SOSYAL VE BEŞERi EDITORLER (original) (raw)

2018, İNTERNET HABERLERİNDEN ÖRNEKLERLE RETORİKSEL ÇÖZÜMLEMELER

Retorik kısaca; var olan bilginin, daha inanılır kılmak için, değişik söz söyleme biçimlerinden faydalanılarak ifade edilmesidir. Böylece anlatılan olay, çeşitli retoriksel anlatım biçimleriyle desteklenmiş ve o olayın güvenilirlik derecesi artırılmış olur. Özellikle haberlerde retorik, ikna gücünü artırmak için sıkça kullanılan bir unsurdur. Muhabir haberin doğruluğunu kanıtlamak ve güvenilir olduğunu ispat etmek için retoriksel anlatım biçimlerinden yararlanabilir. Haberde retoriğin iki boyutu bulunmaktadır: İlkinde haberin inandırıcılık derecesi artırılır, ikincisinde ise, haber, alıcının davranışını istenen yönde değiştirebilmelidir. Kuşkusuz bu iki yön birbiriyle bağlantılıdır ve ideolojik düzeyde etkileme düşünüldüğünde, alıcıların zihinlerinin bulanıklaştırılması amaçlanır (Özer, 2011: 172). Buna göre haberlerde kullanılan ve en bilinen retorik anlatım biçimleri: paralel yapılar kurma, metafor ve mitonomi kullanımı, korku ve endişe yaratma, sürü mantığı yaratma, güvenilir kaynak ve ünlü isim kullanımı, kişiselleştirme, kibar gözükme, rakamsal verilerin kullanımı, okuyucunun duygularını yansıtmak, haberdeki kişilerin konuşmasını haberin başlığında kullanmaktır. Retoriksel unsurlar İnternet gazetelerinde ise, hem haberin ikna gücünü artırmak, hem de okuyucunun ilgisini çekerek haberi daha fazla ‘tıklatmak’ için kullanılır. Çalışmada söz konusu retorik unsurların her biri için, İnternet gazetelerinden seçilen örnek haberler incelemeye alınmıştır. Araştırma; 5 günlük süreyle (15-20 Şubat 2018) izlenen Habertürk, Hürriyet, Milliyet ve Sabah gazetelerinin İnternet sayfalarından tesadüfi örneklem yoluyla seçilen haberler üzerinden yürütülmüştür. Çalışmanın amacı, hem İnternet haberlerinde retorik olguların nerelerde ve nasıl kullanıldığını göstermek, hem de retorik haber çözümlemeleri konusuna ileride yapılacak çalışmalar için katkı sağlamaktır.