Η Απλή Αναλογική στις Αυτοδιοικητικές Εκλογές του 2019: Μεταξύ Γνήσιας Αντιπροσωπευτικότητας και Δυσκυβερνησίας, στο συνέδριο του τμήματος Πολιτικών Επιστημών του Αριστοτελείου Πανεπιπιστημίου με τίτλο «Η ελληνική πολιτική σκηνή μετά τις τριπλές εκλογές του 2019», Θεσσαλονίκη, 2-3 Νοεμβρίου 2020 (original) (raw)

Το εκλογικό σύστημα αποτελεί τη μέθοδο, δια της οποίας οι ψήφοι των πολιτών μετατρέπονται και κατανέμονται ως έδρες των αντιπροσωπευτικών σωμάτων στους συνδυασμούς, που συμμετέχουν σε κάθε εκλογική αναμέτρηση. Για τον λόγο αυτό, ο θεσμός του εκλογικού συστήματος διέπεται από μια σειρά από καταστατικές αρχές των σύγχρονων δημοκρατικών κρατών, όπως είναι η αρχή της ισοτιμίας της ψήφου, εκείνη της αναλογικής αντιπροσώπευσης, όπως επίσης και η αρχή της διοικητικής αποτελεσματικότητας. Το σύνολο των προεκτεθεισών αρχών, εντούτοις, δεν φέρεται να διακρίνει καθέναν από τους βασικούς τύπους εκλογικών συστημάτων – αναλογικό, πλειοψηφικό και μεικτό. Ο μεν αναλογικός σαφώς και ταυτίζεται με τις αρχές της ισοτιμίας της ψήφου και της αναλογίας, ωστόσο δεν εξασφαλίζει πάντοτε τη διοικητική αποτελεσματικότητα λόγω του πολλαπλασιασμού των υποψηφίων συνδυασμών, που ενθαρρύνει, της διασποράς των ψήφων των πολιτών σε διαφορετικές πολιτικές δυνάμεις και, κυρίως, της αδυναμίας σχηματισμού σταθερών και ισχυρών πλειοψηφιών στα συλλογικά όργανα των ΟΤΑ. Από την άλλη, ο πλειοψηφικός, όπως και ο μεικτός με αμιγώς πλειοψηφικά χαρακτηριστικά, μπορεί μεν να συμβάλλουν στην επίτευξη της αποτελεσματικής οργάνωσης και λειτουργίας των ΟΤΑ εξαιτίας των σταθερών πλειοψηφιών, που αναδεικνύονται μέσω αυτών, συνήθως όμως αντιπαρατάσσονται στις έτερες καταστατικές προϋποθέσεις κάθε σύγχρονου δημοκρατικού πολιτεύματος, την γνήσια αντιπροσωπευτικότητα και την ισοτιμία της ψήφου. Όλα τα ανωτέρω θέτονται στο επίκεντρο της παρούσας εισήγησης, στην οποία θα διενεργηθεί συγκριτική επισκόπηση του συνολικού αριθμού των υποψηφιοτήτων και των τελικών αποτελεσμάτων των αυτοδιοικητικών εκλογών του 2010, του 2014 και του 2019, που διεξήχθηκαν με διαφορετικά εκλογικά συστήματα. Από τη συγκεκριμένη επισκόπηση, μάλιστα, επιχειρείται να επιβεβαιωθεί το εάν η εφαρμογή του συστήματος της απλής αναλογικής στις τελευταίες αυτοδιοικητικές εκλογές προκάλεσε, εν τέλει, δυσκυβερνησία στους ΟΤΑ του ελληνικού κράτους.