SAĞLIK KURUMLARINDA ÇALIŞAN İŞGÖRENLERİN DEMOGRAFİK ÖZELLİKLERİ İLE SAĞLIK MESLEK ETİĞİNİN MAHREMİYETE SAYGI /SIR SAKLAMA İLKESİ ARASINDAKİ İLİŞKİ: DİYARBAKIR İLİ MERKEZ KAMU HASTANELERİ ÖRNEĞİ (original) (raw)

2019, I. ULUSLARARASI İLETİŞİM VE YÖNETİM BİLİMLERİ KONGRESİ BİLDİRİ TAM METİN KİTABI

Küreselleşen dünyada yaşanan hızlı gelişme ve değişimler sonucunda ortaya çıkan dinamik yapının ortaya çıkardığı sosyal sorunlardan biri etik kavramına ilişkinidir. Sosyal bilimcilerin neredeyse iki bin beş yüz senedir üzerinde durdukları etik tartışmasının tarihçesi aslında insanlık tarihi kadar eskidir. Bu süreçte etik ile ilgili farklı yaklaşımlar ve teoriler geliştirildiği gibi zamanla farklı türlere ayrılmıştır. Etik türlerinden birisi de meslek etiğidir. Bir meslek elemanının işini hangi kurallar çerçevesinde yapması gerektiğini bilmesine rehberlik edecek ilkeler bütünü olan meslek etiğinin sağlık sektörü açısından daha farklı bir anlamı ve önemi bulunmaktadır. Çünkü sağlık sektöründe verilen hizmetin öznesinin insan oluşu, sağlık hizmetlerinin elle tutulmaması, birbirinin devamı niteliğinde olması, heterojen olması, insan yoğunluğunun ve talebinin fazla olması ve bu yoğunluğun dalgalanan özellikte olması gibi nedenler onu diğer sektörlerden ayırmaktadır. Etik anlayışı sağlık sektörü için önemli ve acil bir unsur haline getiren nedenlerden birisi de mahremiyet haklarının en fazla bu sektörde gündeme geliyor olmasıdır. Sağlık sektöründeki etik anlayış çok sayıda ve farklı nitelikteki değişkenden etkilenmektedir. Alan yazında bu değişkenlerden bir grubunun demografik özelliklerden oluştuğu vurgulanmaktadır. Kuramsal bilgi stokundaki bu gerçekten hareketle “Diyarbakır İli Merkez Kamu Hastanelerinde Çalışan Sağlık Personelinin Demografik Özellikleri İle Meslek Etiğinin Mahremiyete Saygı Boyutu Algısı Arasında İstatistiksel Açıdan Anlamlı Bir Fark Bulunup-Bulunmadığının” test edilmesi amacıyla bu çalışma hazırlanmıştır. Çalışmanın temel hipotezi ise; “Araştırma kapsamındaki işgörenlerin demografik nitelikleri ile sağlık meslek etiğinin mahremiyete saygı/sır saklama algısı arasında ilişki bulunmaktadır” yargısıdır. Çalışmanın evreni, Diyarbakır il merkezinde bulunan kamu hastanelerinde (Sağlık Bilimleri Üniversitesi Gazi Yaşargil Eğitim ve Araştırma Hastanesi, Selahattin Eyyubi Devlet Hastanesi, Diyarbakır Çocuk Hastalıkları Hastanesi ile Diyarbakır Kadın Hastalıkları, Doğum ve Çocuk Hastalıkları Hastanesi) görev yapan 2810 sağlık çalışanından (Hemşire, ebe, sağlık teknikeri, doktor, sağlık memuru, büro elemanı) oluşurken, örneklemini ise tesadüfî örnekleme yöntemiyle seçilen 280 sağlık çalışanından meydana gelmektedir. Çalışmada veri toplama amacıyla nicel yaklaşım çerçevesinde anket yöntemi kullanılmıştır. Anket formunun birinci kısmında katılımcıların demografik niteliklerine ilişkin sorular yer almaktayken, ikinci kısımda ise 5’li Likert Ölçeği’ne göre hazırlanmış meslek etiği ile ilgili ölçek yer almaktadır. Bunlardan beşi mahremiyete saygı/sır saklama ilkesine ilişkindir. Bulgular tablolar aracılığıyla sunulmuş; hipotezler de ANOVA ile test edilmiştir. Örneklem arasında “araştırma kapsamındaki sağlık kurumlarında etik ilkeler sağlık çalışanlarının tamamına yakını için geçerlidir” görüşüne katılanların madde ortalaması % 44. 6’dır. Faktörler bazında bu değerin madde ortalamasının en yüksek olduğu faktör grubu “Mahremiyete Saygı/ Sır Saklama İlkesidir” Mahremiyete Saygı İlkesi sağlık çalışanlarının tamamına yakını için geçerlidir” görüşüne katılanların madde ortalaması ise, % 55 çıkmıştır. Elde edilen bulgulara göre örneklemin medeni durumu, mesleki statüleri, istihdam edildikleri statü ile mahremiyete saygı boyutuna ilişkin algıları arasında istatistiksel açıdan anlamlı bir ilişki bulunmuştur. Anahtar Sözcükler: Etik, Sağlık Meslek Etiği ve İlkeleri, Mahremiyete Saygı/Sır Saklama İlkesi.