Yerel Yönetim ve Kadın Temsili Üzerine Bir İnceleme: 31 Mart 2019 Mahalli İdareler Genel Seçimleri Örneği (original) (raw)

2019, II. Uluslararası Kadın ve Hukuk Sempozyumu Bildiriler Kitabı

Kadının siyasal parti temsilinin dinamiğinin incelenmesiyle, parti teşkilatının kurumsal değişiminde, karar almada kadınları dahil etme stratejilerinin geliştirilmesini gözetme düzeyi ile adayların hem ideoloji hem de kurumsal işlevinin gelişimine etkisi incelenebilir. Yerel siyasette kadının dışlanması değil, içerilmesi yönünde gelişim ihtiyacı daha belirgin anlaşılabilir. Cinsiyet siyasetinin, kadınlar için yeni bir buluş olamadığı, kadının oy verme hakkının yasalaşmasından günümüze uzun zaman geçse de, siyasette rol beklentilerine farklı bir tarz getirebilmesinin, sayısal anlamda tam gerçekleşemediği gözlemlenmektedir. Siyasal elitlere kadının katılımın sağlanması, “bir farklılık getireceği” söylemi üzerine de desteklenmektedir. Kadın siyasetçilerin yalnız başına kalacağı korkusuna karşılık çözüm olarak, tek temel toplumsal ve dolayısıyla siyasal kategori ve de kurumsal siyasette farklılık algısına yanıt olarak, cinsiyet söylemi korunmaktadır. Diğer yanda parti teşkilatında temel bir konu olarak, adayların seçilmesi siyaseti ile ilgili olarak kurumsal özerklik ve yetki göçerimi konusu bazen gündeme gelebilmektedir. Parti teşkilatı siyasetinin, erkek egemen kurumsal yapıyı dönüştürmede, kitle siyasetini yönlendirmede, partinin gerekli mekanizmaları geliştirmesi siyasetçiler ve siyaset bilimciler tarafından tartışılmaktadır. Siyasal partilerde kadın aday kotasının benimsenmesi, yeni bir siyasal boyut olarak yeni konularda çelişki ve çatışmaya yol açabilir. Kurumsallaşma düzeyi, parti teşkilatının bürokratik niteliğini gösterebilir. Kadınların parlamentoda temsilinde de siyasal partilerin önemli rolü olabilir ve parti teşkilatı yapısı kadın temsilini, merkezileşme, kurumsallaşma ve yerelleşmeyi etkileyebilir. Parti teşkilatı, bir partinin adayların eşit temsiline ilişkin kuralları uygulayabilmesini etkileyebilir. Siyasal partiler, kadın adayların yerel meclislere seçilmesinde, siyasete görece yeni-giren kadınların statüsünü yansıtabilir. Yerelde siyasi partinin kurumsal gücü geleneksel parti teşkilatı ile daha demokratik teşkilat modeli üzerinden karşılaştırılabilir. Bu çalışmada, yukarıdaki tartışmadan hareketle, siyasette kadın temsili klasik değişkenlerden (kota ve seçilme oranı) sıyrılarak, parti teşkilatı ilişkileri, partinin kurumsal yapısı ve kapasitesi, kurumsallaşma düzeyi, yönetimin izlediği stratejiler, yerel örgütlerin özerkliği gibi değişkenler dikkate alınarak 31 Mart 2019 Mahalli İdareler Genel Seçimler öncesi süreç incelenerek ve kadın adaylardan oluşan örneklemde mülakat yoluyla edinilen verilerle desteklenerek analiz edilmiştir.