Trakya Ağızlarında Giysi Adları Üzerine Bir İnceleme / A Study On Clothes Names In The Dıalect Of Thrace (original) (raw)

Ağız araştırmaları alanında yapılan çalışmalar gün geçtikçe artmakta ve bu sayede yazılı dilde olmayan yerel ağızlardaki sayısız sözcük belgelenmektedir. Özellikle günümüzde ağızlarda yaşayan sözcüklerin birçok sebepten dolayı yok olma tehlikesiyle karşı karşıya kalması bu alanla ilgili çalışmaların gerekliliğini ve önemini ortaya koymaktadır. Bu çalışmamızda Rumeli ağızlarına ve Türk diline katkı sağlamak amacıyla Trakya bölgesi ağızlarının söz varlığını oluşturan sözcükler arasından giysi adları tespit edilerek değerlendirilmiştir. İlk çağlardan itibaren giyinmek, örtünmek, süslenmek için kullanılan insan yaşamında önemli bir yere sahip olan giysiler geçmişten günümüze değişerek ve çeşitlenerek gelmiştir. Fakat her ne kadar giysilerde değişiklik yaşanmış olsa da geçmişle bugün arasında bir bağ olduğu kuşkusuzdur. Her toplumun giysileri arasında farklılıklar olduğu gibi benzerlikler de vardır. Ancak toplumları birbirinden ayrı ve özel kılan bu farklılıkların olmasıdır. Buna göre toplumların kültüründen izler taşıyan ve kültürün bir parçası olan giysiler aynı zamanda toplumsal kimliğin somut göstergesidir. En az giysiler kadar mühim ve belirleyici olan diğer bir husus ise onların adlarıdır. Derlemelerimiz sonucunda Trakya ağızlarının giysi adları bakımından zengin bir kullanıma sahip olduğu görülmüştür. Giyim alanına ilişkin elde edilen pek çok sözcük belli başlıklar altında tasnif edildikten sonra yapı ve köken itibariyle ele alınmıştır. Giysi adları genel olarak basit yapıda bulunmakla birlikte bir kısım giysi adlarında çeşitli yapım eklerine rastlanmıştır. Bazı giysi adlarının meydana gelirken söz grupları oluşturduğu gözlenmiştir. Trakya ağızlarında kökenlerine ulaşabildiğimiz giysi adlarına göre Türkçe ve alıntı sözcük sayısının birbirine yakın olduğu saptanmıştır. Bunların dışında giysi adlarının geçtiği Trakya bölgesine ilişkin halk bilimi ürünlerinden örnekler verilmiştir. Çalışmamızda Trakya ağızlarına ait ses ve şekil özelliklerinin görülmesinde nitelikli veriler ortaya konmasının yanı sıra Trakya bölgesinin giyim kültürüyle ilgili bilgiler de sunulmuştur. Studies in the field of dialect studies are increasing day after day, in this way, numerous words on local dialects that are not in written language are documented. In particular, the fact that the words being existing in the dialects today face the danger of extinction due to many reasons reveals the necessity and importance of studies related to this field. In this study, clothes names were identified and evaluated among the words forming the vocabulary of the Thrace region’s dialects in order to contribute to the Rumelian dialects and the Turkish language. From the first ages, clothes that have an important place in human life, used for dressing, covering, ornamenting, have changed day by day and diversified from past to present. But although there has been a change in clothes, there is no doubt that there is a connection between the past and today. There are similarities and also differences between the clothes each society. However, It is these differences that make society different and special. According to this, clothes which is a part of the culture of the societies, is a concrete indication of social identity at the same time. Another thing that is as important and decisive as clothes at least is their names. As a result of our compilation, it is seen that the Thrace dialects have a rich use of clothes names. Many words related to the field of clothing are classified under specific headings and then dealt with in terms of structure and origin. The names of the clothes are generally found in simple structures, but some of the names of the clothes have been found in various derivational morpheme. It has been observed that the some names of the clothes constituted the group of words. According to the names of clothes that we can reach to their origins in the Thracian dialects, it is determined that the numbers of Turkish and quoted words are close to each other. Apart from these, examples of the products of folklore science related to Thrace region where clothes names are passed are given. In our study, besides showing the qualified figures, sound and figure properties of Thrace dialects, information about clothing culture of Thrace region is also presented.