HATAY’IN ANAVATANA KATILMA SÜRECİNDE REYHANLI KAZASI’NIN SOSYO-EKONOMİK YAPISI (1939-1940) (original) (raw)

ANAVATANA KATILMASININ ARDINDAN HATAY’IN SOSYO-EKONOMİK ANLAMDA İYİLEŞTİRİLME ÇALIŞMALARI (1939-1941)

ANAVATANA KATILMASININ ARDINDAN HATAY’IN SOSYO-EKONOMİK ANLAMDA İYİLEŞTİRİLME ÇALIŞMALARI (1939-1941) , 2020

Following the signing of the Armistice of Mudros, the Hatay problem that had started with the invasions and even continued after the declaration of the Republic, ended with the city to join the motherland on 23 June 1939 upon the successful foreign policy that the Republic of Turkey followed. With the Law no. 3711 of 7 July 1939, Hatay took its place among the provinces in Turkey. During the years under French mandate, The French High Commissioner made a serious distinction between the indigenous people in Hatay. Socio-economic assistance and investments were not made in the places where the Turks were majority. After the city was incorporated into the motherland, the state started to work on improving the socio-economic status of Hatay between 1939-1941. All opportunities have been mobilized for the development of the city and the improvement of the people’s prosperity. The province of Hatay has been tried to be brought to the same level with other cities in the country. Improvement studies were carried out in a way to take the socio-economic situation in Turkey into consideration.

HAYMANATEYN KAZASINA BAĞLI YARAŞLI KARYESİNİN SOSYO-EKONOMİK DURUMU

One of the most important sources for the villages, the smallest settlement unit in the Ottoman State, is the incoms registers. These registers contain information on the economic situation of the people living in that area. Likewise, census registers are another source of socio-economic structure of people living in the region, in addition to population information of a region. In this study, in addition to the incomes register no 1390B, according to the census registers no 1776 and 1778, which is now governed as a neighborhood connected to the Kulu District of Konya, but in the period we studied, the social and economic situation of Yaraşlı, one of the 51 villages of the Haymanateyn District of the Ankara Province, will be explained. In this notice, information will first be given about the population of the Yaraşlı Village and the physical characteristics of the people living in the village. Later, the number of children and the names used will be specified in relation to the family structure of the residents of the village. Furthermore, according to the income register of the year of 1844, economic activities of the village comunity related to agriculture and farming and as the result of these activities the amount of taxes they are obliged to pay to the state will be revealed. As a result, depending on the archive records, in the mid-19th century the social and economic situation of a village, the smallest settlement of the Ottoman State, it will be assessed with the example of Yaraşlı.

İNGİLİZ “THE TIMES” GAZETESİ’NE GÖRE HATAY’IN TÜRKİYE CUMHURİYETİ DEVLETİ’NE KATILMA SÜRECİ (1936-1939) / ACCESSION PROCESS OF HATAY TO TURKISH REPUBLIC ACCORDING TO THE BRITISH NEWSPAPER “THE TIMES” (1936-1939)

İngiliz The Times gazetesi, 1 Ocak 1785 yılından beri yayın faali-yetinde bulunan bir yayın organıdır. The Times, iki yüz yılı aşkın bir süredir, İngiltere başta olmak üzere tüm dünyada geniş kitleler tara-fından yayınları ilgi ve dikkatle takip edilen bir gazete olmuştur. Bazı zamanlar İngiliz hükümetlerinin resmi yayın organı gibi hareket eden gazete, etkili bir yayın siyaseti izlemiştir. Dünya üzerindeki tüm siyasi gelişmeleri takip eden The Times gazetesi, 1930’lu yılların ikinci yarı-sında Türkiye ile Fransa arasında yaşanan “Hatay Sorunu”na ilgisiz kalmayacaktır. Bu sorunun başlangıç, gelişim ve sonuç aşamalarında yaşanan askeri ve siyasi gelişmelere ilişkin haberlere yer veren The Times gazetesi, yaşananlar hakkında ayrıntılı bilgileri okuyucularıyla paylaşarak, kamuoyunu yönlendirmiştir. Bu çalışmada, İngiltere’de yayın yapan “The Times” gazetesinin 1936 ile 1939 yılları arasında çıkan nüshaları taranarak; gazetenin “Hatay Sorunu”nu İngiliz kamuoyuna aktarma tarzı, konuyu ele alış biçimi, hangi noktalara dikkat çektiği ile süreci nasıl yorumladığı or-taya konulmaya çalışılacaktır. “The Times”, the British Newspaper, is a media organ that has been engaged in publishing activities since January 1, 1785. The Times is a newspaper, the publications of which have been followed curiously and attentively by large masses for over two centuries all over the world, particularly in Britain. The newspaper, which once acted as official media organ of the British Government, has pursued an efficient publishing policy. The Times newspaper, which followed all political developments in the world, would not be indifferent to “Hatay Problem” that emerged between Turkey and France in second half of 1930s. The Times Newspaper, which reported the news re-garding all military and political developments experienced in the be-ginning, development and conclusion phases of the problem, directed the public by sharing the detailed information about what happened. In this study, the copies of “The Times”, a newspaper published in Britain, between the years 1936 and 1939 have been reviewed and it will be tried to manifest the way the newspaper reported the “Hatay Problem” to the British society, how it handled the subject matter, which issues were pointed out and how it interpreted the process.

ÜSTEĞMEN HÜSEYİN AVNİ (GENÇAĞA) BEY’İN HATIRALARINDA DOĞU CEPHESİNDE SOSYAL VE EKONOMİK HAYAT

Üsteğmen Kayserili Hüseyin Avni (Gençoğlu) Bey’in hatıraları çerçevesinde Doğu Cephesi ile ilgili genel bilgilerin yanında özellikle Bitlis ve Siirt bölgeleri hakkında detaylı bilgiler verilmektedir. Bununla birlikte bölgenin demoğrafik yapısının yanında sosyal ve ekonomik hayatı hakkında da detaylı bilgiler verilmiştir. THE SOCIAL AND ECONOMIC LIFE IN THE EASTERN FRONT IN THE NOTES OF FİRST LİEUTENANT HÜSEYİN AVNİ (GENÇOĞLU) ABSTRACT: In first lieutenant Hüseyin Avni’s notes (Gençoğlu), who was originally from Kayseri, there is general information on the Eastern Front and also detailed information about the Bitlis and Siirt regions. Social and economic life has also been mentioned as well as information on its population of this region.

HATAY'IN ANAVATANA KATILMASI

Hatay, Anadolu'dan Suriye ve Mısır'a ve buradan da Anadolu'ya gelen yolların geçiş noktasını teşkil ettiğinden, bir liman bölgesi, hayvancılık ve ziraate elverişli topraklara sahip olması tarihin ilk çağlarından itibaren bölgedeki devletlerin daima ilgi odağı olmuştur. Hatay yöresi, Dört Halife, Emeviler, Abbasiler, Selçuklular ve osmanlılar döneminde de en verimli topraklara sahip bir bölge, transit geçiş yollarının üzerinde bulunması sebebiyle de canlı bir ticaret merkezi olmaya devam etmiştir. Bunun yanında tarih boyunca etnik ve dini yönden de çeşitlilik arzetmesine rağmen toprakların, gayet iyi şekilde anlaşmaları bir arada yaşamalarına güzel bir örnek teşkil eden bölge görünümünü XIX. yüzyıl başlarına kadar zaman zaman ortaya koymuştur. XIX. yüzyıldan itibaren Avrupa ülkelerindeki sanayileşme ve hammadde ihtiyaçlarının ortaya çıkması sebebiyle Hatay bölgesi çok cazip bir durum almıştır. Özellikle Musul, Kerkük ve Basra Körfezi'ndeki petrol yataklarına sahip olma durumu bölgenin strateijk konumunu daha iyi ortaya koymuştur. 2 2. HATAY'IN MONDROS ATEŞKES ANTLAŞMASI İLE İŞGAL EDİLMESİ İngiltere ve Fransa, bölgede tutunabilme maksadıyla Osmanlı Devleti aleyhine çalışmaya başlamışlardır. Bunu sağlamak için de değişik method ve yollar ile azınlıkları yani gayrimüslimleri hatta müslüman arapları, özerklik ve bağımsızlık vaatleriyle Osmanlı Devleti'ne karşı kışkırtmaya ve siyasi, ekonomik istikrarı bozmaya çalışmışlardır. 3

REFİK HALİT KARAY’IN ‘YATIK EMİNE’ ADLI ÖYKÜSÜNÜN SOSYOLOJİK AÇIDAN İNCELENMESİ.pdf

Refik Halit Karay (1888-1965) Türk öykücülüğünde önemli bir yere sahiptir. Türk öykücülüğünü Anadolu’ya yönlendirerek öykünün sahasını genişleten Refik Halit Karay, Anadolu’nun tüm yönlerini realist bir şekilde işleyerek Anadolu’yu özgün bir dil ile ele alır. Bireyi ve toplumu bilinçlendirmek amacıyla kaleme alınan ‘Yatık Emine’ adlı öyküde Refik Halit Karay, toplumun örfî, hukukî ve ahlakî kaynaklarına inerek olması gerekten yana tavrını koyar. Böylelikle o, bireysel sorunlardan hareketle toplumsal sorunlara yönelerek metin bağlamında var olan bir kurguyu yaşam gerçekliğine taşır. Bu gerçeklik birey ve toplum arasında var olan tüm değerlerin benimsenmesi ya da ötelenip yok sayılması ile şekillenir. Yok sayılan değerleri yeniden canlandırmaya çalışan Refik Halit Karay, birey ve toplumun içine düştüğü çıkmazı dile getirir. Anahtar Kavramlar: Refik Halit Karay, ahlâk, yozlaşma, birey, toplum, devlet.

CUMHURİYET HALK PARTİSİ İL TEFTİŞ RAPORLARINA GÖRE AĞRI'NIN SOSYO-EKONOMİK DURUMU (1940-1950

Bir dizi savaşın ardından Cumhuriyet'in ilan edilmesiyle birlikte kurucu kadro, Türkiye genelinde sosyoekonomik durumun iyileştirilmesi adına çeşitli çalışmalar başlatmıştır. Kentlerin sosyo-ekonomik ve kültürel ihtiyaçlarının karşılanmasına yönelik olarak yapılan bu çalışmaların odağında, merkezden uzak ve savaşın en çok etkilediği şehirler yer almıştır. Kentsel kalkınmayla ilgili çalışmalar, 1939 yılına kadar sistemli bir şekilde devam etse de II. Dünya Savaşı ile birlikte bir durgunluk dönemine girmiştir. Buna rağmen savaşın devam ettiği yıllarda hükümet, Anadolu'daki şehirlerin durumlarını bütçenin el verdiği ölçüde geliştirmeye ve iyileştirmeye çalışmıştır. Savaş esnasında yaşanan ekonomik sarsıntı ise etkisini, savaş sonrasında şehirlerin gelişimlerinde yavaşlamayla göstermiştir. Hükümet, yapmış olduğu çalışmaları sistemli bir şekilde yürütmek, takip etmek ve şehirlerden haber almak adına parti il teşkilatlarını görevlendirmiştir. Bu görev neticesinde, Cumhuriyet Halk Partisi il teşkilatları, şehirlerin sosyo-ekonomik durumu hakkında merkeze düzenli bir şekilde raporlar sunmuştur. Parti il teşkilatının kentsel kalkınmada etkin olduğu yerlerden biri de Ağrı'dır. Türkiye'nin en doğusunda yer alan Ağrı'nın, tarihi ve kültürel yapısının çok eski dönemlere dayanmasının yanında vilayet, tarihte Anadolu'nun giriş kapısı olarak öne çıkmıştır. Bundan dolayı da vilayet, birçok kavim ve medeniyete şahitlik etmiştir. Diğer yandan vilayet, Cumhuriyet döneminde tarihi ve geleneksel yapısını korumuştur. Cumhuriyet döneminde Ağrı, gerek coğrafi konumu nedeniyle gerekse siyasi olayların etkisinden ötürü hükümetin, sosyo-ekonomik durumuna dikkat ettiği iller arasında yer almıştır. Çalışma kapsamında ele alınan 1940 ve 1950 yılları arasındaki dönemde vilayet üzerine birçok rapor hazırlanmıştır. Hazırlanan raporlar, savaş sonrasında yoğunlaşmış olup şehirde yaşanan olumlu ve olumsuz gelişmeleri aktarma hususunda mühim bir rol oynamıştır. Raporlar ayrıca Ağrı'nın gelişmişlik düzeyi ve hükümetin Ağrı'ya bakış açısının tespiti hususlarında detaylı bilgiler içermektedir. Bu çalışmada, Cumhuriyet Halk Partisi il teftiş raporları çerçevesinde, 1940-1950 yılları arasında Ağrı'nın sosyo-ekonomik durumu incelenecektir. Böylece Atatürklü yıllarla özdeşleşen Erken Cumhuriyet Dönemi'ni takip eden on yıllık süre zarfında Ağrı'nın kat etmiş olduğu ilerleme ortaya konulacaktır. Temel kaynak mahiyetindeki raporlardan başka, döneme dair literatürden de istifade edilerek çalışmanın çerçevesi genişletilecektir.

HATAY İLİ YAĞIŞLARI İLE KUZEY ATLANTİK SALINIMI (NAO) ARASINDAKİ İLİŞKİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ

ABSTRACT The North Atlantic Oscillation (NAO) is the most important atmospheric circulation which controls short and long term precipitation variability in North Atlantic, Europe and the Mediterranean basin especially. The aim of the study is to investigate the relationship between NAO and precipitations in Hatay province which is located in the Eastern Mediterranean basin. The relationship between annual, seasonal and long winter precipitation and the North Atlantic Oscillation Index (NAOI ) has been examined using correlation analysis. Statistical significance of the correlation coefficient has been determined by the Student’s t-test. The results of analyses shows that, there is a statistically significant negative correlation between annual total precipitation and winter precipitation in Hatay and NAOI. Key Words: Atmosphere Oscillation, NAO, Climate, Correlation, Hatay.