesinde köylülerin kadimden beri mera olarak kullandığı alanların bir şirkete satılmasına karşı yürüttükleri mücadele ve İstanbul’da Emek Sineması mücadelesi gibi yakın dönemli farklı müşterek alan odaklı kolektif eylemleri merkezine alıyor. Her üç vakada, farklı dönemlerde söz konusu alanların devlet ya da özel olarak nasıl “mülkiyetlendirildiğini” ve bu mülkiyetlendirme süreçlerinin içerdiği mülksüzleşme katmanlarını tartışıyor. Müşterek mülkiyet iddiasının, hukuken tanınan özel mülkiyet ve devlet mülkiyeti ile ilişkisini ve geçişkenliğini göstererek, bu iddiaları, her iki mülkiyet biçimini kolektif kullanım ile dönüştüren müşterekleştirme pratikleriyle birlikte anlamaya çalışıyor. Söz konusu üç mücadele, özel mülkiyetin belli bir yerde nasıl oluştuğunu, bu oluşum sürecinde devletin ve tabandan mücadelelerin rolünü, tarihsel olarak farklılaşan mülksüzleşme katmanlarını görünür kılıyor. Bu şekilde, mülkiyetin farklı görünümlerinin (devlet/özel/müşterek) kuruluşunda şimdi’den kopartılmış geçmişi bugüne çağırarak, müşterekleştirme ve çitleme tartışmasına katkıda bulunmayı amaçlıyor. Böylelikle yazı, müşterekler araştırmacılarını, bugünün neoliberal mülküzleştirme süreçlerini anlamak için çitlemelerin günümüzde aldığı farklı ve yere özgün biçimler kadar geçmişteki çoğunlukla görünmez kılınmış mülküzleştirme katmanlarını da görünür kılmaya davet ediyor.