Konut Dokularinda Degisen Oruntulerin Kamusal Ozel Alan Sinir ve Esikleri Baglaminda Okunmasi (original) (raw)

2018, Konut Dokularinda Degisen Oruntulerin Kamusal Ozel Alan Sinir ve Esikleri Baglaminda Okunmasi: Eskişehir Ertuğrulgazi Mahallesi Örneği

Özet Eskişehir, Cumhuriyet dönemi modernleşmesini, ülkede gerçekleşen sanayileşme ve ekonomik kalkınma faaliyetlerini ve bunların mekansal karşılıklarını yansıtan önemli kentlerden biridir. İkinci Dünya Savaşı'nın etkileri ve Türkiye'de çok partili rejime geçilmesi ile ülkede hızlanan kentleşme ve sanayileşme faaliyetleri kırdan kente göçü hızlandırmış, yapılan kitlesel göçler sonucu hem konut sorunu hem de toplu konut ve konut kooperatifçiliği olguları ortaya çıkmıştır. Çalışma kapsamında ele alınan Eskişehir Ertuğrulgazi Mahallesi de Eskişehir'de 1950-1960 yılları arasında kurulan kooperatifler aracılığıyla üretilen mahallelerden biridir. Son yıllarda kentin batıya doğru büyümesinde gözlemlenen artış nedeniyle Ertuğrulgazi mahallesinin çeperlerinde gözlenen yeni rekreatif, turistik ve kentsel sosyal donatı alanları bölgenin önemli bir dönüşüm içine girmesine neden olmuştur. Konut dokusunun sokak ölçeğinden algısı, açık-kapalı alanların niteliği ve yoğunluğu değişmeye başlamıştır. Bu nedenle, çalışmanın amacı kentin bu önemli alanının içinde bulunduğu dönüşümü mahalledeki konutların değişen kamusal-özel alan sınırları ve eşikleri bağlamında tartışmaktır. Çalışma kapsamında, modern konutlardaki mekansal ayrışma ve örgütlenmeyi mahremiyet ve kamusallık üzerinden görmek, görülmek, izlenen olmak, izlemek, fotoğraf kadrajının içinde olmak, dışarıdan bakmak gibi zıtlıklarla ele alan Colomina, bu kavramların farklı kültürlerdeki mekânsal karşılıklarını karşılaştırmalı çalışma ile ele alan Rapaport gibi yazarların yaklaşımlarından faydalanılacaktır. Bu kapsamda Ertuğrulgazi Mahallesi'nin özgün dokusunun potansiyelleri ortaya konacak ve geçirmekte olduğu dönüşüm irdelenecektir. Anahtar Kelimeler: kamusal alan, özel alan, konut, Ertuğrulgazi mahallesi, kentsel dönüşüm Abstract Eskişehir, one of the most important cities indicating industrialization and economic development activities, the modernization period of Republican Turkey within the spatial reflections. The effects of the Second World War and new regime with multi-party system accelerate urbanization and industrialization activities as the result of the migration from rural to urban. As a consequence of massive migrations, housing problem, mass housing and dwelling cooperatives occur all over Turkey. Eskişehir Ertuğrulgazi District, handled within the scope of this research, was one of the district established by cooperatives between the yaers of 1950-1960. In recent years, for the reason that the observed rise in the growth of the city through the west, new recreative, touristic and urban social equipment's occuring near the borders of this district cause an important transformation. The perception of the housing pattern from the street view, the quality and density of open and built areas started to change. For this reason, the aim of the research, the transformation of this important housing pattern within the context of changing borders and thresholds of public and private areas. Within the scope of the research, the approaches of different writers such as Colomina which handles the spatial distinction and organization of modern houses such as sighting, being sighted and peeking or being peeked through privacy and Rapaport who scrutinize the spatial reflections of privacy and publicness in different cultures will be made use of. In this scope, the authentic pattern of Ertuğrulgazi District will be revealed, and the transformation will be scrutinized.