Huseyin Baykaranin Siir Dilindeki Turkce Yonelimler (original) (raw)

2017, Muş Alparslan Üniversitesi

Öz: İslamiyet'in kabulünün ilk devrelerinde yoğun olarak Arapçayı bilim dili, Farsçayı edebiyat dili ve Türkçeyi yönetim dili olarak kullanma eğilimi gösteren Türk devletleri, zamanla bu üç dilin birleşimiyle daha işlevsel bir yazı dili geliştirmeyi başarmışlardır. Türk tarihinde, Moğol istilaları ve Timur devri sonrasında batıda Osmanlı Devleti hâkimiyet alanını genişletmiş, doğuda ise Çağatay Hanlığı sonrasında Doğu Türk Hakanlığı hâkim güç olarak varlığını sürdürmüştür. Bu iki Türk hakanlığının edebi yazı dilleriyle ufuklar aşacak derecede ileri birer kültür ve medeniyet iklimi oluşturdukları muhakkaktır. Çalışmamız, Çağatay Edebiyatı şairlerinden Hüseyin Baykara'nın Çağatay Hanlığı devrinde, Arapça ve Farsça etkisinde gelişen erken dönem klasik şiirdeki dil anlayışının aksine, 15. yy itibariyle yoğunlaşan ve şiir dilinde Türkçe unsurlara daha çok yer verilmesini amaçlayan "Türk dili" temayülünü incelemektedir. Bu çalışma, Baykara'nın Türk dilinin, şiir dili olarak gelişmesine yaptığı katkıların anlaşılmasına yöneliktir ve tarihsel veriler ile şairin belli başlı eserleri ışığında ele alınmıştır. İncelemede Hüseyin Baykara'nın, Türkçe unsurları hangi boyutlarda şiir diline dâhil ettiği, hükümdarlık yönüyle Türk dilinin gelişmesine ne gibi katkılarda bulunduğu ve son olarak bu temayülün, amacına ne oranda ulaşabildiğinin tespit edilmesine çalışılmıştır.

Sign up for access to the world's latest research.

checkGet notified about relevant papers

checkSave papers to use in your research

checkJoin the discussion with peers

checkTrack your impact