(ALİ EREZ) İSLAM FELSEFESİ EKOLLERİ VE ANADOLUYA ETKİLERİ (original) (raw)

Bu makalede islam felsefesini ve teşekkül eden ekollerini, bunların anadoladaki etkilerini inceledik. Islam felsefesinde; Tabiat Felsefesi, Meşşâî Felsefe, İşrâk Felsefesi olarak üç ana ekol temel alınmaktadır. İlk olarak tabiat felsefesi Tabiyyun, Dehriyyun, Batınilik, İhvan'üs Safa olmak üzere dörde ayrılır. Tabiyyun denilen düşünce sisteminin en önemli temsilcisi Ebu bekir Zekeriya Razî'dir. Tabiyyuncular Öklid, Batlamyus, Hipokrat, Cainus gibi filozoflardan etkilenmiştir. Dehriyyun felsefesinin kurucusu İbn-i Râvendî'dir. Bassar bin Bürd ve Salih bin Abdülkudüs de materyalist düşünürlerdendir. Materyalist dünya görüşünün İslam düşüncesindeki yansımasıdır.Şeyh Bedreddin ve Turan Dursun bu akımın temsilcisidir. İhvân-ı Safâ akımı ise felsefi görüşlerini elli iki ciltlik "risaleler" isimli eserde toplamışlardır. Bu risalalerin yazarları kimliklerini gizli tutmak istemişlerdir fakat Ebu Hayyân şu beş kişinin ismini vermiştir: Ebu Süleyman Muhammed b. Ma'şer el-Bustî el-Makdisî (el-Mukaddesî), Ebu'l-Hasen Ali b. Hârûn ez-Zencânî, Ebu Ahmed Muhammed el-Mihrecânî {veya Nehrcûrî), el-Avlî (Avfî) ve Zeyd b. Rufâ'a. Batınilik, Şia mezhebinin fikri kanadını oluşturur. Onlara göre İslam'ın ve Kur'an'ın bir bâtınî bir de zâhiri anlamı vardır. Onlar bu gizli anlamlara önem verirler. Meşşâî felsefenin en önemli temsilcileri Farabî, İbn-î Sinâ, İbn-Î Rüşd olmakla birlikte bu felsefenin kurucusu El- Kindi'dir. Aristo'nun fikirlerini yorumlarlar. Bir diğer felsefe ekolü ise İşrâkiyye'dir. İşrak kelimesinden türemiştir. “Işığın ya da güneşin doğuşu” anlamına gelir. Kurucusu Şahâbettin Sühreverdî'dir