Reichspost Gazetesi Penceresinden Çanakkale Cephesi Haber ve Yorumları: 18 Mart Öncesi Gelişmeler (original) (raw)

Çanakkale 1915 Dergisi 18. Sayı Aralık 2013, Kesik Kelle

2013

Saklayan kişi tarafından "Gelibolu'dan getirildiği" iddia edilen kesik kelle, kime ait olduğu ve Avustralya'ya nasıl götürüldüğü hiç araştırılmadan "Türk askeri" olarak kabul edildi ve Türkiye'ye yollandı. İki devletinin yetkili makamlarının da dahil olduğu tuhaflıklar zincirinin öyküsü.

"Avustralyalı Gazeteci Keith Arthur Murdoch’ın Çanakkale Cephesine Dair Raporunun Analizi", Çanakkale Araştırmaları Türk Yıllığı, Yıl. 15, Güz: 2017, Sayı, 23, s. 221-246.

Öz Gazeteciler bilhassa savaş muhabirleri Birinci Dünya Savaşı'nın önemli cephelerinden biri olan Çanakkale'deki gelişmeleri gerek gazete yazıları ve mektupları gerekse raporlarıyla Dünya kamuoyuna taşımışlardır. Bu gazetecilerden biri olan Avustralyalı Keith Arthur Murdoch'ın kaleme aldığı ve Gelibolu Mektubu olarak da bilenen raporu, sonuçları itibariyle bilhassa İtilaf Devletleri açısından tarihi bir değere sahiptir. Bu doğrultuda raporun İtilaf Devletleri'nin Çanakkale cephesini terk etmelerinde ve özellikle Anzak efsanesinin oluşmasında ciddi payı vardır. Raporu incelendiğinde başarısızlığın sorumlusu olarak gördüğü İngiliz kurmay sınıfını tasvir ederken acınası, başarısız, niteliksiz gibi tabirler kullanan Murdoch'ın, cephenin kapatılmasının zeminini hazırladığı söylenebilir. Bununla birlikte metnin tamamında Anzak askerleriyle ilgili en küçük bir olumsuz yaklaşım sergilemediği gibi askerlere yönelik şanlı askerlerimiz ve kahramanlarımız şeklinde ifadeler kullanarak bu efsanenin temellerini atmıştır. Bu çalışmanın amacı Murdoch'ın yukarıda bahsi geçen iki husus hakkındaki görüşlerinin yanı sıra onlar kadar yer vermemiş olsa da Türk askerine dair görüşlerinin analiz edilmesidir. Nitekim Murdoch, Türk askeri hakkında son derece müspet sözler sarf etmekte, insaniyet ve cesaret kelimelerini Türk kelimesi ile birlikte kullanmaktadır.

Çanakkale Araştırmaları Türk Yıllığı Dergisi 18. Sayı, Çanakkale Muharebeleri 100. Yıl Özel Sayısı

Çanakkale Muharebeleri’nin 100. Yılında, Bildiğimiz üzere Atatürk ve Çanakkale Savaşlarını Araştırma Merkezi (AÇASAM), 1992 yılında Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Rektörlüğü’ne bağlı olarak kurulmuş bir araştırma merkezidir. Merkezimiz Atatürk’ün devlet adamı ve inkılâpçı kişiliği ile önderliğini araştırmak, Çanakkale Muharebeleri’nin önemini ortaya koymak, bu alanda araştırmalar yapmak, belge, bilgi ve fotoğrafları temin etmek, Çanakkale Ruhu’nu milletimize anlatmak gibi gayelerle yola çıkmıştır. Kuruluşundan günümüze kadar AÇASAM, kendine düşen vazifeyi hakkıyla yerine getirmiş, Çanakkale Muharebeleri’ne dair önemli çalışmalara imza atmıştır. Muhtelif kitaplar yayınlarken, Çanakkale Zaferi’ni daha iyi anlatabilmek adına konferans ve kongreler tertip etmiştir. Her şeyden önce 2003 yılından itibaren Çanakkale Araştırmaları Türk Yıllığı adıyla bir ulusal hakemli bir dergi çıkarmıştır. Merkez müdürlüğü vazifesi uhdemize tevdi edildikten sonraki çalışmalarımız merkezin amacına uygun faaliyetler yapmak doğrultusunda olmuştur. Bu amaçla merkezimizin web sayfası yenilenmiştir. Ayrıca merkezin çıkardığı dergi için de bir web sayfası hazırlanarak, tüm geçmiş sayılar taranıp bu sayfaya yüklenmiştir. Böylece dergiye tüm dünyanın ulaşmasının yolu açılmıştır. Bununla birlikte derginin eksik sayılarının altı ayda bir olacak şekilde ikmaline başlanmış, Ekim 2013’te 12. Sayısı (2012 Bahar) çıkarılmıştır. Takip eden aylarda eksik sayılar ard arda çıkarılmaya başlanmış, 2015 yılı başına gelindiğinde de 17. Sayı (2014 Güz) yayımlanarak tüm eksik sayılar (15 ayda 6 sayı) tamamlanmıştır. 2015 yıl Bahar sayısı olan 18. Sayı ise Çanakkale Muharebeleri’nin 100. Yılı münasebeti ile “Özel Sayı” olarak hazırlanmıştır. Toplamda 30 makale olan elinizdeki bu sayı bir yılı aşkın bir sürelik bir çalışmanın sonucudur. Önem verdiğimiz diğer bir husus da, derginin TUBİTAK ULAKBİM sosyal bilgiler veri tabanı tarafından taranmasının temin edilmesi olmuştur. 2014 yılı baharında bu neticeye ulaşılmış, dergi 2012 yılı sayıları itibari ile de taranmaya başlanmıştır. 2013 yılından itibaren ise bir dizi konferans, panel, çalıştay ve sempozyum faaliyetleri yapılmıştır. Faaliyetlerin hazırlık ve icrası sırasında Türk Tarih Kurumu, Çanakkale Valiliği ve Genelkurmay ATASE Daire Başkanlığı ile işbirliğine gidilmiştir. Bu süreçte ayrıca “Çanakkale Komutanları” ve “Osmanlı Arşiv Belgeleri” adlı fotoğraf sergileri açılmıştır. Ayrıca merkezimizin koleksiyonu olan fotoğraflar ve bazı belgeler, devamlı olacak şekilde İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi ve Troia Kültür Merkezi’nde sergilenmeye başlanmıştır. Bu vesile ile çalışmalarımızda desteklerini hiçbir zaman bizden esirgemeyen Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Rektörlüğü’ne, Çanakkale Valiliği’ne ve merkezimiz yönetim kurulu üyelerine en içten duygularımızla teşekkür ederiz. Ayrıca bizleri kırmayarak faaliyetlerimize iştirak eden, çalışmalarını bizimle paylaşan tüm dostlarımıza da en kalbi muhabbetlerimizle saygılarımızı sunarız. Çanakkale 2015, 100. Yıl Yrd. Doç. Dr. Lokman Erdemir AÇASAM Müdürü