Afete dayanıklı kütüphane binası tasarım ilkeleri ve yapısal riskler (2020) = Disaster resistant library building design principles and structural risks. Bilgi Merkezlerinde Risk ve Kriz Yönetimi (original) (raw)

2020, Bilgi Merkezlerinde Risk ve Kriz Yönetimi. (Ed. A. H. Kuzucuoğlu, Y. Şeşen). İstanbul: Hiperyayın, ISBN: 978-625-7280-02-2.

Türkiye bulunduğu coğrafi bölge itibariyle bugüne kadar başta deprem olmak üzere doğa veya insan kaynaklı pek çok afet yaşamıştır. Doğa kaynaklı olası tehlikelere ek olarak gelişen teknolojinin kullanımındaki hatalar yüzünden meydana gelen afetlerin sayıca gittikçe artıyor oluşu, iklim değişiklikleri, bundan sonra da benzer afetlerin olma olasılığının yüksek olduğunu insanlığa göstermektedir. Maalesef bilerek ya da bilmeyerek insanlar da afetlere sebep olmakta, biyolojik tehlikeler de insanlığı tehdit etmektedir. Örneğin son aylarda hızla yayılan ve tüm dünyayı etkisi altına alan Covid-19 salgını devleti ve bireyleri bu konuda önlem almak, iş ve özel yaşamı ona göre düzenlemek zorunda bırakan bir biyolojik afettir. Salgın sürecinin başında kütüphaneler uzun zaman kapalı kaldığı için basılı kaynaklara ulaşım sağlanamamış, tekrar açıldığında ise kullanıcılara sınırlamalar getirilmiştir. Binaların içerisinde kütüphane çalışanları ve dermenin kullanıcıları arasındaki mesafe, fiziksel mesafeye dikkat kuralına ve hijyene göre yeniden düzenlenmiştir. İç mekânlar belli aralıklarla dezenfekte edilmekte olup, pek çok alana da dezenfektanlar konulmuştur. Okuma salonlarındaki masalar arasındaki mesafelerde de fiziksel mesafe kuralı uygulanmakta olup, oturma yerlerinin kapasitesinin üzerinde okuyucu alınmamaya çalışılmaktadır. Bulaşma riskini azaltmak isteyen bazı üniversite ve araştırma kütüphaneleri dış kullanıcıların fiziksel erişimine kapatılmış ya da yararlandırmaya sınırlar getirilmiştir. Yine bulaşma riskini düşünerek kendiliğinden fiziksel olarak kütüphaneye gelmek istemeyenler ve uzaktan öğretime geçildiği için gelmeye gerek görmeyenler de eklenince, kütüphane binalarının kullanım verimliliği büyük bir düşüş göstermiştir. Buradan da kütüphane binalarının biyolojik afetler dahil, her türlü afetten etkilendiği sonucu çıkartılabilir. Geçmişten bugüne dünyanın pek çok yerindeki kütüphanelerin yaşadığı afetler can kayıplarına sebep olmuş, insanlığın kültür mirasına zarar vermiş, hatta yok etmiş olduğu için bu konularda yapılmış bilimsel araştırmaların da sayısı bir hayli fazladır. Ancak bu çalışmaların çok büyük bir bölümü doğrudan kütüphane binasına değil, bina içerisindeki yapısal olmayan elemanlara ve dermeyi korumaya yönelik yapılmıştır. Afetlerde yapısal olmayan elemanların zarar görmesi daha fazla kayba sebep olsa da, eğer yapısal elemanlar afete dayanıklı ise, yapısal olmayan elemanlar da büyük ölçüde korunur. Şüphesiz yıkılan bir binanın altında kalan her şey zarar görür. Bu çalışma ile kütüphane binası tasarımının önemine dikkat çekme, literatürdeki bu eksikliği biraz olsun giderebilme ve konuya yönelik bundan sonra yapılacak çalışmalara da yardımcı olma amaçlanmıştır. Satın almak için: https://www.pandora.com.tr/kitap/bilgi-merkezlerinde-risk-ve-kriz-yonetimi/766759 https://www.kitap365.com/kitap/bilgi-merkezlerinde-risk-ve-kriz-yonetimi/376768 https://www.kitapkoala.com/kitap/bilgi-merkezlerinde-risk-ve-kriz-yonetimi-alpaslan-hamdi-kuzucuoglu-9786257280022