1968: İsyan, Devrim, Özgürlük / İçindekiler / Giriş (original) (raw)

1968'i Yargılamak ya da 68 Kuşağına Mersiye

68 Üniversite olayları özünde günümüz küreselleşmesinin belki de ilk habercisi. Bundan böyle dünya tek yörüngede dönüyor. Ne 1929 buhranı ne de iki dünya savaşı bu denli hızlı bulaşıyor "öteki"ne. Oysa 68 yeni bir örüntünün "entellektüel" örüntünün habercisi. İletişim çağının belki de verdiği ilk sınav. 21. yüzyılın ana sektörü olmaya aday eğitimin ne denli karmaşık bir bileşkeye gebe olduğunu haber veriyor insana.

Yoğun Şimdinin İçinde: ’68, Mücadele, Arşiv, Melankoli Üzerine

1+1 Forum, 2018

28 Eylül’de, Beyoğlu Sineması’ndaki “Altyazı dergisi ile Film Sohbeti”nde gösterilen ’68 isyanı konulu, João Moreira Salles imzalı “Yoğun Şimdinin İçinde” adlı belgesel ve gösterimin ardından yaklaşık iki saat süren, sinemadan sokaklara taşan münazara içinde bulunduğumuz tarihsel dönem, toplumsal muhalefetin ruh hali ve mücadele pratiğinin seyri üzerine düşünmeye davet ediyor.

1908: Devrim düşlerinden kâbusa

Altüst, Sayı: 23, 2017

Bedross Der Matossian, Parçalanan Devrim Düşleri: Osmanlı İmparatorluğu’nun Son Döneminde Hürriyet’ten Şiddete başlıklı kitabında hürriyetin Osmanlı halkları açısından nasıl bir düş kırıklığı ile sonuçlandığını Ermeni, Yahudi ve Arap toplumlarını odağa alarak gözler önüne seriyor. Kitabın en kuvvetli yanı, devrimin Osmanlı’da yaşayan halklarda yarattığı coşkuyu, yaşanan canlı tartışmaları, devrim sürecini akıcı bir şekilde ortaya koyarken, bir yandan da yazarın seçtiği tanımla etnik grupların bu heyecanının nasıl yitip gittiğini gösterebiliyor olması.

1968’in Ürünü Olarak Çevreci, Ekolojist ve Yeşil Hareketler

Toplumsal Tarih, 2018

1968 yılıyla özdeşleşen protesto hareketlerinin yarattığı devrim niteliğindeki değişimlerden birisi de yeni sosyal hareketler adı verilen, spesifik sorun ve kimlik temelli protesto hareketlerinin ve bunlar arasında ekolojiyi öncelik olarak alan hareketlerin yükselişi ve yaygınlaşması ve siyaset sahnesi için bütünüyle yeni bir olgu olarak Yeşil partilerin doğuşudur. Yeşil hareket ve Yeşil partileri inceleyen araştırmacılar arasında bu örgütlenmelerin 1968 hareketlerinin sonucu olarak nitelendirilmesi konusunda yaygın bir uzlaşma bulunuyor. Türkiye’de ise tarihsel olarak marjinal gibi görünen bu hareketler hakkında çok az çalışma var ve konuyla ilgili kesimlerde de görüşleri eksik bilgiler şekillendiriyor. Ekoloji temelli ve yeşil hareketler ile partilerin 1968’i de içine alan dönem ile bağlantılı bir oluşum analizi bu eksikliği giderebilir ve özellikle de bu eksiklikten kaynaklanan yanlış önkabüllerin düzeltilmesine ön ayak olabilir.

Türkiye ve Fransa'da 1968: Fransa'daki Mayıs Ayaklanmasını Başlatan Öğrenci Hareketinden Farklı Yönleriyle Türkiye'de Sosyalist Öğrenci Hareketi

Uludağ Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, 2018

Bu çalışma, 1960'ların sonlarında Türkiye'nin siyasal ve toplumsal hayatında önemli bir yeri bulunan sosyalist öğrenci hareketinin, Fransa'daki Mayıs '68 ayaklanmasını başlatan öğrenci hareketinden farklı yönlerini ortaya koymayı hedefleyen bir karşılaştırma denemesidir. Bu iki ülkedeki öğrenci hareketlerinin tarihsel nedenleri ve hedefleri üzerinde durulduğunda görülmektedir ki, Türkiye'deki öğrenci hareketinde Fransa'daki öğrenci hareketinde olduğu gibi devlete ve topluma karşı kategorik bir karşıtlık yoktur. Fransız öğrenciler burjuva devletine ve tüketim toplumuna başkaldırırken, Türk öğrenciler ülkenin sorunlarını emperyalizme ve azgelişmişliğe bağlamaktadır. Ayrıca, Türk öğrenciler, Fransız öğrencilerden farklı olarak, yeni tanıştığı Marksist-Leninist teoriden beslenmekte, karşı-kültür akımları ve Marksizme eleştirel yaklaşan teorilerden etkilenmemekte, aksine bu tür yaklaşımlara karşı olumsuz bir tavır geliştirmektedir. Öğrenci hareketlerinin Fransa'da Mayıs '68 süresince hayatı felç eden genel grev ve Türkiye'de yeni gelişmekte olan işçi hareketiyle ilişkisi üzerinde de durulmuş ve Türkiye'de Fransa'daki kadar güçlü bir işçi hareketi bulunmadığı için öğrencilerin genç aydınlar olarak, kendilerini işçilere sınıf bilinci kazanmaları ve örgütlenmeleri için yardımcı olmakla yükümlü gördüğü ortaya konmuştur.