Osmanlı döneminde yazılan tefsirle ilgili eserler bibliyografyası - Muhammed ABAY (original) (raw)
Related papers
Divan İlmî Araştırmalar, 1999
Çalışmanın giriş kısmında Osmanlı toplumunda Kur’an’a ve tefsire verilen önem üzerinde durulmakta, Osmanlı tefsirlerini etkileyen klasik tefsir kaynaklarının neler olduğu tespit edilmekte, Osmanlı’daki tefsir hareketinin en bariz yönleri üzerinde durulmaktadır. Çalışmanın bibliyografya kısmında ise Osmanlı müfessirlerince telif edilen tefsirler, haşiyeler, sure tefsirleri ve Kur’an ve tefsir tercümeleri zikredilmektedir. Bibliyografya müelliflerin meşhur isimlerine göre tertip edilmiş, gerek müellif ve gerekse eserleriyle ilgili ayrıntılı bibliyografya verilmiş; matbu eserlerin basım tarihlerine, yazma eserlerin bazı yazma nüshalarına işaret edilmiştir. Bibliyografyada, 67’si tefsir, 13’ü tercüme, 273’ü cüz, sure tefsiri, 228’i haşiye ve ta’lik olmak üzere 403 müellife ait 583 eser ismi zikredilmiştir.
Osmanlı Döneminde Tefsir Haşiyeleri
Başlangıçtan Günümüze Türklerin Kur'an Tefsirine Hizmetleri, 2012
Tefsir telif türlerinden birisi de haşiyelerdir. Hicri 6-7'inci asırdan itibaren yazılmaya başlayan tefsir haşiyeleri, Osmanlı uleması tarafından da itibar edilen bir yazım geleneği olmuştur. Çalışmada haşiye ve benzeri kavramların anlamı ele alınmış, haşiye yazma gerekçeleri ve haşiyelerin fonksiyonları üzerinde durulmuş, Osmanlı ulemasının üzerine haşiye yazmak için en çok tercih ettikleri tefsir eserleri tanıtılarak bunların tercih edilmesindeki sebepler irdelenmiştir. Haşiyelerin genel nitelikleri tespit edildikten sonra Osmanlı uleması arasında tefsir haşiyesi yazan ulemaya yer verilmiş ve değerlendirme kısmında haşiye-tedris ilişkisi üzerinde durulmuş; bu türdeki eserlerin yazıldıkları dönem için anlamlı ve faydalı çalışmalar oldukları, bugün için de esas aldıkları eserleri hakkıyla anlamak için bu eserlerden istifade edilmesi gerektiği sonucuna ulaşılmıştır.
Tire Necip Paşa Kütüphanesi’ndeki Tefsire Dair Yazma Eserler (Diğer Vakıf Kısmı) III
Gümüşhane Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, Makale, 2014
İzmir Tire Necip Paşa Kütüphanesi’ndeki eserler “Necip Paşa” ve “Diğer Vakıf” olmak üzere iki kısımda tasnif edilmiştir. Bu çalışmada Tire Necip Paşa Kütüphanesi’ndeki 1147 yazma eserden “Diğer Vakıf Kısmı”ndaki tefsire dair 37 yazma eser hakkında bilgi verilmiştir. Bu eserlerden bazılarının VII. yüzyıla ait olması, değerlerini bir kat daha artırmaktadır. Kütüphanedeki eserlerden bir çoğu günümüzde asıl dillerinde yayımlanmış, birçok dile çevrilmiştir. Kütüphaneye 671 eseri vakfeden bânî Mehmed Necip Paşa, bu önemli kütüphanede zengin bir kitap koleksiyonunun oluşmasına vesile olmuştur. Eserler, kültür hayatımıza hizmet etmiştir. Fakat bugünkü haliye kütüphane keşfedilmeyi bekleyen bir hazine gibidir.
Tarihyazımı, Metodolojisi ve Felsefesiyle İlgili Türkçe Eserler Bibliyografyası
Özet: Bu çalışmada tarihyazımı, tarihçilik, tarih yazıcılığı, tarih metodoloji ve tarih felsefesi alanlarında yayınlanmış Türkçe kitap, makale, bildiri ve tez çalışmalarının kapsamlı bir bibliyografyası çıkarılmıştır. Çalışmada; kitaplar, kitap bölümleri, makaleler, bildiriler ve tezler ayrı başlıklarda ele alınmıştır. Tarama sonucunda yaklaşık 835 çalışmanın var olduğu görülmüş, bu durum Türkçe literatürde tarihyazımı, yazıcılığı, metodolojisi, felsefesi konularında ciddi bir birikimin olduğunu göstermiştir. Son 20 yılda yapılan yayınlarla tarihyazımı, tarihçilik, tarih yazıcılığı, tarih metodoloji ve tarih felsefesi konularında verilen eserlerin hem sayısında hem de ele aldıkları konularda ciddi bir ilerlemenin olduğu görülmüştür. Bunlardan özellikle kitapların ciddi bir kısmının çeviri olmasına karşın, makalelerin ve bildirilerin telif olması araştırmacı ve akademisyenlerin tarihyazımı alanında kafa yorduklarının bir göstergesi sayılabilir. Bu gelişmenin yaratacağı yeni metodolojik bakışların Türk tarihçiliğini çok daha dünya ölçeğinde eserler vermeye yönelteceği umut edilmektedir.
Bibliyografya: Tarihyazımı, Metodolojisi ve Felsefesiyle İlgili Türkçe Eserler Bibliyografyası
Turk Tarih Egitimi Dergisi, 2013
Bu çalışmada tarihyazımı, tarihçilik, tarih yazıcılığı, tarih metodoloji ve tarih felsefesi alanlarında yayınlanmış Türkçe kitap, makale, bildiri ve tez çalışmalarının kapsamlı bir bibliyografyası çıkarılmıştır. Çalışmada; kitaplar, kitap bölümleri, makaleler, bildiriler ve tezler ayrı başlıklarda ele alınmıştır. Tarama sonucunda yaklaşık 835 çalışmanın var olduğu görülmüş, bu durum Türkçe literatürde tarihyazımı, yazıcılığı, metodolojisi, felsefesi konularında ciddi bir birikimin olduğunu göstermiştir. Son 20 yılda yapılan yayınlarla tarihyazımı, tarihçilik, tarih yazıcılığı, tarih metodoloji ve tarih felsefesi konularında verilen eserlerin hem sayısında hem de ele aldıkları konularda ciddi bir ilerlemenin olduğu görülmüştür. Bunlardan özellikle kitapların ciddi bir kısmının çeviri olmasına karşın, makalelerin ve bildirilerin telif olması araştırmacı ve akademisyenlerin tarihyazımı alanında kafa yorduklarının bir göstergesi sayılabilir. Bu gelişmenin yaratacağı yeni metodolojik bakışların Türk tarihçiliğini çok daha dünya ölçeğinde eserler vermeye yönelteceği umut edilmektedir.
Türkiye'de Tarih Felsefesi Çalışmaları Bibliyografyası
Journal of Turkish Studies, 2015
Milli Kütüphane, Beyazıt) online veri tabanları da gözden geçirilmiştir. Yapılan bu detaylı taramanın neticesinde 434 adet çalışmanın var olduğu tespit edilmiştir. Tarih felsefesi alanında akademisyen ve araştırmacıların 1980 yılından sonra yaptıkları yayınlarda büyük bir artış olduğunun görülmesi, ciddi bir birikim ve ilerlemenin olduğunu göstermektedir. Tarih felsefesi adıyla herhangi bir bibliyografya çalışması yoktur. Ancak Funda Alaslan ve Ahmet Şimşek'in "Tarih Yazımı, Metodolojisi ve Felsefesi İle ilgili Türkçe Eserler Bibliyografyası(2013)" adlı çalışması vardır. Bu çalışmada tarih felsefesi ilgili kaynakların azlığı dikkatimizi çekmiştir. Ancak çalışma bizi araştırma yapmaya teşvik ederek yol gösterici olmuştur. Temel amacımız yapılmış olan çalışmaları bir çatı altında toplayarak tarih felsefesi alanında çalışma yapan ve yapacak olan araştırmacılara katkıda bulunmaktır. Bibliyografya çalışmamız şu ana kadar bu alandaki en kapsamlı çalışma olup bir deneme mahiyetini taşımaktadır.