[Makale/Article] Yûsuf b. Hüseyin el-Kirmâstî'nin Hayatı ve Eserleri/The Life and Works of Yousef b. Hussain al-Kirmastî (original) (raw)
Yûsuf b. Hüseyin el-Kirmâstî, hicri 9. asrın ikinci çeyreğinin başlarında dünyaya gelmiştir. Ömrünü, Osmanlı devletine başkentlik yapmış Bursa ve İstanbul gibi iki önemli şehirde geçirmiştir. el-Kirmâstî, ilk tahsilini babası Fakih Hüseyin’den aldıktan sonra, devrin alimlerinden ders almıştır. Ders aldığı alimlerden biri de Hocazâde olarak bilinen Muslihuddîn Mustafa b. Yusuf b. Sâlih’tir. Henüz gençken telif faaliyetine başlayan el-Kirmâstî, başta belâgat olmak üzere fıkıh, fıkıh usulü, kelam, mantık ve münazara alanlarında yirmiyi aşkın eser yazmıştır. et-Tebyîn, et-Tibyân, el-Muntehab, el-Muharrer, el-Vecîz, Hidâyetu’l-merâm fî ‘ilmi’l-kelâm bunlardan birkaç tanesidir. Çeşitli medreselerde görev yaptıktan sonra tahrir eminliği, Sahn-ı Semân müderrisliği, Bursa ve İstanbul kadılığı görevlerinde bulunmuştur. Kadılık görevini yaparken hüsn-ü kabul görmüş ve hakperest bir kişilik olarak tanınmıştır. Ömrünün sonlarına doğru telif faaliyetlerine yoğunlaşan el-Kirmâstî, İstanbul Vefa ve Fatih semtlerinde bir medrese, bir mescit ve bir mektep inşa etmiştir. Uzun ve bereketli bir ömür geçiren el-Kirmâstî, 920/1525 yılında İstanbul’da vefat etmiş ve ve Fatih semtinde yaptırdığı mektebin defnedilmiştir. Anahtar Kelimeler: Belâgat, el-Kirmâsti, Hocazâde, Kadı, Müderris Yûsuf b. Hüseyin el-Kirmâstî was born in the beginning of the second quarter of the Hijri 9th century. el-Kirmâstî spent his life in two important cities Bursa and Istanbul, the capital of the Ottoman Empire. After receiving his first education from his father Fakih Hüseyin, he took education from the scholars of that period. One of these scholars is Muslihuddîn Mustafa b. Yusuf b. Sâlih, known as Hocazâde, an important figure of the period. el-Kirmâstî, who began to write a book when he was still a youngster, has more than twenty works in the fields of Islamic jurisprudence, the principles of Islamic jurisprudence, Islamic theology, logic and debate, especially in the rhetoric. at-Tabyîn, at-Tibyân, el-Muntakhab, el-Muharrar, el-Vejîz, Hidâyat al-Marâm fi ‘İlmi al-Kalâm are some of these works. After working in various madrasahs, he worked as the director of Land Registry, the mudarris of Sahn-ı Semân and also as muslim judge in Bursa and Istanbul. During his job as muslim judge, he was held in high esteem and he was famous with his honest and aboveboard personality. Towards the end of his life, he focused on his academic publishing and built a madrasa, a masjid and a school in the districts of Vefa and Fatih, Istanbul. El-Kirmâstî, that lived a long and fruitful life, died in Istanbul in 920/1525 and he was buried in the courtyard of the school, built by him, in Fatih district. Keywords: Rhetoric, el-Kirmâsti, Hocazâde, Muslim judge, Mudarris