Ariflerin Menkıbeleri’nde Rüya me İşlevsel Yansımaları / Dream and Functional Reflections in “Ariflerin Menkibeleri (Hasan KIZILDAĞ) (original) (raw)
Related papers
2017
Dreams have kept an important place in human life and have been occupied people's minds since its existence. During the thousands of years of humanity's adventure, many people, belief systems, and thought streams dealt with different angles these symbolic sequences of dreams, studied in depth and tried to find answers to the reason for seeing these dreams. These images, which arise in the sleep, are the common denominator of all kinds of religions, languages, races and social classes. In Turkish culture and literature, such as other cultures, the dream motif is often seen in genres such as sagas, myths, folk stories, tales, and hagiographies. The dream arises in symbolic contexts as a motif in these species that affects the fiction from different angles. In this study, the dreams and functional reflections are examined in Ahmet Eflâkî’s book name “Menakıbü’l-Ârifîn” translation by Tahsin Yazıcı. Thus, with the work examined, the situation of the dream will be discussed. Rüyalar, varoluşundan beri insanoğlunun hayatında önemli bir yer tutmuş ve aklını meşgul etmiştir. İnsanlığın binlerce yıllık macerası boyunca birçok kişi, inanç sis-temi ve düşünce akımı uykuda yaşanan bu sembolik düş dizilerini farklı açılardan ele almış, derinlemesine incelemiş ve bu rüyaları görme sebebine cevap bulmaya çalışmıştır. Uykuda ortaya çıkan bu görüntüler, her türlü din, dil, ırk ve toplumsal sınıfa mensup insanların ortak paydasıdır. Diğer kültürler gibi Türk kültür ve ede-biyatında da rüya motifi özellikle destan, efsane, halk hikâyesi, masal ve menkıbe gibi türler içerisinde sıkça görülmektedir. Rüya bu türler içerisinde kurmacayı fark-lı bakımlardan/açılardan etkileyen bir motif olarak sembolik bağlamlarda karşımıza çıkmaktadır. Bu çalışmada, Mevlevî geleneğine mensup Ahmet Eflâkî'nin, tercü-mesi Tahsin Yazıcı tarafından yapılan Farsça eseri " Âriflerin Menkıbeleri " (Menâkıbü'l-Ârifîn) adlı eserdeki rüyalar ve işlevsel yansımaları incelenecektir. Böylece incelenen eserden hareketle rüyanın menkıbelerdeki durumu tartışılacaktır.
Rüya mı gerçekliği, gerçeklik mi rüyayı kuşatır? Felsefe bir gerçeklik inancında temel bulur fakat gerçeklik aynı zamanda pek çok paradoksu her zaman içinde taşımıştır. Felsefenin gerçekliğe dair yargılarının belirsize dönüşebilir olmasının başlangıç noktasında büyük ölçüde rüyalar yer almaktadır. Gerçeklik hakkındaki bilgimiz çoğunlukla duyumlarla inşa edilirken görüler rüyada ele geçirilemeyen (veya kurgusu tam olarak anlaşılamayan) bir kendilik şekli kazanır. Görülemenin bilinçli düzeyinden öteye geçen benlik, rüya ile bütün imgelerin, anıların, mantıksal önermelerin arasından/içinden başka bir varlık alanına kapı açarken kategorik belirlemeleri, tanımlanabilir olanları, zaman-mekân sınırlarını bazen esneterek bazen de aşarak veya geride bırakarak, beraberinde pek çok soruyu gerçeklik diye kabul ettiğimiz alana getirir. Bu haliyle rüya, sınırları ve biçimleri tam olarak anlaşılamayan bir zihin etkinliği olmanın ötesine geçerek gerçeklik olarak kabul edilen alanı kuşatabilme potansiyeline sahip olduğunu veya böylesi bir varlık halinin (yani hakikat olarak düşünülenin yanılsama, yanılsama olarak görülenin ise hakikat olabileceği) mümkün olduğunu gösterir. ...
Bu makalede muhaddislerin muteber rivâyet usûlleri dışında kalan ve özel rivâyet yöntemlerinden biri olan rüya yolu ile hadis rivâyeti ele alınmıştır. Rüya metodu, İbn Arabî örneğinden hareketle incelemeye tabi tutulmuştur. Keşf yoluyla hadis rivâyetinde olduğu gibi rüya yoluyla hadis rivâyetinde de İbn Arabî’nin önemli bir mesaisi bulunmaktadır. Diğer bir ifadeyle bu çalışmada İbn Arabî’nin Fütûhât ekseninde rüya metodunu nasıl algıladığı, düşünce sistematiği içerisinde bunun nereye tekabul ettiği ve bunu nasıl temellendirdiği, rüya yoluyla tesbit ettiği hadisleri; ayrıca bu yönteme hadisçilerin nasıl baktığı kısaca izah edilecektir. In this study, the issue of the hadith narration through the method of dreams which is outside the methodological realm of Hadith scholars is handled. The method of dreams is analyzed as respect with the example of Ibn Arabi. Ibn Arabi has extensive work on narrating Hadith through the method of dreams just as he has extensive work on Hadith narration through the method of investigation. In other words, in this study, how Ibn Arabi perceives the method of dreams, where this method stands in his overall system of thought, how he bases this method, some examples of Hadiths narrated via the method of dreams, and the views of some Hadith scholars on the method of dreams are explained briefly by referring mainly to Fütûhât of Ibn Arabi.
Bu çalışmada, insanoğlunun hayatında önemli bir yeri bulunan rüyalara, İslam dininin kutsal kitabı Kur'an'ın yaklaşım tarzı ele alınmaktadır. Bu maksatla öncelikle rüya için Kur'an'da kullanılan lafızlar ve bu lafızların gramatik anlamları üzerinde durulmakta, daha sonra bunların hangi bağlamda kullanıldıkları işlenmektedir. Kur'an'da başta Hz. İbrahim olmak üzere Hz. Yusuf, Hz. Muhammed ve diğer bazı peygamberlerin gördükleri rüyalardan bahsedilmektedir. Söz gelişi Hz. İbrahim, rüyasında oğlu İsmail'i boğazladığını; Hz. Yusuf, rüyasında onbir yıldız, güneş ve ayın kendisine secde ettiğini ve Hz. Muhammed de, rüyasında Mekke'yi fethettiğini görmüştür. Peygamber olmayan bazı insanların rüyaları da Kur'an'da yer almaktadır. Hz. Yusuf ile birlikte hapiste bulunan arkadaşlarının rüyaları bu bağlamda zikredilebilir. İslam anlayışına göre Hz. Muhammed'e vahiy ilk olarak rüya şeklinde gelmeye başlamış ve her gördüğü rüya, ertesi gün aynen gerçekleşmiştir. Bu yüzden de rüya, peygamberliğin bir cüzü olarak değerlendirilir. Ayrıca İslam dininin en önemli sembollerinden biri olan ve günde beş kez minarelerden okunan ezan da, Hz. Muhammed'in bazı arkadaşlarının gördüğü rüya ile sabit olmuştur. Bütün bu rüyalar çalışmada ana hatlarıyla anlatılmaktadır. Söz konusu rüyalardan gerçekleşenler ve gerçekleşmeyenler, rüyaların onları görenler ve çevresindekiler üzerinde yaptığı etki, hayatlarında meydana getirdiği değişiklikler de işlenmektedir. Ayrıca dînî ve içtimâî hayat üzerindeki etkileri de ele alınmaktadır. Bütün bunlar incelenirken, Kur'an'ın rüyaları nasıl değerlendirdiği; ayrıca Kur'anî temeller üzerine bina edilmiş olan İslam dininde rüyaya nasıl bakıldığı ve ne tür bir değer atfedildiği de mevzu bahis edilmektedir. Çalışma, rüyaların pratikte insan hayatında ne tür psikolojik sonuçlar doğurdukları ve bunların zararlarından sakınma yöntemleriyle ilgili olarak, Kur'an ve İslam dininin temel referansları çerçevesinde yapılan bir değerlendirmeyle son bulmaktadır. In this article; the approach of the holy book of Islam, the Qur’an, to dreams which have an important impact on human life will be evaluated. With this purpose, first, expressions used in the Qur’an about dreams and these expressions’ grammatical meanings will be taken into consideration. Later we will discuss them in the context they are used. The Qur’an mentions the dreams of prophet firstly Abraham’s and then Joseph’s, Mohammed’s and some other prophets' dreams. For example the Prophet Abraham, sees himself killing his son Ishmael in his dream. Prophet Joseph sees eleven stars, sun and moon while prostrating himself in his dream. Prophet Mohammed also sees himself conquering Mecca. Some people’s dreams, other than prophets also take a part in the Qur’an. We can mention the dreams of Prophet Joseph’s friends, who were in prison with him in this regard. According to Islamic understanding, revelation first begins with coming to Prophet Mohammed as dreams, and every dream came true, as exactly as he had, in the following day. For this reason, dreams are considered as the part of prophethood. Additionally, the establishment of the adhan (call to prayer), which is one of the most important symbols of Islam and which has been recited five times a day from minarets, is also historically connected to Prophet Mohammed’s friends’ dreams. All these dreams will be briefly explained in the article. The issue of whether dreams became true or not, the effects of dreams on the seers and on the people around them, and the developments the dreams cause in their lives are also studied. Their effects on the religious and social life are also examined. While examining all these, how the Qur’an evaluates dreams, and how dreams are looked upon and evaluated in Islam based on the Qur’an are also studied. The article will be concluted end with comments from the Qur’anic perspective and the Islamic basic references on the psychological effects of dreams on practical, daily human life, and ways to avoid their negative effects.
IV. Uluslararası Halk Kültürü Sempozyumu (Kazan-Ankara 29 Eylül-1 Ekim 2016), 2016
Ebâ Müslim, Emevî saltanatının sona ermesinde önemli rol oynayarak Abbasi saltanatının Ebâ Müslim, Emevî saltanatının sona ermesinde önemli rol oynayarak Abbasi saltanatının kurulmasına yardım eder. Abbasilerin sadık hizmetkârı Ebâ Müslim’in, İslâm dini ve Ehl-i Beyt yoluna Haricîlerin zulümlerine karşı verdiği mücadele, onun halk arasında dinin ve halkın koruyucusu olarak görülmesine zemin hazırlar. Bu sebeptendir ki, vefatının ardından onun hayatı ve kahramanlıkları hakkında muhtelif ülkelerde birçok efsane ve hikâye teşekkül eder. Bu anlatılar zamanla bir araya getirilerek yarı tarihî yarı destanî şekilde tekâmül etmiş bir Ebâ-Müslim-nâme kaleme alınır. Ebâ-Müslim’in Kerbela’da katledilen Ehl-i Beyt’in intikamını alması, onun Türk halkı tarafından (özellikle Bektaşi ve Alevi çevrelerince) benimsenmesini, Ahi birliklerinin Ebâ-Müslim’in kahramanlıklarını fütüvvet ve halk arasında yaymasını sağlar. Zamanla halk Ebâ Müslim’i yoksulların, ezilmişlerin, Müslüman olan olmayan tüm mağdurların kahramanı olarak benimser ve Türk muhayyilesi ile şekillendirerek destanlaştırır. Ebâ-Müslim artık Türk dünyasının sevilen bir İslami Türk destan kahramanı olarak karşımıza çıkar. İslâmî Türk destanlarının kurgusunda rüyalar muhtelif işlevleri ile etkin rol oynar. Din temalı Türk destanlarında rüyalara genellikle güven ve inanç ile yaklaşılır. Bu güven ve inancın temeli rüya hakkındaki Kur’an’da yer alan ayetler ile Hz. Muhammed’in hadisleridir. Ebâ-Müslim-nâme’de yer alan rüyalar ise olayların ortaya çıkışından, gelişip tamamlanmasına kadar ki süreç içerisinde önemli işlevlere sahiptir. Destandaki rüyalar, hem destan metninin girişini ve sonucunu bağlarlar hem de konusunu ve çatısını oluştururlar. Bu çalışmada Müslüman Türklerin fetihlerini konu edinen İslâmî Türk destanları, Anadolu’da Türk muhayyilesi ile geliştirilerek benimsenen İslâmi destanlar ve bunlardan biri olan Ebâ Müslim-nâme’deki rüyaların işlevleri belirli bir tasnif altında açıklanıp değerlendirilmeye çalışılacaktır. Anahtar Kelimeler: Ebâ Müslim-nâme, Türk destan geleneğinde rüya, rüyaların işlevleri, simge.
Madde Kullanıcılarında “Madde Bağlantılı Rüyalar”: Nitel Bir Değerlendirme
OPUS Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 2021
This study aims to find out (i) how substance is appeared in the dreams of substance abusers; (ii) the effects of substance-related dreams, and; (iii) the relationship between craving and substance-related dreams. The study is based on qualitative research design. Semi-structured interview form is used for the data collection technique and the interview is done over 11 participants. The findings are analyzed and interpreted using the descriptive analysis method. According to the data obtained from the participants, six themes were created as follows: sleep patterns, the first period of substance related dreams, the times/periods of substance related dreams, post-dream behaviors, dream content, and gratification in a dream. The initial findings suggest that intensive craving and withdrawal can trigger the emergence of dreams; dreams can be seen in the early periods of abstinence; dreams could trigger craving and lead to substance use; dreams include violent/fear or pleasurable themes...
Rüyanın, antik medeniyetlerden beri günlük hayat, kutsal metinler, edebiyat gibi farklı sahalarda çeşitli amaç ve işlevleri olmuştur. Rüya, genelde gayb bilgisine erişmede bir araç olarak görülüp ona belli bir kutsiyet atfedilegelmiştir. Yusuf peygam-berin peygamberliğinin rüyayla başlaması ve rüya tabir ilmiyle teçhiz edilmesinin, bu kutsiyeti pekiştirdiği düşünülebilir. Rüya motifinin özellikle Yusuf u Züleyha mesnevilerinde tahkiyede sıkça başvurulan, çeşitli amaç ve işlevleri olan bir öğe olduğu görülmektedir. Süle Fakih, Şeyyad Hamza, Darîr, Garîb, Hamdî, Hatâyî, Kemalpaşazade, Taşlıcalı Yahya ve Gubârî'nin bu çalışmada incelenen mesnevilerinde bu amaç ve işlevlerin gelecekten haber verme ve harekete geçirme, şimdiki zaman bilgisi verme, âşık etme, müşkülün halli/öğüt verme olduğu tespit edilmiştir. A B S T R A C T Dreams had various purpose and functions in different fields such as daily life, holy books and literature, starting from the ancient civilizations. They have been usually seen as media to reach to the knowledge of the unknown and hence a certain sacredness has been credited to dreams. Prophet Joseph's initiation to the prophecy through a dream and his being endowed with dream interpretation ability can be seen as the components that enhance dream's sacredness. Dream, as a motif, especially can be observed as a frequently used element with various purpose and functions in the narration of Yusuf u Züleyha masnavis. We have distinguished these purpose and functions as to give the knowledge of the future and to trigger the character for a certain action, to give the knowledge of the present, to make the character fall in love with someone, to overcome a difficult situation/to give advice to the character , in the masnavis of Süle Fakih, Şeyyad Hamza, Darîr, Garîb, Hamdî, Hatâyî, Kemalpaşazade, Taşlıcalı Yahya and Gubârî that we have gone through for this paper.
Bi̇li̇m Gerçekli̇k / İmgesel İhti̇mal: Sanat Prati̇ği̇nde Düşünceni̇n Olasiliklarini Çoğaltmak
Anadolu Üniversitesi Sanat & Tasarım Dergisi, 2021
Recent debates on art education focus on an agenda that questions the position of arts education within the university structure (Borgdorff, 2012; Busch, 2009; Elkins, 2009; Slager, 2012). In this context, the concept of artistic research proposes an experimental and process-oriented practice, within a university model with limited ideas on knowledge production and transfer of this knowledge. Today, the concept of research becomes one of the focal points of an epistemological transformation (Latour, 1998), while the relative ease of accessing information triggers questions about the function of the university as a medium that provides experience and knowledge transfer. The excessive proliferation of information leads to undermining the access to knowledge and to determine the process of classifying, analyzing, and laying the groundwork for new imaginations as the dominant skills. The concept of research becomes crucial with its emphasis on the flow of thought rather than finite knowledge, and the experimental process that is integrated with its object. Within this epistemological transformation, this review article aims to reflect on the particular mode of thinking relevant in artistic production, which is open to experience and experimentation. In this framework, it discusses artistic thinking, which is traditionally excluded from the scientific knowledge field due to its intuitive, emotional and sensational nature. Within this context, the paper aims to examine the potentials of experimental practice and material thinking within the language of art.
Freud'da "Rüyaların Yorumu" ve Eleştirel Yönleri
2019
Freud, Cinsellik, Psikanaliz, Histeri, Rüyaların Yorumu, Sembolizm, Kadın, Erkek, Latent Rüyalar, Manifest Rüyalar, Serbest Çağrışım Metodu, Tedai-yi Efkâr, Te'vil, Rüya Çalışması, Kaydırma, Benzetme, Gerileme Rüyaları, İlerleme Rüyaları, İd, Ego, Süperego, Geçmiş, Gelecek, Dışa Dönük, İçe Dönük, İntrovert, Extrovert, Jung.