Stołpce-Łowcza-Leśna 1924. II Rzeczypospolita wobec najpoważniejszych incydentów zbrojnych w województwach północno-wschodnich, (original) (raw)
Related papers
Przegląd Zachodniopomorski, 2019
W Gdyni w latach 1933-1939 dzialala placowka polskiego wywiadu wojskowego. Byl to Posterunek Oficerski nr 2 (PO 2), podlegający wiekszej agendzie, Ekspozyturze nr 3 Oddzialu II Sztabu Glownego Wojska Polskiego. Pod kierownictwem oficera pracowalo w nim kilku wojskowych i cywilow. Podlegali im agenci, zbierający wiadomości w terenie. Ich liczba oscylowala miedzy 6 a 13. Ogolem, w latach 1933-1938 dla PO 2 pracowalo w Gdansku i Niemczech co najmniej 37 agentow. PO 2 utworzono kilka miesiecy po objeciu wladzy w Rzeszy przez nazistow i tuz po wystąpieniu Niemiec z Ligi Narodow. Lata 1931-1933 byly okresem wyjątkowego napiecia w stosunkach polsko-gdanskich. Ich widownią bylo glownie forum Ligi Narodow. Prawdopodobnie powolanie posterunku kontrwywiadu ofensywnego (bo taki mial profil dzialalności przez pierwsze dwa lata) spowodowane bylo obawą przed rozwojem sytuacji w Wolnym Mieście. Naziści byli nieobliczalni i groźni. W zakresie kontrwywiadowczym PO 2 byl tarczą oslaniającą port w Gdyni i najblizszy rejon przed penetracją niemiecką idącą. Sąsiedztwo Wolnego Miasta Gdanska bylo glowną przyczyną powolania posterunku. Bylo to miasto cieplarniane dla dzialalności szpiegowskiej i nielegalnej. Przybywali tam dezerterzy, przemytnicy, falszerze, pospolici przestepcy, dzialacze polityczni i uciekinierzy przed prześladowaniami. Do listopada 1935 roku gdynski PO 2 koncentrowal sie na pracach kontrwywiadowczych związanych z Gdanskiem. Do latwych zadan nalezalo namierzanie mieszkan, w ktorych niemieckie sluzby spotykaly sie ze wspolpracownikami. Kilkadziesiąt zadan rocznie dotyczylo sprawdzenia doniesien posterunkow oficerskich, ekspozytury lub innych sluzb polskich w odniesieniu do podejrzanych osob. Szukano szpiegow i zdrajcow. Badano zachowania – zwlaszcza gdanszczan – nietypowe i wystepujące regularnie.Zbierano wiadomości o powiązaniach miedzy przedsiebiorstwami polskimi, gdanskimi i niemieckimi na Wybrzezu. Sprawdzano kontakty towarzyskie oficerow Wojska Polskiego i czlonkow ich rodzin (zwlaszcza zon). Od 1935 roku, w związku z powstaniem niemieckiej armii z poboru powszechnego (Wehrmacht) PO 2 zostal przestawiony na dzialania ofensywne, glownie na terenie Pomorza Zachodniego (czyli wschodniego obszaru Provinz Pommern oraz Grenzmark Posen Westpreussen). Chodzilo o poznanie stanu niemieckich zbrojen, dyslokacji wojsk, budowy lotnisk i umocnien (na poźniejszym tzw. Wale Pomorskim, (Pommern stellung – d 1).I przewidzenie szybkości mobilizacji.
Orientalia Christiana Cracoviensia, 2016
The threat of a peasant revolt in southeastern voivodeships of the Polish-Lithuanian Commonwealth in the years 1788-1789. In the 18 th century, in the southeastern voivodeships of the Polish-Lithuanian Commonwealth, the state, commune and private administration had to face many problems. One of them was banditry, known on this territory as haidamaky banditry, and the threat of a Ukrainian people revolt linked with it. The last time the anxiety concerning that issue was visible was at the session of the Great Sejm. There was fear that, just like in 1768, Russia would push peasants against nobility in order to sow chaos in southeastern voivodeships of the Polish-Lithuanian Commonwealth, and in consequence break the parliamentary debate and restore its sovereignty over the country. Orthodox priests, Russian merchants, Cossacks and even Greek Catholic priests were perceived as agitators. Zagrożenie buntem chłopskim w południowo-wschodnich województwach Rzeczypospolitej Obojga Narodów w latach 1788-1789. Jednym z wielu problemów z jakim w XVIII wieku zmagały się struktury administracji państwowej, samorządowej i prywatnej w południowo-wschodnich województwach Rzeczypospolitej Obojga Narodów było rozbójnictwo, występujące na tamtych terenach pod określeniem hajdamaczyzny, oraz związane z nim zagrożenie buntem ludności ukraińskiej. Po raz ostatni obawy z tym związane dały o sobie znać w czasie obrad Sejmu Czteroletniego. Obawiano się, że podobnie jak w 1768 roku Rosja popchnie chłopstwo przeciwko szlachcie, w celu wywołania chaosu w południowo-wschodnich województwach Rzeczypospolitej,
Tak zwani „tutejsi” na Polesiu jako zagadnienie polityczne w Polsce w latach 1921–1939
Sprawy Narodowościowe, 2013
So-called ‘tutejsi’ in Polesia as a political issue in Poland, 1921–1939This article is an attempt to present the problem of repercussions of the assumption made in the Second Polish Republic that in Polesia there was a compact several hundred thousand group of people that do not have a modern national consciousness. In the interwar period this group was commonly referred to as ‘tutejsi.’ The issue is examined from three perspectives. The first is to reconstruct the position taken in this case by the Polish science, especially the authors gathered around the Institute for Nationalities Affairs (Instytut Badań Spraw Narodowościowych). The second part of the article presents opinions functioning about so-called ‘tutejsi’ in the Polish public opinion. The difference between points of view arising in the 1920s and ’30s is exposed here. The third part focuses on the actions taken by the Polish authorities. In the first half of the ’20s an assumption was formulated that in Polesia this gr...
Dzieje Najnowsze
Na krawędzi konfliktu zbrojnego. Incydent raciborski z czerwca 1945 r. i jego bezpośrednie reperkusje W okresie od maja 1945 do marca 1947 r. stosunki polsko-czechosłowackie w dużym stopniu determinowane były przez wzajemne pretensje graniczne. Na odcinku polsko-czeskim główne punkty zapalne stanowiły: Zaolzie, rejon raciborsko-głubczycki oraz Kłodzkie. Szczególnie dramatyczny charakter miały wydarzenia rozgrywające się w tych rejonach w pierwszych tygodniach po zakończeniu drugiej wojny światowej. Na Zaolzie wojska sowieckie wkroczyły 3 V 1945 r. Tego samego dnia przedstawiciele Polaków zgromadzonych w hotelu "Polonia" w zachodniej części Cieszyna udali się do centrum miasta w celu nawiązania kontaktu z tworzącą się tam Polską Milicją Obywatelską. Ta jednak z racji szczupłości sił nie była w stanie udzielić im natychmiastowej pomocy. Dlatego też na wieść o tworzeniu przez Czechów własnej milicji następnego dnia powołano do życia Komendę Milicji dla Zaolzia. Jej członkowie obsadzili miasto, na dworcu kolejowym i budynku poczty wywieszając biało-czerwone flagi. W nocy z 4 na 5 maja siły te wzmocnione zostały milicjantami z Cieszyna wschodniego. Sformowana tam ad hoc grupa "Zaolzie" za zgodą sowieckiego komendanta miasta, majora Krasnikowa, przeszła Olzę, wzmacniając tamtejsze posterunki 1. W zachodniej części Cieszyna pojawili się również polscy kolejarze 2 .
Stan wojenny w Królestwie Polskim (1861). Pierwsze przymiarki
Kwartalnik Historyczny
Jednym ze skutków przegranej przez Rosję wojny krymskiej (1853–1856) było widoczne w Królestwie Polskim ożywienie polityczne. Liczne na początku lat sześćdziesiątych XIX w. demonstracje patriotyczno-religijne zmusiły władze rosyjskie do szukania sposobów powstrzymania polskich aspiracji politycznych, np. poprzez zaprowadzenie rządów wojskowo-policyjnych. Pierwsze przymiarki do wprowadzenia stanu wojennego w Królestwie Polskim i stanu oblężenia w Warszawie podjął w marcu 1861 r. namiestnik Michaił Gorczakow.
Zbrodnia katyńska i zbrodnie stalinowskie z lat 1939-1941 w polskich podręcznikach historii
Historia i Świat
The theme of following article is presentation of Katyń massacre and Stalinist crimes in polish handbooks for teaching of polish history in high schools. The au-thor showed the way of presentation Stalinist crimes in the early fifties (the period of stalinism) and years, when knowledge about Katyń massacre and Stalinist crimes were banned - up to present when informations about Katyń forest massacre are in every polish handbooks for teaching history.
2012
Polityczne aspekty przemian w nazewnictwie miejskim Polski północno-wschodniej w przekroju historycznym Słowa kluczowe: ideologia, toponimia miejska, przemianowania nazw ulic Analiza procesów proprialnych na różnych etapach rozwoju systemu nazewniczego wewnątrzmiejskich obiektów (np. dzielnic, osiedli, ulic, placów) pozwala ustalić pewne prawidłowości: urbanonimy są ważnym składnikiem przestrzeni, w której żyjemy i stanowią swoistą kronikę dziejów danego terytorium oraz zamieszkujących je ludzi. Są świadectwem przełomowych zmian politycznych, społecznych i kulturowych, jakie zachodzą w czasie [Handke 1992]. Procesy te mają szczególnie dynamiczny charakter na obszarach pogranicznych. Do takich obszarów można zaliczyć część terytorium Polski północno-wschodniej-region Mazury. Przez kilka wieków region ten stanowił terytorium sporne między Polską i Prusami. W czasie II wojny światowej był pod okupacją niemiecką, od 1945 r. znalazł się w granicach Polski Rzeczpospolitej Ludowej (PRL), w strefie wpływów Związku Radzieckiego. Od 1989 r. datuje się okres niezależności i transformacji ustrojowej w Polsce. Celem tego opracowania jest ujawnienie wpływu czynników historycznych i społeczno-politycznych na zasób i charakter nazewnictwa miejskiego na przykładzie miast Ełk, Gołdap i Olecko. Wpływy niemieckie w historii miast Ełk, Gołdap, Olecko zaczynają się od czasu podbicia tych ziem przez zakon krzyżacki (XIII wiek). Jednakże pierwszymi osadnikami i założycielami wymienionych miast była ludność napływająca z Mazowsza i Podlasia, a więc z polskich dzielnic ówczesnego państwa. Niemniej jednak przynależność Mazur do Prus Wschodnich powodowała, że napływ osadników niemieckich trwał od zarania dziejów.