YABANCI DİL OLARAK TÜRKÇE DİLBİLGİSİ ÖĞRETİMİ (original) (raw)

DİKTE VE YABANCI DİL OLARAK TÜRKÇE ÖĞRETİMİ

Yabancı dil olarak Türkçe öğretiminin önemi her geçen gün artmaktadır. Türkçenin öğretimine destek olmak, dilsel becerileri geliştirmek amacıyla hem ders ve yöntem kitapları hem de yapılan bilimsel çalışmalar hızlı bir şekilde artmaktadır. Dilsel beceriler; bireylerin dinlediklerini, gördüklerini, okuduklarını tam ve doğru olarak anlaması ve yine bunları tam ve doğru olarak başkalarına anlatması biçiminde özetlenebilir. Becerilerin kazandırılması ise dinleme, konuşma, okuma ve yazma gibi dört ana etkinliğe dayanır. Dil öğretiminde dilsel becerileri geliştirmek için yüzyıllardır süregelen, denenmiş birçok yöntem bulunmaktadır. Dil öğrenicisinin öncelikle yazma ve dinleme becerileri olmak üzere temel dil becerilerini geliştiren, bazı yöntembilimciler tarafından dil bilgisi çeviri yöntemi içinde yazma faaliyeti olarak değerlendirilen dikte bu yöntemlerden biridir. “Dikte, bir başkasına o anda söyleyerek yazdırma faaliyetidir” (URL 1). Diktenin, etkin olarak kullanıldığında dilin dört temel becerisini (dinleme, konuşma, okuma, yazma) aynı anda geliştirmeye yardımcı olduğu görülmüştür. Yabancı dil olarak Türkçe öğretiminde gerek öğretim programlarında gerekse dil öğretim kitaplarında pek yeri olmayan bu yöntem, birçok ülkede dilin hem ikinci dil olarak hem de yabancı dil olarak öğretiminde yaygın bir şekilde kullanılmaktadır. Dil öğretiminde sıkça kullanılan bu yöntemin, Türkçenin yabancı dil olarak öğretiminde de faydalı olacağı düşünülmektedir. Dikte, Türkçe dinleme, konuşma, okuma, yazma, dil bilgisi ve kelime öğretiminde faydalı olacaktır. Bu makale, dil öğretiminde sıkça kullanılan dikte yönteminin önemi, faydaları, sınıf içinde uygulanması, türleri, seçimi, değerlendirmesi ve diktenin yabancı dil olarak Türkçe öğretiminde kullanımını anlatmak için yazılmıştır. Makalede Türkçe öğretiminde seviyelere göre hangi tür diktelerin kullanılabileceği ve bu dikte türlerine örnekler verilmiştir.

YABANCI DİL OLARAK TÜRKÇE ÖĞRETİMİ KAYNAKÇA ÇALIŞMASI – II

Çukurova Araştırmaları Dergisi, 2021

Türkçe, Türk tarihi boyunca farklı coğrafi bölgelerde etkili olarak gelişmiş ve Türk milletinin gelişiminde de rol oynamıştır. Türkler tarih boyunca farklı coğrafyalarda yaşamış, kültürlerini ve dillerini de gittikleri yerlere götürmüşlerdir. Bu etkileşimler sayesinde Türkçe, Asya’da, Avrupa’da ve Afrika’da tercih edilen önemli dillerden biri haline gelmiştir. Yakın tarihimizde dilimiz, dünyanın dört bir yanından insanları çok kısa sürede bir araya getiren teknolojinin yardımıyla birçok farklı millet tarafından öğrenilmiştir. Teknolojinin gücüne ek olarak ülkemizin jeopolitik konumu ve Ortadoğu'daki siyasi gücü de Türkçenin yayılmasında ve birçok ulus tarafından tercih edilmesinde etkili bir rol oynamıştır. Tüm tarih boyunca önemsenmesinin yanı sıra özellikle son yıllarda araştırmacılar, Türkçenin yabancı dil olarak öğretimi alanı üzerinde çalışmalarını arttırmışlardır. Türkçe, günümüzde birçok farklı sebepten dolayı, birçok millet tarafından ülkemiz içinde ve dışında tercih edilen önemli bir dildir. Dolayısıyla dilimizin, yabancılara öğretilmesi konusunda araştırmalar yapılmasına ihtiyaç duyulmaktadır. Bu konuda bu araştırmanın amacı da Türkçenin yabancı dil olarak öğretilmesi üzerine çalışma yapacak araştırmacılar için rehber olmak ve onlara gerekli kaynakları ulaştırmaktır. Bu amaçla son 3 yılda (2017, 2018 ve 2019) oluşturulan araştırmalar (makale ve tezler) bu çalışmada bir araya toplanmıştır. Araştırma, alanyazın taraması şeklinde oluşturulmuştur. Taramada YÖK Tez Ulusal Tez Merkezi, ULAKBİM, Google Scholar, Academia, Research Gate, YÖK Akademik veri tabanları üzerinden veriler toplanmıştır. Yapılan taramalar sonucunda, yabancılara Türkçe öğretimi için hazırlanan 292 (143 makale ve 149 yüksek lisans doktora tezi) çalışma tespit edilmiştir. Yabancı dil olarak Türkçenin öğretimine yönelik son 3 yılda yapılan araştırmaların toplanması ile oluşturulan bu çalışmanın, yabancı dil olarak Türkçe öğretimi üzerine yeni çalışmalar ortaya koyacak araştırmacılar için destekleyici olacağı düşünülmektedir.

TÜRKÇENİN YURT DIŞINDA YABANCI DİL OLARAK ÖĞRETİMİNE GENEL BİR BAKIŞ

BUGU Dil ve Eğitim Dergisi, 2021

Bu araştırmanın amacı, Türkçenin yurt dışında yabancı dil olarak öğretimini bütüncül bir bakış açısıyla ele almaktır. İki aşamadan oluşan bu araştırmada betimsel tarama yöntemi kullanılmıştır. Araştırmanın birinci aşamasında, yurt dışında Türkçenin yabancı dil olarak öğretildiği eğitim kurumları belirlenmiş Türkçe öğretimine yer verildiği tespit edilmiştir. Araştırmanın ikinci aşamasında ise yurt dışında Türkçenin yabancı dil olarak öğretimiyle ilgili yapılmış 193 çalışmaya ulaşılmış ve içerik analizi kullanılarak bu çalışmaların yıllara, ülkelere, yayın türüne, konulara ve araştırma yöntemine göre dağılımları incelenmiştir. Araştırma sonucunda; 2010 yılından itibaren Türkçenin yurt dışında öğretimiyle ilgili akademik çalışmalarda artış olduğu, çalışmalarda genellikle araştırmaya konu olan ülkedeki Türkçe öğretimi hakkında bilgilere yer verildiği, en çok makale ve bildiri türünde yayın yapıldığı ve ağırlıklı olarak nitel yöntemin kullanıldığı görülmüştür.

YABANCI DİL OLARAK TÜRKÇE ÖĞRETİMİNİN KÜLTÜREL BOYUTU: TÜRKÇE KALIP SÖZLERİN FARSLARA ÖĞRETİMİ

ÖZ: Türkçenin yabancı dil olarak öretimi literatürüne ba-kıldıında, Türkçenin sözvarlıı içerisinde önemli bir yere sahip olan kalıp sözlerin öretimine yeterince deinilmedii dikkati çek-mektedir. Ancak kalıp sözler kullanıldıkları toplumun dil ve kültür yapısını yansıttıı için yabancı dil öretiminde hem hedef kitle hem de dil öretenler açısından son derece önemlidir. Bu önem, yabancı dil öretiminde iletiimsel yaklaımların yaygınlamasıyla birlikte daha da belirgin bir ekilde ortaya çıkmıtır. Bu bilgiler ııında bu çalımada, Türkçe ile Farsça arasındaki sık kullanılan ve edeer olan 232 adet kalıp söz tespit edilmi ve Türkçeyi yabancı dil olarak örenen Farslara bu sözlerin öretiminde (farkındalık kazandırılma-sında), Türk ve Fars kültürünün müterek unsurlarından nasıl yarar-lanılacaı açıklanmıtır. Bunlara ek olarak, yine Türkçede olup fakat Farsçada karılıı olmayan ancak Türkçede sık olarak kullanı-lan toplam 45 adet kalıp söz tespit edilerek özelde Farslara Türkçe öretiminde, genelde ise yabancılara Türkçe kalıp sözlerin öretimi sürecinde dikkat edilmesi gereken temel hususların neler olduu açıklanmıtır ABSTRACT: When we consider the literature of teaching Turkish as a foreign language, it is noticed that teaching phrasal ex-* Aydın Üni. Eitim Fak. Türkçe Öretmenlii Böl. emrahboylu@aydin.edu.tr

YABANCI DİL OLARAK TEMEL SEVİYEDE TÜRKİYE TÜRKÇESİ ÖĞRETİMİ

Türkiye’nin Avrupa Birliği’ne yakın olması, ekonomik ve siyasi olarak bölgedeki ve dünyadaki stratejik konumu, geniş bir coğrafyaya sahip Türk halklarının varlığı, büyük tarihi geçmişe sahip olması gibi etkenler Türkçenin önemini de artırmıştır. Bu sebeple yabancıların Türkiye Türkçesini öğrenmeye yönelik yoğun talepleri Türkçeyi öğretmeye yönelik planlı, programlı ciddi çalışmaların ortaya konmasını sağlamıştır. Bu birikimler sonucunda hangi motivasyonla, hangi metotları kullanarak, edebiyattan nasıl istifade ederek ve hangi araçlardan yararlanarak Türkçe öğretimi yapılmalıdır? Türkiye Türkçesi yabancı dil olarak öğrenilmesi zor bir dil midir? Gibi soruların cevapları, bu makalede sorgulanmıştır. Bu çalışmanın yabancılara Türkiye Türkçesi öğretimiyle uğraşan ilgili kişilere bir pusula olacağı düşünülmektedir.