Osmanlı Arşivinde Mersin Tarihine İlişkin Kaynaklar (original) (raw)

Osmanlı Arşiv Belgelerinde Adana, Tarsus ve Mersin Nusayrîleri(19-20. Yüzyıl)

Turk Kulturu Ve Hacı Bektas Veli Arastırma Dergisi, 2010

Bu makalede Adana, Tarsus ve Mersin Nusayrîleri hakkında Osmanlı arşiv belgelerinde yer alan bilgiler işlenmiştir. Nusayrîler hakkındaki merkezî yönetim (Sadaret, Hariciye Nezareti, Maarif Nezareti) ile bölge yöneticileri (vali, mutasarrıf, Maarif Müdürü) ve merkezî yönetim ile yabancı devlet sefaret ve konsoloslukları (Amerikan Sefareti ve Mersin Konsolosluğu) arasında cereyan eden yazışmalar, araştırmanın kaynağını oluşturmaktadır. Araştırmanın yöntemi, arşiv belgelerinin günümüz harflerine transkripsiyonu ve elde edilen bulguların değerlendirilmesi şeklindedir. Bu değerlendirme sonucunda bahsedilen bölgede yaşayan Nusayrîlere merkezî yönetimin bakış açısı, Nusayrîler üzerindeki misyonerlik faaliyetleri, bölgedeki diğer gruplarla ilişkileri ortaya koyulmaya çalışılmıştır.

Osmanlı Tarihi Araştırmalarında Ceneviz Arşiv Kaynaklarının Yeri ve Önemi

Giriş: Osmanlı devletinin erken dönemlerinden itibaren siyasi, diplomatik ve ekonomik tarihine dair İspanya, Fransa ve İtalya gibi Akdeniz ülkelerinde mevcut olan arşiv kaynakları, önemli bilgiler vermektedir. Bu kaynaklara sahip şehirlerden biri de İtalya'nın Cenova kentidir. İtalya'da Venedik, Floransa, Milano, Napoli arşivlerinin yanı sıra önemli arşivlerinden biri konumunda bulunan Cenova'da özellikle Osmanlı Devleti'nin erken dönemlerine ait bilgiler bulunmaktadır. Osmanlıların erken dönem siyasi, ekonomik ve denizcilik tarihini açıklarken Cenova Arşivi'nde bulunan noter kayıtları, (atti rogati) mektuplar (lettere) senato kararları, politik materyaller ve carati ma-ris (Cenova limanı vergi kayıtları) fonundaki belgeler oldukça büyük önem taşımaktadır. Belgelerin dönemsel olarak Osmanlıların kuruluş döneminden XVIII. yüzyılın başlarına kadar olan süreyi ihtiva etme-si de kaynakların önemini bir kat daha arttırmaktadır. Bu çalışmada Cenova devlet arşivinin zengin kaynakları üzerinden yola çıkarak Osmanlı'nın siyasi, diplomatik, ekonomik ve denizcilik tarihine katkıları ile ilgili bir değerlendirme yapılacaktır. Böylece kaynakların Osmanlı tarihi açısından ifade ettiği önemin ne olduğu ve kaynakların hangi konular ile ilgili bilgiler verdiği hususları açıklanmaya çalışılacaktır.

Tarsus şer'iyye sicillerine göre Mersin Kenti'nin kuruluş öyküsü

2006

Ülkemizin ekonomik ve toplumsal tarihi ile ilgili çalışmaların, kültürel zenginliğimiz ve gelişimimiz bakımından taşıdığı önemin, toplum bilincinde yer etmesinin sağlanması ve Türkiye'nin ekonomik ve toplumsal tarihi ile ilgili araştırmaların gelişmesi için kentlerimizin tarihlerinin araştırılıp yayınlanarak, kentlere ve ülke bütününe sosyo-kültürel amaçlı bir hizmet sunmak şarttır.

İşgal Yıllarında Mersin (1918-1922)

2018

30 Ekim 1918 tarihinde imzalanan Mondros Ateskes Antlasmasi sonrasi Mersin, Ingiltere ve Fransa tarafindan isgal edilmistir. Kentin iki ulke tarafindan isgal edilmesinden yaklasik bir yil sonra Mersin ve cevresinin askeri ve idari yonetimi, 1919 sonlarinda, aralarindaki anlasma geregi (Suriye Itilafnâmesi ile) Fransa’ya birakilmistir. Mersin, verimli bir tarim sahasinin ve cesitli degerli madenlere sahip bir bolgenin, Cukurova’nin, demiryolu baglantisi bulunan bir limanidir. Fransa, hem ekonomik hem de politik nedenlerle Mersin ve cevresini isgal etmistir. Diger yandan politik cikarlari geregi Fransa, bolgede kendine bagli bir Ermenistan kurulmasi dogrultusunda calismalar yurutmustur. Dolayisiyla iktisadi ve politik hedefleri uyarinca Fransiz yonetimi, isgalin ilk gunlerinden itibaren kentin askeri ve idari yonetimine mudahalede bulunmuslar; Turk toplumunu ayristirmaya dayali planlarini uygulamaya koymuslardir. Bu baglamda arastirmanin odak noktasini, Fransa Hukumeti’nin yaklasik...

Geç Dönem Osmanlı Taşrasında Bir İnfaz Kurumu: Mersin Hapishanesi örneği (1864-1920)

Mersin Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 2022

Tanzimat dönemiyle birlikte Osmanlı İmparatorluğu’nda değişim ve dönüşümün yaşandığı alanlardan biri de hukuk olmuştur. Bu doğrultuda Osmanlı hukukunda ceza kavramının yeniden yapılandırılmasıyla birlikte imparatorluk genelinde hapishanelere olan ihtiyaç artmıştır. Ancak imparatorluğun içerisinde bulunduğu ekonomik durum bu ihtiyacı karşılamak için yeterli olmamıştır. Pek çok suçun hapisle cezalandırılması neticesinde var olan hapishaneler mahkûmlarla dolup taşmıştır. Bu durum fizikî yapının ve sağlık koşullarının asgarî insanî yaşam standartlarının altına düşmesine neden olmuştur. Bu gibi sıkıntıların giderilmesi amacıyla imparatorluk genelinde mevcut hapishanelerin ıslahının yanı sıra yeni hapishanelerin inşa edilmesi çalışmaları yaygınlaştırılmıştır. Bu gibi faaliyetlerin yürütüldüğü yerlerden biri de Mersin olmuştur. Çalışmada Osmanlı İmparatorluğu’nun son dönemlerinde, arşiv belgeleri ve yazılı kaynaklar ışığında Mersin Hapishanesi’nde yapılan ıslah ve inşa çalışmaları, suç türleri ile mahkûm oranlarının cinsiyete göre dağılımı, hapishane çalışanları ile sağlık koşulları değerlendirilmeye çalışılmıştır.

Osmanlı Belediye Tarihi Araştırmaları ve Kaynak Malzeme Üzerine Notlar

Osmanlı Belediye Tarihi Araştırmaları ve Kaynak Malzeme Üzerine Notlar Tarkan OKTAY* OSMANLI KLASiK DÖNEM şehir yönetiminde görülen, "başka alanda sahip oldukları fonksiyonlar yanında yerel birtakım hizmetleri de üstlenmiş" kururnların oluşturduğu beledi organizasyon yapısı; modernleşme ve yönetirnde merkezileşme anlayışının egemen olduğu Tanzimat döneminde, yerini, sözkonusu hizmetlerin tek elden yürütüldüğü belediye yapılarına bırakmaktaydı. Yeni beledi yapıların kurulmasındaki itici güç, Sanayi Devrimi sonrasında düzenlenen üretim ve tüketim ilişkilerinin, Doğu Akdeniz liman şehirlerindeki yansımaları çerçevesinde şekillenen "yerel hizmet" kavramının yeniden tanımlanma sürecinden sağlanrhaktaydı. Ortaya konulacak yeni beledi modellerin inşası ise, "değişime karar veren" ve "değişimi uygulayan'' Osmanlı devlet adamlarınca, Kanun-ı Kadim'den Batı Avrupa kaynaklı kriteriere doğru yer değiştiren meşru tiyet zemini üzerinde gerçekleştirilmekteydi. Yukarıda belirtilen ortamda hayat bulan Osmanlı belediyeleri, bugün Türkiye'de uygulanan modellerin de ilk örneklerini oluşturmaktadır.

Osmanlı Eğitim Tarihinin Arşiv ve Yazma Kaynakları

2008

The sources on Ottoman education can certainly not be limited to manuscripts and archival documents. In fact, it is possible to mention many more secondary sources in the related subject. However, for a study to be original in the context of the history of education, the need for primary and original sources is inevitable. Especially the archival sources would be most important feature of such original academic research. One would need to resort to the documents in Basbakanlik Osmanli Arsivi (Prime Ministry Ottoman Archives), Topkapi Sarayi Arsivi (Topkapi Palace Archives) and Vakiflar Genel Mudurlugu Arsivi (Archives of Directorate of Waqfs). Moreover, court/qadi/sharia records and tapu tahrir defterleri (registries of real estates records) should definitely be added to the list. There are many other sources which are important for researchers in this field such as Mesihat and Şeri Siciller Arsivleri (Sharia Records) in the Office of Mufti in Istanbul, and pamphlets/manuscripts lik...

Mersin de Bir Osmanlı Kalesi: Liman (Ak) Kale

History Studies International Journal of History

486X Mersin Üniversitesi Öz: Mersin'in Silifke ilçesine bağlı Taşucu mahallesi sınırları içerisinde deniz kenarında yer alan Liman (Ak) Kale, Dağlık Kilikya bölgesi kaleleri arasındadır. Ayrıca Akdeniz sahil kaleleri içerisinde de stratejik öneme sahiptir. Hem Mersin-Antalya karayolu üzerinde hem de deniz ticareti yolu güzergahında bulunması aktif olarak kullanılmasını sağlamıştır. Çalışma konumuz olan Liman (Ak) Kale ise Mersin'de Osmanlı döneminde inşa edilmiş olan tek kale olması yönünden ayrı bir öneme sahiptir. Makalemizde öncelikle inşa tarihi net olarak bilinmeyen Liman Kalenin tarihsel süreci ile ilgili yayınlardaki bilgiler ele alınmıştır. Ardından kalenin plan, mimari özellikleriyle kalenin bölümleri ve bünyesinde barındırdığı diğer mimari yapılar incelenmiştir. Mescit, sarnıç, baş kule ve işlevleri tam olarak bilinemeyen bazı mekanlar olduğu anlaşılmaktadır. Çalışmanın sonunda Liman Kale'nin Akdeniz sahil kaleleri içerindeki yeri ve önemi vurgulanarak değerlendirme yapılmıştır.