Türk Düşünce Tarihçiliği Bağlamında Üç Tarz-ı Siyaset Üzerine Bazı Notlar (original) (raw)
Related papers
Üç Tarz-ı Siyaset Eseri Nazarında Osmanlı Devletindeki Türkçülük Siyasetine Bakmak
Üç Tarz-ı Siyaset Eseri Nazarında Osmanlı Devletindeki Türkçülük Siyasetine Bakmak, 2022
18. yüzyılda Avrupa’da gelişen Sanayi Devrimi ve Fransız Devrimi sonrasında İmparatorlukların yerini ulus devletlerin aldığını görmekteyiz. Bu durum hiç şüphe yok ki çok uluslu bir yapıya sahip olan Osmanlı Devleti’nde de etkisini gösterdi. Osmanlı aydınları ulus devlet sürecinin Osmanlı Devletindeki etkilerini iyiden iyiye gösterdiği 19. yüzyılın başlarında bir çıkış yolu aradıkları görülmektedir. Yusuf Akçura Üç Tarz-ı Siyaset adlı gazete yazısında bu çıkış yolunu ilk defa yazıya döken Osmanlı aydınıdır. Akçura’nın Üç Tarz-ı Siyaset adlı yazısı 14 Nisan 1904 tarihinde Mısır- Kahire’de yayınlanan Türk Gazetesinde yayınlandı. Bu yazının kaleme alınmasından sonra Ali Kemal Bey “Cevabımız” adlı bir yazıyı aynı gazetede yayınladı. Ahmet Ferit Tek ise “Bir Mektup” adlı bir yazıyla Ali Kemal Bey’e bir cevap yazısı kaleme aldığı görülmektedir. Yusuf Akçura Üç Tarz-ı Siyaset adlı makalesinde Osmanlı Devleti’nin siyasi çıkmaz içerisinde izlemesi gereken politikaların ne olması gerektiğini sorgulamıştır. Bu sorgulamanın neticesinde Yusuf Akçura’nın Osmanlıcılığın artık geçerliliği olmadığını İslamcılık ve Türkçülük arasında ise kararsız kaldığını anlaşılmaktadır. Yazarın, makalesinde mutlak bir sonuca varmadığını kararı okuyuculara bırakmayı tercih ettiğini görmekteyiz.
Türk Modernleşmesinde İdeolojilerin Sıradüzeni: Üç Tarz-ı Siyaset
Felsefe ve Sosyal Bilimler Dergisi, 2015
Yusuf Akçura Osmanlı devlet politikasını Osmanlıcılık, İslamcılık ve Türkçülük çerçevesinde ayrıntılı olarak inceleyen ilk kişidir. Bu makalede de, Türkiye'de güncel siyasi temayüllere rengini vermiş olan bir tartışma, Akçura'nın Üç Tarz-ı Siyaset'i değerlendirilecektir. Değerlendirmenin bağlamını, bahse konu ideolojilerin (Osmanlıcılık, İslamcılık ve Türkçülük) sıradüzeni oluşturmaktadır. Açımlamak gerekirse, günümüzün ezbere tasniflerini teşkil eden bu üçlü, suretinde üst akıl ya da o akla yedeklenen bir mantıksal algoritmanın sıradüzenini taşımaktadır. Üç Tarz-ı Siyaset tezinin meselelere cevap verme algoritmasını ortaya çıkarabilmek ve konturlarını çizebilmek için de Türk modernleşme pratiğinin çıkar ve çıkmazlarını serimlemek gerekmektedir. Dolayısıyla tezler modernleşme problematiği kalıbına dökülerek incelenmiş; olgusal içeriklerini temellendirmek üzere modernleştirici pratikler arka fonda saklı tutulmuştur.
Asabiyet Bağlamında Yusuf Akçura’nın Üç Tarz-ı Siyaset Makalesinin Değerlendirilmesi
2020
Özet: İbn Haldun nazarında; coğrafya, insan ve devlet, kader dairesi içerisinde değerlendirilir. İnsanın tabii gelişimi gibi devletleri inceleyen İbn Haldun, asabiyet bağlamında çeşitli görüşler ileri sürmüştür. İnsanları bir araya getiren kuvvet olarak asabiyet, devletin kuruluş dönemlerinin baş aktörü iken yıkılış sürecinde etkisini kaybetmiş durumdadır. Devletler yıkılış sürecine girerken, bu hazin sondan kurtulmak veya devletin bekasının devamlılığını sağlamak maksadıyla çeşitli eylemlerde bulunur. Bunlar çeşitli fikir akımları olabileceği gibi siyasi, sosyal, askeri vb. alanlarda da kendini gösterebilir. Bu bağlamda makalesini ele alan Yusuf Akçura, insanları bir arada tutacak fikirler çevresinde Üç Tarz-ı Siyaset'i yazmıştır. İlk kez Akçura'nın makalesinde değinilen Türk milliyetçiliği kavramı, bu makalede de asabiyet dairesinde çıkış yolu/yeni bir başlangıç olarak değerlendirilmiştir.
Said Halim Paşa'da Üç Tarz-ı Siyaset: Batılılaşma, İslamcılık ve Milliyetçilik
Yusuf Akçura’nın Üç Tarz–ı Siyaseti’ne (Osmanlıcılık, İslamcılık, Türkçülük) benzer bir tarzda, Osmanlı devlet politikasını Batılılaşma, İslamcılık ve Milliyetçilik çerçevesinde ayrıntılı olarak inceleyenlerin başında Said Halim Paşa gelmektedir. Paşa, adı geçen üç siyaset tarzından İslamcılığa vurgu yapmış ve bu yönüyle de, İslamcı bir fikir adamı olarak tanınmıştır. Paşa, Osmanlı toplumunun kurtuluşu / kalkınmasıyla ilgili çözüm önerileri getirirken, Batı dünyasına ait değerlerden istifade edip etmeme veya hangi tarzda istifade edilmesi gerektiği üzerinde ayrıntılı olarak durmaktadır. Paşa, Batı’yı yakından tanıyan birisidir. Bu yönüyle, birçok kimsenin yapamadığı analizleri yapmakta ve eleştirileri, birçok fikir adamı tarafından dikkatle takip edilmektedir. Bu çalışmada, Said Halim Paşa’nın Batılılaşma, İslamcılık ve Milliyetçilik siyasetine ilişkin görüşleri üzerinde durulmuştur.
[PDF] Türkiye'de Üç Tarz-ı AB Siyaseti: Post-Yapısalcı Bir Okuma
Uluslararası Hukuk ve Politika, 2013
This study, which deals with Turkey-EU relations in the first decade of the 2000s, interrogates the way in which relations between Turkey and the EU have shaped relations between domestic actors in Turkey. This paper assumes that foreign policy is not independent from domestic affairs and therefore asks how we can understand Turkish-EU relations in terms of relations among secular, Islamic and Kurdish power blocks in Turkey