2 Kış-Winter 2015 Geleneğin Güncellenmesi Bağlamında "Duha Koca Oğlu Deli Dumrul" Hikâyesiyle "Deli Dumrul Kurtlar Kuşlar Âleminde" ve "Hop Dedik: Deli Dumrul" Adlı (original) (raw)

Erhan SOLMAZ  Özet Gelenek, kuşaktan kuşağa aktarılmak suretiyle toplumu meydana getiren bireyleri bir arada tutan kültürel değer, tavır ve davranışlardır. Geleneğin nispeten de olsa bir yaptırım gücü bulunmaktadır. Gelenek, geçmişten gelen değerlerin bir sonraki kuşağa aktarılması demek olduğundan bünyesinde bir sürekliliği de barındırır. Değişen sosyo-kültürel şartlara bağlı olarak bu "süreklilik" de varlığını devam ettirebilmek için kendini güncellemek durumundadır. Geleneğe ait unsurlar bu güncelleme noktasında orijinalinde var olan unsurları sunum bağlamında aslından çok da uzaklaşmadan çağa taşımak zorundadır. Bu makalede Türk sözlü geleneğinin en önemli eserlerinden biri olan Dede Korkut Kitabı'nın "Duha Koca Oğlu Deli Dumrul" adlı beşinci hikâyesi ile "Deli Dumrul Kurtlar Kuşlar Âleminde" ve "Hop Dedik: Deli Dumrul" adlı sinema filmleri; kişi kadrosu, zaman-mekân ve olayların işlenişi bakımlarından karşılaştırılmıştır. Giriş bölümünde söz konusu eser ve sinema filmleri arasındaki benzerlik ve farklılıklar tespit edilmiş, sonra geleneğin sinema filmlerinde ne ölçüde yaşatıldığı, değişim ve geleneğin güncellenmesi bağlamında ne kadar başarılı olunduğu tartışılmış ve sonuç bölümünde ise bu konudaki önerilere yer verilmiştir. Abstract Tradition refers to cultural values, attitudes, and behaviours that generates a society and holds people together by means of handing it from generation to generation. Tradition has the power of sanction to some extent. As it means transferring the values from the past to the next generation, tradition contains "continui-ty" in itself. Depending on socio-cultural conditions, this continuity has to update itself in order to continue its existence. At the point of this update, the elements belonging to tradition have to transfer the elements existing in its essence to the contemporary age without moving away from the original very much. In this assertion , "Duha Koca Oğlu Deli Dumrul" which is the fifth story of the Book of Dada  Bu makale ilk olarak, E.Ü. Türk Dünyası Araştırmaları Enstitüsü tarafından düzenlenen "III. Uluslara-rası Türk Dünyası Kültür Kongresi: Dede Korkut ve Türk Dünyası" (19-23 Ekim 2015, Çeşme-İzmir) adlı kongrede bildiri olarak sunulmuştur. Mevcut makale söz konusu bildirinin yeniden gözden geçirilmiş ve genişletilmiş şeklidir. Erhan SOLMAZ  Özet Gelenek, kuşaktan kuşağa aktarılmak suretiyle toplumu meydana getiren bireyleri bir arada tutan kültürel değer, tavır ve davranışlardır. Geleneğin nispeten de olsa bir yaptırım gücü bulunmaktadır. Gelenek, geçmişten gelen değerlerin bir sonraki kuşağa aktarılması demek olduğundan bünyesinde bir sürekliliği de barındırır. Değişen sosyo-kültürel şartlara bağlı olarak bu "süreklilik" de varlığını devam ettirebilmek için kendini güncellemek durumundadır. Geleneğe ait unsurlar bu güncelleme noktasında orijinalinde var olan unsurları sunum bağlamında aslından çok da uzaklaşmadan çağa taşımak zorundadır. Bu makalede Türk sözlü geleneğinin en önemli eserlerinden biri olan Dede Korkut Kitabı'nın "Duha Koca Oğlu Deli Dumrul" adlı beşinci hikâyesi ile "Deli Dumrul Kurtlar Kuşlar Âleminde" ve "Hop Dedik: Deli Dumrul" adlı sinema filmleri; kişi kadrosu, zaman-mekân ve olayların işlenişi bakımlarından karşılaştırılmıştır. Giriş bölümünde söz konusu eser ve sinema filmleri arasındaki benzerlik ve farklılıklar tespit edilmiş, sonra geleneğin sinema filmlerinde ne ölçüde yaşatıldığı, değişim ve geleneğin güncellenmesi bağlamında ne kadar başarılı olunduğu tartışılmış ve sonuç bölümünde ise bu konudaki önerilere yer verilmiştir. Abstract Tradition refers to cultural values, attitudes, and behaviours that generates a society and holds people together by means of handing it from generation to generation. Tradition has the power of sanction to some extent. As it means transferring the values from the past to the next generation, tradition contains "continui-ty" in itself. Depending on socio-cultural conditions, this continuity has to update itself in order to continue its existence. At the point of this update, the elements belonging to tradition have to transfer the elements existing in its essence to the contemporary age without moving away from the original very much. In this assertion , "Duha Koca Oğlu Deli Dumrul" which is the fifth story of the Book of Dada