SAĞLIK VE TIBBA "HAK TEMELLİ" YAKLAŞIM "Tıbba Hasta Perspektifinden Bakmak" "Sağlık Hakkı -Hasta Hakları" (original) (raw)

2012, SAĞLIK VE TIBBA "HAK TEMELLİ" YAKLAŞIM

AMAÇ Sağlık ve sağlık hizmetleriyle ilgili kavramları "hasta / yararlanan açısından" bakmak, tanımlamak, "sağlık hakkı ve hasta hakları"nın temel unsurlarını gözden geçirmek. ÖĞRENİM HEDEFLERİ Bu dersin sonunda öğrenciler: 1.İnsan haklarının sağlık alanı ve insan sağlığıyla bağlantılı boyutlarını tanımlayabilmeli. 2.Sağlık hizmetlerine hak temelli bakış açısının gereklerinin neler olduğunu açıklayabilmeli, 3.Sağlığın belirleyicilerini ve bunların etkisiyle oluşan sağlığı ve sağlıklılık halini "hak temelli yaklaşım"la açıklayabilmeli, 4.Mesleki faaliyetleri sırasında bu bakışın gereklerini nasıl yerine getirebileceğini kavrayabilmeli ve kendi davranış modelini geliştirebilmeli, 5.Sağlık hakkı ve hasta haklarının unsurlarını bilmeli ve uygulamadaki boyutlarını görebilmelidir. "Halk içinde muteber bir nesne yok devlet gibi, Olmaya devlet cihanda bir nefes sıhhat gibi..." Kanuni Sultan Süleyman TANIM 1 "Herkesin yaşama ve kişi özgürlüğü ve güvenliğine hakkı vardır." İNSAN HAKLARI EVRENSEL BİLDİRGESİ (1948) Madde 25: Yaşamak yalnız soluk almak, kalbin çarpması, bedenin fizyolojik süreçlerinin işlemesi anlamına anlamına gelmez, "Sağlıklı Yaşama Hakkı" ile bütünlenir ve varolur. Dolayısıyla "Yaşama hakkı", 'kişinin fizik ve ruhsal bütünlüğünü koruyabilmesi, sürdürebilmesi, varlığının çeşitli etkilerle bozulmasına engel olabilmesi' biçiminde anlaşılmalıdır. Bu tanım aynı zaman "sağlıklı olma, sağlıklı kalma" hakkının da başka bir şekilde ifade edilmesidir. Her bireyin kendinde mevcut olan özellikler nedeniyle, bu hakkın hedefi herkes için farklı olmak kaydıyla "ulaşılabilecek en yüksek sağlık durumu (standardı)" olarak tanımlanmıştır. Yaşamın sürebilmesi için; insanın her anlamda; bireysel ve toplumsal yaşamıyla birlikte sağlıklı olması, insan organizmasının çevresi ve ilişkileri içinde bütünüyle ahenkli ve düzenli bir şekilde işlemesi gereklidir. Dolayısıyla sağlığın korunmadığı, sağlığı sağlayan koşulların ve olanakların bulunmadığı bir ortamda yaşam hakkının bulunduğu savunulamayacaktır. Böylelikle yaşama hakkı ona sıkı sıkıya bağlı başka bir hakkı ortaya çıkarmaktadır. Bu da "sağlık hakkı"dır. Sağlık hakkı temel hak olan "yaşama hakkı"nın zorunlu bir tamamlayıcısı olarak sağlık ve sağlıklılık halinin devamı anlamında birinci kuşak haklarla iç içe geçmiş 1