Yeni Osmanlılar Hareketi (original) (raw)
Related papers
Kaan Köprülü, 2022
Osmanlı İmparatorluğu’nda on sekizinci yüzyıl sonlarında, III. Selim ile başlayan askeri alandaki reform hareketleri. On dokuzuncu yüzyılda hız kazanmıştır. Bu dönemde yaşanan değişimler askeri alanla sınırlı kalmayıp toplumun her alanına yayılmıştır. Eğitim ve basının gelişmesi ile muhalif aydınlar grubunun ortaya çıkması kaçınılmaz olmuştur. Dönemin tam örgütlenememiş muhalefeti olan Yeni Osmanlılar, muhalefetin başlayıp kurumsallaşması bakımından önemli bir yere sahiptir. Yeni Osmanlılarla beraber başlayan reform fikirleri önce Jön Türklere, Jön Türklerden sonra ise Cumhuriyet’e kadar birikerek devam etmiştir. Bu makalede ise Yeni Osmanlıların siyasal hedefleri, toplumsal kökenleri, siyasete katılımları ve modernleşme hareketleri ele alınmaktadır.
Geçmişten günümüze, tarihsel çizgide baktığımızda sürekli olarak toplumsal hareketler ve toplumsal ayaklanmalar karşımıza çıkmaktadır. Toplumsal hareketler, bir toplumu dinamik tutan yapı taşlarındandır. Bu hareketlenmeler, toplumların yapısını dönüştürmekte ve hatta kimi zaman, radikal değişimleri beraberinde getirmektedirler.
Osmanlı’nın Son Döneminde Muhalif Hareketler: Yeni Osmanlılar ve Jön Türklerin Karşılaştırması
GAZİANTEP UNIVERSITY JOURNAL OF SOCIAL SCIENCES , 2021
Osmanlı İmparatorluğu'nda on sekizinci yüzyılın sonlarında, iç ve dış nedenlerle askeri alanda başlayan modernleşme hareketleri, on dokuzuncu yüzyılla birlikte hız kazanmıştır. Bu dönemde yaşanan değişim ve dönüşüm tek bir alanla sınırlı olmaktan çıkarak, toplumsal, ekonomik ve siyasal alanları içeren daha kapsamlı bir biçime kavuşmuştur. Osmanlı modernleşmesinin eğitim ve basın gibi alanlarda görülen etkileri zihinsel alana yansıyarak muhalif bir aydınlar grubu ortaya çıkarmıştır. Dönemin örgütlü muhalif hareketlerini oluşturan ve zamansal açıdan birbirinin ardılı olan Yeni Osmanlılar ve Jön Türkler, bu değişimin tezahürüdür. Yeni Osmanlılar muhalif hareketlerin kurumsallaşması anlamında zihniyet değişiminin başlangıcı iken Jön Türkler kendi dönemsel şartları içerisinde Avrupa eksenli fikirlerle daha yakından temas halinde olan muhalif aydınlar grubunu oluşturmaktadır. Yeni Osmanlılar ve Jön Türkler öncülüğünde gelişen fikri tartışmalar ve ideolojik hareketlenmeler, Osmanlı'dan Cumhuriyet'e miras kalmıştır. Karşılaştırmalı yöntem benimseyen bu makale, Yeni Osmanlılar ve Jön Türkler hareketlerinin benzerlik ve farklılıklarını, ikincil kaynaklar üzerinden tartışmayı amaçlamaktadır. Karşılaştırma unsuru olarak muhalif grupların siyasal hedefleri, siyasal katılımı anlama biçimleri, toplumsal ve entelektüel kökenleri ve modernleşme projeleri ele alınmaktadır.
Yeni̇ Bi̇r Ki̇mli̇k Hareketi̇: Anadolu Alevi̇li̇ği̇
Dicle Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 2015
Aleviliğin din eksenli inanç şekli olması, geleneksel yani inanç merkezli Aleviliğin kentleşme sürecine kadar devam etmesine kaynaklık etmiştir. Ancak, şehirleşmenin getirdiği toplumsallıktan uzaklaşma ve inancın gereği olan ritüeller için ortamın uygun olmaması, bütün dünyayı vuran sosyalizmin etkisiyle Alevilerin sol hareket tarafında yer alması gibi nedenler neticesinde, özellikle şehir Alevileri inançlarına sırtını dönmek durumunda kalmışlardır. Referansını inançtan almayan yeni Anadolu Aleviliği, Sünni bloğun karşısında kendini tanımlaması ve dini referansların kaynak olarak kullanılmaması nedeniyle inancından ve geleneğinden uzaklaşmıştır. Alevilik, 1990 sonrası çıkan olayların da etkisiyle kendi varlığını asimilasyon ve acı üzerine kurgulayan, siyasi noktada var olmaya çalışan kimlik merkezli yeni bir harekete dönüşmüştür. Çalışmada, teolojik temelli Aleviliğin köklerinden koparak kimliğin ve kültürün ön plana çıktığı bir alana nasıl kaydığına dair bazı çıkarımlar amaçlanmıştır. Çalışmada katılımsız gözlem ve doküman analizi yöntemi kullanılmıştır. Sonuç olarak, son dönem Aleviliğinin nedenleriyle birlikte "kimlik merkezli Aleviliğe" kaydığı ifade edilmiştir.