TÜRKİYE’DE 2000-2019 YILLARI ARASINDA DIŞ TİCARET AÇIKLARININ DOĞRUDAN YABANCI SERMAYE YATIRIMLARINA ETKİLERİ (original) (raw)
Related papers
Bu çal ma, 1996-2007 dönemi için Türkiye'de do rudan yabanc sermaye giri i (FDI) ile d ticaret (ihracat ve ithalat) aras ndaki uzun dönem ve nedensellik ili kisini iki ve çok de kenli VAR yöntemi ve Granger nedensellik testleriyle incelemeyi amaçlamaktad r. Ampirik sonuçlarda tek de kenli modellerde FDI ile ihracat ve ithalat aras nda pozitif ve anlaml ili kiye rastlan rken, çok de kenli modelde sadece FDI ile ithalat aras nda anlaml ve pozitif ili ki belirlenmi tir. Bu sonuç Türkiye'de faaliyet gösteren çokuluslu irketlerin Türkiye'nin ihracat ve ithalat art rd ve FDI'la d ticaret aras nda tamamlay k ili kisi bulundu unu göstermektedir. Ayn zamanda çal mada FDI ile d ticaret aras nda nedensellik ili kileri de gösterilmi tir. Nedensellikle ilgili olarak iki de kenli modellerde uzun dönemde FDI ile ithalat ve FDI ile ihracat aras nda tek yönlü nedenselli e rastlan rken, çok de kenli modellerde ithalat ve ihracat n birlikte FDI' n nedeni oldu u bulgusuna ula lm r. Ampirik sonuçlardan hareketle Türkiye'de uzun dönemde ithalat art FDI'a, FDI art ihracat art na yol açmaktad r. Ayr ca ithalat ve ihracat art birlikte FDI art na neden olmaktad r. Abstract This paper aims to examine long-run and the causal relationships between inward foreign direct investment (FDI) and trade (exports and imports) in Turkey by using VAR methodology and Granger causality tests in both bivariate and multivariate models over the period 1996-2007. The empirical results indicate that there is a positive and significant long-run relationship between FDI and trade (import and export) in bivariate models, although there is only long-run positive relationship between FDI and import in multivariate model, suggesting that multinational enterprises operated in Turkey increase Turkey's export and import in the long run. These results also suggest that there is a complementary relationship between FDI and trade. In addition, there is a casual links between FDI and trade. The main findings are the one-way short and long-run causality between FDI and import and one-way long-run causality between FDI and export in bivariate models. There is also empirical evidence that both import and export appear to cause FDI in longrun and export causes import in short-run in multivariate models. Policy implication of the paper is that more imports into Turkey lead to more FDI, which, in turn, lead to more export from Turkey to the world. Furthermore, more import and exports lead to more FDI in the long-run.
TÜRKİYE’DE DIŞ TİCARET DENGESİ BELİRLEYİCİLERİNİN SINIR TESTİ YAKLAŞIMIYLA ÖNGÖRÜLMESİ: 1989-2005
Bu çal ma, 1996-2007 dönemi için Türkiye'de do rudan yabanc sermaye giri i (FDI) ile d ticaret (ihracat ve ithalat) aras ndaki uzun dönem ve nedensellik ili kisini iki ve çok de kenli VAR yöntemi ve Granger nedensellik testleriyle incelemeyi amaçlamaktad r. Ampirik sonuçlarda tek de kenli modellerde FDI ile ihracat ve ithalat aras nda pozitif ve anlaml ili kiye rastlan rken, çok de kenli modelde sadece FDI ile ithalat aras nda anlaml ve pozitif ili ki belirlenmi tir. Bu sonuç Türkiye'de faaliyet gösteren çokuluslu irketlerin Türkiye'nin ihracat ve ithalat art rd ve FDI'la d ticaret aras nda tamamlay k ili kisi bulundu unu göstermektedir. Ayn zamanda çal mada FDI ile d ticaret aras nda nedensellik ili kileri de gösterilmi tir. Nedensellikle ilgili olarak iki de kenli modellerde uzun dönemde FDI ile ithalat ve FDI ile ihracat aras nda tek yönlü nedenselli e rastlan rken, çok de kenli modellerde ithalat ve ihracat n birlikte FDI' n nedeni oldu u bulgusuna ula lm r. Ampirik sonuçlardan hareketle Türkiye'de uzun dönemde ithalat art FDI'a, FDI art ihracat art na yol açmaktad r. Ayr ca ithalat ve ihracat art birlikte FDI art na neden olmaktad r. Abstract This paper aims to examine long-run and the causal relationships between inward foreign direct investment (FDI) and trade (exports and imports) in Turkey by using VAR methodology and Granger causality tests in both bivariate and multivariate models over the period 1996-2007. The empirical results indicate that there is a positive and significant long-run relationship between FDI and trade (import and export) in bivariate models, although there is only long-run positive relationship between FDI and import in multivariate model, suggesting that multinational enterprises operated in Turkey increase Turkey's export and import in the long run. These results also suggest that there is a complementary relationship between FDI and trade. In addition, there is a casual links between FDI and trade. The main findings are the one-way short and long-run causality between FDI and import and one-way long-run causality between FDI and export in bivariate models. There is also empirical evidence that both import and export appear to cause FDI in longrun and export causes import in short-run in multivariate models. Policy implication of the paper is that more imports into Turkey lead to more FDI, which, in turn, lead to more export from Turkey to the world. Furthermore, more import and exports lead to more FDI in the long-run.
ENDÜSTRİ 4.0 DIŞ TİCARET VE DOĞRUDAN YABANCI YATIRIMLAR ÜZERİNE ETKİLERİ: TÜRKİYE ÖRNEĞİ
Buharlı makinelerin icadı ile başlayan birinci sanayi devrimi 2000’li yıllara geldiğimizde yerini dördüncü sanayi devrimine bırakmıştır. Bu döneme Endüstri 4.0 denilmiştir. Sanayi devrimleri gerçekleştikleri dönemlerin ihtiyaçları doğrultusunda ortaya çıkmaktadırlar. Endüstri 4.0’ı önceki sanayi devrimden ayıran en önemli özelliği insan gücüne olan talebi en aza indirgemesidir. Endüstri 4.0 insan gücüne en az ihtiyaç ile üretimin robotik ya da siber sistemlerle gerçekleşmesini ön görmektedir. Teknolojik gelişmeler uluslararası ticaretin biçimini ve niteliğini sürekli olarak değiştirmektedir. Teknolojik gelişmeler mesafelerin öneminin giderek azalmasına, uluslararası ticaretin kolaylaşmasına ve hacminin artmasına sebep olmuştur. Endüstri 4.0 uluslararası ticareti kolaylaştırma ve ülkelerin karşılaştırmalı üstünlüklerini önemli ölçüde değiştirme potansiyeline sahiptir. Bunun sebebi diğer bütün sanayi devrimlerini gerçekleştiren ülkeler uluslararası ticarette rekabetçi konuma gelmişlerdir. Bu makalede Endüstri 4.0’ın uluslararası ticarete ve doğrudan yabancı yatırımlara etkilerinin Türkiye üzerine olan olası yansımalarına ulaşılmaktadır.
REKABETÇİ DEVALÜASYONLARIN DIŞ TİCARET DENGESİNE ETKİSİ: ASYA ÜLKELERİ ÖRNEĞİ
REKABETÇİ DEVALÜASYONLARIN DIŞ TİCARET DENGESİNE ETKİSİ: ASYA ÜLKELERİ ÖRNEĞİ, 2021
Bu çalışma 1994-2018 dönemi için kur savaşları kapsamında yapılan rekabetçi devalüasyonun ülkelerin dış ticaret dengesine etkisini panel veri modelleri çerçevesinde incelemektedir. Bu bağlamda seçilmiş 9 Asya ülkesine ait reel döviz kuru endeksi (2010=100), dış ticaret dengesi (ABD doları) ve Gayri Safi Yurt İçi Hâsıla (ABD doları) verileri eş bütünleşme ve nedensellik metotları kullanılarak analiz edilmiştir. Sonuçlar değişkenlerin uzun dönemde birlikte hareket ettiğini göstermektedir. İkinci olarak milli gelir değişkeni diğer iki değişkenle çift yönlü, reel döviz kurlarından dış ticaret açığı değişkenine doğru ise tek yönlü nedensellik ilişkisi söz konusu olduğu tespit edilmiştir.
GEÇİŞ EKONOMİLERİNDE DOĞRUDAN YABANCI SERMAYE YATIRIMLARI VE EKONOMİK BÜYÜME İLİŞKİSİ
ekonomikyaklasim.org
"Bu calısmanın amacı doğrudan yabancı sermaye ve ekonomik büyüme arasında literatürde varolduğu vurgulanan pozitif yönlü nedenselliğin var olup olmadığını arastırmaktır. SSCB’nin yıkılmasından sonra dağılan ve liberal ekonomik düzene geçen bes donüsüm ekonomisi için yaptığımız nedensellik test sonuçları literatürde söylenenin tersine bir iliskinin olmadığını ortaya çıkarmıştır. Nedenselliğin olmamasını, bu ülkelerin bağımlı bir üretim iliskisine bağlı üretim yaptığı teziyle hareket ederek bu yönde sorduğumuz soruları değiskenler arasındaki korelasyon katsayılarına bakarak yorumladık. Sonuç olarak bu ekonomilerde yapılan serbestlestirme düzenlemelerinin ve bu anlamda ülkeye giren yabancı sermayenin ülkenin büyümesi üzerindeki etkisi ancak ülkenin kendine özgü üretim ve sanayi yapısını kurması ile pozitif olacağı sonucuna ulaşıldı. This paper investigates the relationship between foreign direct investment and economic growth for five countries in transitional economies. Despite the common view positive effectiveness of the foreign direct investment on the growth rate of the country in the related literature, we find that there is no relationship between foreign direct investment and growth rate of these economies. We propose that there are some mechanisms specific to such economies causing a vacuous relationship between foreign direct invetment and growth. The Granger and Sims Causality tests and some Correlation Parameters are used to investigate the existence of these mechanisms. Economic intuition of the results suggest that foreign direct investment can only affect growth"
25. Ulusal Yönetim ve Organizasyon Kongresi, 2017
Gelişmiş ve gelişmekte olan ülkeler tarafından farklı katkı beklentileri ile uluslararasılaşmanın bir boyutu olarak kullanılan doğrudan yabancı yatırımlar (DYY), 1990 sonrasında dünya genelinde bir artış eğilimi göstermiştir. 1970-1986 yılları arasında gerçekleşen dünya DYY ortalaması 39.377 milyon dolar iken sadece 1987 yılında gerçekleşen dünya DYY miktarı 115.122 milyon dolar olarak kayıtlara geçmiştir ve izleyen yıllarda bu artış ivmesi 100.000 milyon doların altına inmeyecek şekilde devam etmiştir (Dünya Bankası, 1970. Ancak son dönemlerde, ülkelere gelen DYY'lerin niceliğinden çok niteliğine odaklanılmaktadır. Bunun sebebi, nitelikli yatırımların ev sahibi ülkeye yapacağı katkının daha kaliteli ve yararlı kabul edilmesidir. Yapılan yatırımın ülkeye giriş şekli (entry mode), kaliteli DYY'nin göstergelerinden biri olarak kullanılmaktadır. Bu bağlamda, ülkeye gelen yatırımların yeşilalan (greenfield) ya da kahverengialan (brownfield) yatırımı şeklinde yapılması önemli hale gelmektedir.
Gelişmekte olan ülkelerin ihracat sepetlerinin geleneksel ürün ağırlıklı, sınırlı sayıda ve belirli ürünlerden oluştuğu bilinmektedir. Sepetin dar olması, bu ülke grubunu zaman zaman zor durumda bırakmaktadır. Özellikle dünya piyasalarında meydana gelen dalgalanmalar, bu ülkelerin ihracat gelirlerinde önemli düşüşler meydana getirebilmektedir. Bu durum başta ekonomik olmak üzere birçok problemin ortaya çıkmasına neden olmaktadır. Sorunların üstesinden gelmede en kalıcı çözümlerin başında, ihracat ürün çeşitliliğinin arttırılması gelmektedir. Doğrudan yabancı yatırımlar gelişmekte olan ülkeler açısından yeni sermaye anlamına gelmekte ve tasarruf açığı sorununun giderilmesine katkı sağlamaktadır. Bunun yanında ülkeye gelen yabancı yatırımlar beraberinde getirdikleri bilgi ve beceri, yeni teknolojiler, yeni pazarlama teknikleriyle bu ülkelerin ihracat ürün çeşitliliğinin artırılmasına ciddi katkıda bulunabilirler. Bu çalışmanın amacı, gelişmekte olan ülkelere gelen doğrudan yabancı yatırımlarının ihracat ürün çeşitlendirmesine etkisini incelemektir. Örnekleme, verilerin tamamına ulaşılan 16 ülke dahil edilmiştir. Kukla değişkenli En Küçük Kareler yönteminin kullanıldığı panel veri çalışması sonucunda, doğrudan yabancı yatırımlarının gelişmekte olan ülkelerin ihracat sepetlerindeki çeşitliliği arttırdığı sonucuna ulaşılmıştır.