Kitap Değerlendirmesi, Annemarie Schimmel, ‘Tasavvuf Notları’ çev. Dilara Yabul ,Sufi Kitap Ekim, 2018, s.111.pdf (original) (raw)
Related papers
TASAVVUF EDEBİYATI (Sufi Literature)
“Sufî Literature”, Annemarie Schimmel tarafından New York’ta 28 Nisan 1975’te verilen konferansa aittir. Konferans metni Soas Kütüphanesinde L. N. 297. 4/ 337. 823 numarada kayıtlıdır. Metnin orijinali tarafımıza Prof. Dr. Bilal Kemikli tarafından ulaştırılmıştır. Metnin, Annemarie Schimmel’in yapmış olduğu çalışmaların özü mahiyetinde olması hasebiyle önemli olduğu kanaatindeyiz. Bu çalışmayı yaparken yazarın üslup ve vurgulamalarını korumaya özen gösterdik. Schimmel’in cümlelerindeki uzun açıklamalardan bazılarını dipnotta vermeyi uygun gördük. Metnin okuyucu tarafından daha rahat anlaşılmasını sağlamak için çevirmenlerce eklenen bilgiler dipnotlarda parantez içinde “Ç.N” ile gösterilmiştir.
Tasavvuf tarihiyle ilgili çalışmalar içinde, tasavvufun oluşum dönemine dair olan-lar gerek nicelik ve gerekse nitelik olarak son derece sınırlıdır. Ülkemizde Tasav-vuf anabilim dalında bugüne kadar yapılmış olan altı yüz altmış yüksek lisans ve doktora tezinden sadece yirmi beş kadarı tasavvufun oluşum dönemi olan Hicri ilk üç yüzyıla eğilmiştir. 1 Bunların önemli bir kısmı da, o dönemin teşekkül şartla-rını ve dinamiklerini ele almaktan ziyade, belli başlı bazı sufileri incelemiştir. Üs-telik bu durum, sadece ülkemize özgü de değildir. Bunun başlıca sebebi, teşekkül dönemini etraflıca inceleyebilmek ve tatmin edici çözümlemelere ulaşabilmek için gereken kaynakların hâlihazırdaki yetersizliğidir. Diğer ilim dallarına nispetle geç bir dönemde yazılmaya başlanan ilk tasavvufi eserler, tasavvufun oluşum sürecini tarihsel ve çevre şartlarıyla birlikte, sosyo-politik bağlamları da hesaba katarak de-rinlemesine ele almaya yardımcı olacak evsafta görünmemektedir. Tek tek sufile-rin görüşlerine odaklanmak, onların eserleri üzerine çalışmalar yürütmek, " zühd " , " marifet " , " melamet " vb belli terimlerin izini sürmek nispeten kolaysa da, sufiler arası bağlantıları göstermek, coğrafi farklılıkları tespit etmek, kurumların ortaya çıkışını takip edebilmek kolay görünmemektedir. Ahmet Karamustafa'nın dilimize Tasavvufun Oluşumu 2 adıyla çevrilmiş olan kitabı, araştırmacılar için zorlu olan bu döneme odaklanmış olması bakımından önem arz eder.
Tasavvuf ilmi, ilimler tasnifinde yerini almaya başladığı günden bu yana muarızlarının zaman zaman çok sert, kimi zaman haddi aşan ve mesnetsiz eleştirilerinin muhatabı olmuş, yüzyıllar boyunca devam eden tartışma ve polemiklere konu olmuştur. Tasavvufa ve tasavvufi geleneğe getirilen bu eleştirilere müntesip ve muhipleri tarafından usulünce cevaplar verilmiş, konuyla ilgili pekçok eser ve makale kaleme alınmıştır. Bu eserlerin maksadı, kimi zaman tasavvufu savunmak olduğu gibi, kimi zaman da tasavvuf ilminin umdelerini, ilkelerini, hakikatlerini ve hedefini ortaya koymak olmuştur.
Marmara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 2021
Modern zamanlarda Müslüman entelektüelleri en çok meşgul eden soruların başında İslâm toplumlarının Batı'ya nazaran neden geri kaldıkları meselesi gelmiştir. 1 Müslümanların kendilerine yönelik sistemli özeleştirilerinin tarihi modernitenin ilk dönemlerine, Batı'nın buharlı makine devrimi zamanlarına kadar götürülebilir. Osmanlı' da Koçi Bey (17. yüzyıl) gibi âlim-bürokratlara hazırlatılan raporlar bunun bir örneğidir. 19. yüzyıla gelindiğinde ise bu sorunlar artık akut hâle gelmiş ve İslamcılık gibi isimlerle buna cevap üreten aksiyon ve düşünce ekolleri oluşmuştur. Ardından Cumhuriyet döneminde bu tartışmalara devlet eliyle tek bir cevap üretilmiş ve gerilemenin faturası genelde dine, özelde ise tasavvufa kesilmiştir. Nitekim 1925'te tekkeler kapatılarak toplumun ilerlemesinin önünün açılacağı düşünülmüştür.
Marmara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 2023
Şerh, edebiyatımızda geçmişten bugüne önemli bir telif türü olmuştur. Günümüzde henüz gün yüzüne çıkmamış, çalışılmayı bekleyen şerhlerin hatırı sayılır bir miktarda olduğu söylenebilir. Tespit edilebilenler, yazma eser kültürüne katkı sağlamayı amaçlamaktadır ve günümüz harflerine aktarılıp yayımlanarak edebiyatımıza kazandırılmaktadır. Bu çalışma ile Mehmet Büküm’ün 2023 yılının Şubat ayında yayımladığı, hem alanın uzmanlarına hem de klâsik edebiyata ilgi duyan okuyuculara hitap eden, Şii Attâr-ı Tûnî’nin Tasavvufî Risâlesine Hüseyin Nazmî-zâde’nin Şerhi: Şerh-i Kenzü’l-Ârifîn adlı kitabını değerlendirilecektir. Büküm’ün aktardığına göre Attâr-ı Tûnî’nin Kenzü’l-Ârifîn’i İran’da ve muhtemelen Anadolu’da isim benzerliğinden dolayı Feridüddîn Attâr-ı Nîşâbûrî’ye nispet edilmiştir. Hatta Kenzü’l-Ârifîn İran’da müellifi Feridüddîn Attâr-ı Nîşâbûrî olarak birkaç kere basılmıştır. Risalenin şarihi de müellifi ,le aynı kaderi paylaşmış, o da kardeşi Nazmî-zâde Murtaza ile karıştırılmıştır. Büküm’ün müellifi ve şarihi hakkında titiz bir çalışma yaptığı bu eseri, İranlı mutasavvıf Attâr-ı Tûnî’nin Kenzü’l-Ârifîn adlı eserine Hüseyin Nazmî-zâde’nin XVII. yüzyılda Osmanlı Türkçesiyle kaleme aldığı şerhi esas almaktadır.
TALID, 2018
Türkiye’de Tasavvufla ilgili düzenlenmiş olan sempozyum ve kongreleri ele alan bu çalışma aşağıdaki konu başlıkları çerçevesinde düzenlenmiştir. - Tasavvuf Sempozyumlarının Yıllara Göre Artışı - Düzenleyici Kurumlar Açısından Sempozyumlar - Sempozyum ve Kongrelerde Ele Alınan Konular - 1946- 2018 Yılları Arası Sempozyum ve Kongre Listesi - Seçilmiş Tasavvuf Sempozyumları Bibliyografyası Bu başlıklar esas alınarak, tasavvufla ilgili ilmî gelişmelerin seyri ortaya konmuştur. Bibliyografya listesi ve incelenen sempozyum ve kongreler neticesinde, kongrelerin zamanla sayıca azaldığını ve yalnızca belli konular çerçevesinde düzenlendiğini; sempozyumların ise hem sayıca hem konu çeşitliliği bakımından giderek artmaya başladığını, diğer disiplinlerle birlikte ve hatta kurumlar arası ortak çalışmaların da yıllar içinde çoğaldığını söyleyebiliriz. Tasavvufla ilgili sempozyum, kongre ve bildirileri belli kriterler çerçevesinde bir araya getirmeyi hedef alan bu çalışma, literatürdeki önemli bir boşluğu doldurma çabası olarak değerlendirilmelidir. Ayrıca oluşturulan listelerde eksikliklerin olabileceği ve bilgi edinme araçlarının çeşitliliği nedeniyle sempozyum ve kongre sayılarının artabileceği de göz önünde bulundurulmalıdır. A Bibliography for the Symposiums and Congresses about Sufism in Turkey Abstract This study, which is dealing with symposiums and congresses held in Turkey, organized under the following headings: - Sufism symposiums on annual basis - Sufism symposiums in terms of Organizing Foundations - Subject topics, dealed in Symposiums and Congresses - List of Congress and Symposiums, held the period between 1946- 2018 - Selected Bibliography of Sufism Symposiums This article aims to reveal the progress of studies on Sufism based on titles above. As a result of Bibliography list and symposiums and congresses examined, the following conclusions come to the forefront. The number of organized congresses were gradually decreased and they suffered the shortness of subject. On the other hand, number of organized symposiums have increased as well as the subject diversity. Moreover in symposiums, interdisiplinary studies and even inter- agency joint works have also increased each passing day. It should be bear in mind that presented lists may not be exact and number of symposiums and congresses may be increased because of the variety of sources. Keywords: Sufism, Symposium, Congress, Sufism Symposiums, Sufism Congress.