FARABÎ VE ARİSTOTELES'TE MUTLULUK AHLÂKI (original) (raw)

FÂRÂBÎ’DE MUTLULUK TASAVVURU ve ESKATOLOJİK BOYUTU

Süleyman Demirel Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 2019

insan için hem bu dünyada hem diğer dünyada kazanılması için gayret gösterilen en yüce gayedir. Ancak onun tam olarak ne olduğuna ve nasıl elde edileceğine dair tartışmalar halâ sürmektedir. Bu yüzden makale Fârâbî'nin konuyla ilgili fikirlerini daha yakından inceleyerek günümüz bakış açısında ve düşünce sisteminde karşılık gelen izlerini bulmak amacıyla kaleme alındı. Bu gün muhtelif teorilerle izah edilmeye çalışılan mutluluk Fârâbî'nin ahlâk felsefesinde, iyi, yetkin, mükemmel ve nihai hedef kavramlarını da kapsayan, çok boyutlu bir olgudur. Ona göre, mutluluğun ontolojik ve metafizik boyutu akli yetkinlikte ortaya çıkar. İnsanın gerçek mutluluğa ulaşabilmesi için zorunlu olan teorik bilgilerin yanı sıra onların gerektirdiği pratiğin mükemmel uyumunu, erdemli bir yaşantı olarak gerçekleştirmesi gerekir. Öte yandan, insanların zihnî ve iradi yapıları aynı değildir. Bu yüzden mutluluk için toplumsal desteğe, yardımlaşmaya ve erdemli bir yönetime ihtiyaç vardır. Akli yetkinliğe kavuşmuş erdemli nefis (ruh) nihai mutluluğu ancak beden bağından tamamen kurtulunca idrak edebilir. Bu da nihayetinde eskatolojik boyutta gerçekleşecektir. Ölüm olayında devreden çıkan bedenin aksine nefsin bilinçli varlığını devam ettirdiğine dair düşünceyi rasyonel temele dayandıran Fârâbî, ebedî mutluluğun, zirvesi marifetullah olan entelektüel bir gelişim süreciyle temin edileceğini tasavvur etmektedir. Bu çerçevede "fazıl", "fasık" ve "cahil" olarak adlandırdığı kesimler için ahiret hayatında üç temel konum öngörmüştür.

ARİSTOTELESİN MÜLKİYET ANLAYIŞI

ASEAD 7. ULUSLARARASI SOSYAL BİLİMLER SEMPOZYUMU BİLDİRİLER KİTABI, 2021

Can Birvar, “Aristoteles’in Mülkiyet Anlayışı”, ASEAD 7. Uluslararası Sosyal Bilimler Sempozyumu Bildiriler Kitabı, ed. İrfan Türkoğlu, Astana Yayınları, Ankara 2021, ss. 72-83.

ARİSTOTELES'TE TAKLİT VE KATHARSİS AÇISINDAN TRAGEDYA[#533062]-

Aristoteles Poietika eserinde tragedyaya ilişkin ayrıntılı bir soruşturmaya girişmektedir. Aristoteles'e göre sanat taklit ile bağlantılıdır ve taklit sanatlarının en önemlisi tragedyadır. Tragedya, yaşamın kendisindeki trajik şeyleri sanat dolayımıyla yaratır ve onların taklidini gerçekleştirir. Olay örgüsü, soylu eylemlerin taklidini amaçlayan tragedyanın özüdür. Tragedyada hedef trajik etki uyandırarak acıma ve korku gibi duygulardan arınmadır. Bu açıdan tragedyayı temsil eden oyunlar ciddi olayları taklit etmelidir. Böylece seyirci oyunun içerisine katılır ve nihayetinde katharsise/ruhsal arınmaya ulaşır. Aristoteles tragedyada olay örgüsüne veya eylemlere, karaktere göre daha öncelik verir. Bu da Aristoteles'in Kant gibi estetik bilinci öne çıkaran kimi modern estetikçilerinden en önemli farkını oluşturur. Nitekim çağdaş bir Aristotelesçi olarak Gadamer, Kantçı estetiğin öznelci yönünü kritik etmiş ve Aristoteles'e dönmeyi gerekli görmüştür. Dahası çağdaş dönemde olayörgüsü bağlamında Ricoeur ve katharsis ile ilgili olarak Brecht gibi bazı düşünürler Aristoteles'ten etkilenmişlerdir. Bu çalışmada Aristoteles'in tragedyaya yönelik yaklaşımının özgünlüğü ele alınacak ve sanat alanına katkılarına değinilecektir.

ARİSTOTELES PERSPEKTİFİNDE

Felsefe tarihinin en önemli sistem filozoflarından biri olan Aristoteles'in özellikle etiği, politikası ve ontolojik kuramı arasında sıkı bir bağ vardır. Bu bütüncül yapıda ise siyaset ve Etik disiplinleri, O'nun politik kuramında girift bir görünüm arz etmektedir. Ele aldığı konunun nesnelerini karanlıkta kalmayacak şekilde kategorileştirme yöntemiyle analiz eden Aristoteles, insan için iyi bir yaşamın nasıl olanaklı olabileceği sorusunun cevabını politikada daha doğrusu erdeme endekslenmiş politikada bulur.

ARISTOTELES IN PRATIK FELSEFESI

Bu bölümde önce Aristoteles'in ahlak felsefesini veya ethiğini nasıl bir inceleme türü olarak gördüğü, konusunun ne olduğu ve amaç olarak neyi hedeflediği üzerine görüşlerine temas edelim. Bilgi, Eylem ve Yaratım Aristoteles bildiğimiz gibi bilimleri üçe ayırmakta ve ahlak ile politikayı ikinci grupta pratik bilimler içinde ele almaktadır. Aristoteles Nikomakhos Ahlakı'nın VI. kitabında pratik bilimlerin, teorik ve poetik bilimlerden hangi bakımlardan farklı olduğunu açık bir biçimde ortaya koyar. Bunun için psikolojide yaptığı temel bir ayrımdan hareket eder. Buna göre ruh esas olarak ikiye ayrılır: Akıl sahibi olan ruh ve akıldan pay almayan ruh. Akıllı ruhu da ikiye ayırmak gerekmektedir: Bunlardan ilki, onun, kendisiyle "ilkeleri başka türlü olamayacak olan nesneleri" ele aldığı, onlar üzerinde düşündüğü kısmı veya yanıdır; ikincisi ise yine akıllı ruhun "ilkeleri başka türlü olabilecek nesneleri " ele aldığı, onlar üzerinde düşündüğü kısmı veya yanıdır. Aristoteles birinci kısmı veya yanı bilimsel (scientific) yan, onun yaptığı işi bilim olarak adlandırır. İkinci kısım veya yanı ise hesaplayan, tartan (calculative, deliberative) yan, onun yaptığı işi ise hesaplama, tartma, düşünüp taşınma olarak nitelendirir. Birincinin konusunun bilimsel doğru (truth) olmasına karşılık, ikincinin konusu doğru arzuya (right desire) karşılık olan doğrudur (1039 a 1-15).

ARİSTOTELES'İN ETİK'İNDE HAZ VE İYİ ARASINDAKİ İLİŞKİ

Kutadgubilig, 2017

THE RELATION BETWEEN PLEASURE AND GOOD IN ARISTOTLE’S ETHICS ABSTRACT The main topic of this article constitutes the relation between pleasure and good established by Aristotle, in Nicomachean Ethics X. However, to expose this kind of relation it is essential to discuss the meaning of the pleasure in preAristotelian philosophy and the objections Aristotle has raised against them. For this reason,The main topic of this article constitutes the relation between pleasure and good established by Aristotle, in Nicomachean Ethics X. However, to expose this kind of relation it is essential to discuss the meaning of the pleasure in pre-Aristotelian philosophy and the objections Aristotle has raised against them. For this reason, this paper, first of all, is going to examine and analyze the answers of the question “what pleasure is”, which mentioned in the seventh book of Ethic’s and then Aristotle’s thoughts on the nature of the pleasure. It is thought that such a research provides the meaning of the pleasure in Aristotelian perspective and undoubtedly this is a claim that pleasure is basically an activity (energeia) completing a good life. Keywords: Pleasure, Good, Change, Activity, Virtue.ason this paper, first of all, is going to examine and analyze the answers to the question “what pleasure is”, which mentioned in the seventh book of Ethic’s and then Aristotle’s thoughts on the nature of the pleasure. It is thought that such a research provides the meaning of the pleasure in Aristotelian perspective and undoubtedly this is a claim that pleasure is basically an activity (energeia) completing a good life. Keywords: Pleasure, Good, Change, Activity, Virtue.

ARİSTOTELES'İN İZAHAT YÖNTEMİ HAKKINDAKİ YORUMLAR

There is very little information about the proving by Aristotle's ecthesis method both in Aristotle's and his commentators' articles. Researches on ecthesis which were made by recent commentators are only on expository term. In our study, comments have been evaluated, points that are subject to contradiction have been determined, and opinions about ecthesis have been cited by giving proofs obtained by the ecthesis method.

T.C. ERCİYES ÜNİVERSİTESİ SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ FELSEFE VE DİN BİLİMLER ANABİLİM DALI EBÜ'L HASAN EL-ÂMİRÎ'NİN AHLAK FELSEFESİNDE MUTLULUK KAVRAMI Hazırlayan Ali YILMAZ

Amiri ameli deals with philosophy in three parts: the improvement of morality (istislahu'l-morality), household administration (zabtu'l-kedhudaiyya) and city administration (tedbiru'l-hometown). According to him, the concept at the heart of moral and political philosophy is happiness. Amiri collected his thoughts about happiness in his work "As-Saʿad wa'l-Is'ad" within the framework of Aristotelian moral accumulation. The philosopher believes that the purpose of all actions, especially moral actions, as in Greek and Islamic moral thinking, is happiness. In other words, the basic principle and goal that Amiri has determined for morality is happiness. Based on this principle and purpose, the philosopher discussed the main problems and issues in all areas of philosophy, especially moral philosophy, through the concept of happiness. Because according to him, true good, true purpose and absolute competence can only be happiness. In this context, Amiri examined happiness in two parts, human and mental, in accordance with the nazari and deed aspects of the nutki soul. While the human act of happiness corresponds to the direction, the mental happiness corresponds to the evil eye direction. While the philosopher argues that human and mental happiness should be together in order for a person to be fully happy, he thinks that human happiness will be enough for a minimum level of happiness. He argued that human happiness will be achieved through virtues. His supervisor followed Aristotle on the subject of virtues and examined virtues in two parts, nazari and hulki. The philosopher subjected the virtues to a ranking from individual virtues to social virtues, without including the classification of basic virtues and secondary virtues customary in Islamic moral philosophy. His supervisor influenced the philosophers who came after him with the classification of wisdom of this deed he did.

ARİSTOTELES'İN MARX ÜZERİNE ETKİSİ

This paper examines the influences of Aristotle upon Marx. I consider that the influences of Aristotelian thoughts on Marx’s theory is so important. I looks the similarities between Aristotle’s household economy and Marx’s communist views and Aristotle’s ethical theories Marx’s labor theory. --------- Bu çalışma Aristoteles’in Marx üzerindeki etkilerini incelemektedir. Aristoteles’in görüşlerinin Marks’ın teorisi üzerindeki etkilerinin çok önemli olduğunu düşünüyorum. Aristoteles’in ev ekonomisi ile Marks’ın komünist görüşleri ve Aristoteles’in etik anlayışı ile Marks’ın emek teorisi arasındaki benzerlikleri göstermeye çalışıyorum.