Türk Tarımında Yeşil Devrim: Serhat İlimiz Hakkari Örneği (1950-1980) (original) (raw)

Osmanlı'dan Günümüze Türkiye'de Tarım Sektörü

Osmanlı'dan Günümüze Türkiye'de Tarım Sektörü, 2017

Bir yüksek lisans tezi olarak hazırlanan bu çalışmada tarihsel olarak tarımsal üretimin başlangıcından bu güne teknik ve ekonomik olarak yaşanan gelimeler incelenmiştir. Geleneksel tarım yerini endüstriyel tarıma bırakırken, aynı zamanda ekonomi politikaları da değişime uğramıştır. Çalışmada, Osmanlı’dan bu güne Türkiye’de tarım üretiminde sektörel gelişmeler ve ekonomi politikalarının etkileri ortaya konmuştur. Dünya’da son küreselleşme dalgasının ülkemizde tarım sektöründe yarattığı etkiler etraflıca ele alınmıştır. Odaklandığımız temel sorunsal, 1980’lerden itibaren artarak süregelen, Küreselleşme olgusu ile değişen ekonomi politikalarının Türkiye’de tarım sektöründe nasıl bir yapısal dönüşüm yarattığı olmuştur. Birinci bölümde, tarım sektörünün niteliği ve dünyadaki gelişimi incelenmiştir. İkinci bölümde küreselleşme, Keynesyen dönemin sonrasındaki Liberal politikalar ve bu yaklaşımın tarım sektörüne ilişkin politika önerileri incelenmiştir. Üçüncü bölünde, Türkiye tarım tarihi, Osmanlı ve Türkiye tarımı ve politikaları, dördüncü ve son bölümde ise, 1980 yılından itibaren tarım politikalarındaki ve tarımsal yapıdaki dönüşüm incelenmiştir.

Demokrat Parti döneminde Aydın’da tarım (1950-1955)

Ankara Üniversitesi Türk İnkılap Tarihi Enstitüsü Atatürk Yolu Dergisi, 2018

Tarım" başlıklı çalışmada; Türkiye'nin çok partili hayata geçişi ile birlikte kurulan ve 1950 genel seçimleri ile iktidara gelen Demokrat Parti'nin (DP) uyguladığı tarım politikaları, Aydın ili ele alınarak incelenmiştir. DP döneminin 1950-1955 yılları arasında izlemiş olduğu tarım politikalarının, dönemin başbakanı Adnan Menderes'in memleketi olan Aydın ilinin tarımsal yapısına nasıl yansıdığı, ne gibi gelişmeler gözlemlendiği aktarılmıştır. Ayrıca çalışma da ilin dünyaca meşhur tarımsal ürünlerinden olan pamuk, tütün, incir ve zeytincilik faaliyetlerindeki önemli gelişmeler de ayrıntılarıyla incelenmiştir.

Cumhuri̇yet Dönemi̇nde Hakkari̇'De Sağlik (1923-1960)

Artvin Çoruh Üniversitesi Uluslararası Sosyal Bilimler Dergisi, 2018

Bu makalede 1923 ve 1960 yılları arasında Tek Parti ile Demokrat Parti dönemlerinde Hakkari'deki sağlık teşkilatlanması ve halkın yaşadığı sağlık sorunları yer almaktadır. Halkın sağlık sorunları karşısında yaşadığı zorlukların neler olduğu ve devletin bu sorunları çözmek için gerçekleştirdiği yatırımlar açıklanmıştır. Makalenin hazırlanmasında özellikle arşiv belgeleri, süreli yayınlar ve ikincil kaynaklardan faydalanılmıştır. Makalenin ulaştığı nihai sonuç; Tek Parti dönemine kıyasla Demokrat Parti döneminde Hakkari'de sağlık yapılanmasına önem verilmesine rağmen sağlık teşkilatlanmasının her iki dönemde de gerçekleştirilemediği ve halkın sağlık sorunlarını devamlı yaşadığı yönündedir.

"İttihat ve Terakki'nin Tarım ve Toprak Politikası: Aydın Vilayeti Örneği", Uluslararası İttihatçılar ve İttihatçılık Sempozyumu Bildiriler Kitabı, Cilt III, Türk Tarih Kurumu Yayınları, Ankara, 2015, s. 129-162.

ÖZET II. Meşrutiyet yıllarının hakim siyasi partisi olarak İttihat ve Terakki'nin kurmuş olduğu hükümetler, Birinci Dünya Savaşı öncesinde liberal iktisat politikaları uygulayarak Osmanlı ekonomisini yönetirken özellikle Balkan Harbi'nin yarattığı dramatik toprak kayıplarından sonra devlet eliyle ekonomiyi yönlendirmeye ve milli burjuvaziyi yaratmaya dönük bir politika uygulamıştır. İttihat ve Terakki'nin kırsal kesime yönelik pratikleri, ekonomiyi Türkleştirme ve milli burjuva yaratma idealinin bir yansımasıdır. Başlarda radikal görüntüye sahip tarım ve toprak reformları uygulamaya niyetlenen İttihat ve Terakki, zamanla büyük toprak sahiplerinin etki alanına girmiş ve onların çıkarlarını gözeten politikalar uygulamıştır. Batı Anadolu ise adeta bu politikaların pilot bölgesi olmuştur. İttihat ve Terakki'nin tarım ve toprak politikaları, Erken Cumhuriyet döneminin tarımsal yapı ve toprak mülkiyetinin şekillenmesinde belirleyici bir rol oynamıştır. ABSTRACT The governments that was established, ll. Constituonal Monarchy year dominated by political party as the Committee of Union and Progress party has been applied policy state economy orientation and creating of national bourgeois espcially after dramatic territorial losses Balkan War caused while managing Ottoman economy by applying liberal economy prior to the first World War. Practises of rural areas of Union and Progress is a reflectionof the ideal of Turkification and creation of national bourgeois. In the beginning; Union and Progress intending agriculture and land reform with radical image entered into the domain of large landowners and has implemented policies their best interests at heart. Almost, Western Anatolia has been pilot region of this poicies. Agriculture and land policies of the Union and Progress has played a decisive role in shaping of the agriculture structure and landownership of early republican period.

2000 Sonrası Türk Tarım Politikalarında Dönüşüm ve Çiftçi Algısı: Kırklareli Örneği

Ekonomi içerisindeki yeri ve yapısal şartları nedeniyle tarım sektörü, devlet politikalarının ve destekleme sistemlerinin süregelen konusu olmuştur. Türkiye ' de de Cumhuriyetin kuruluş yıllarından itibaren tarım sektörü özel bir ilgi görmüş, koruma ve destekleme politikaları çerçevesinde ele alınmıştır. Bu politikalar 2000'li yıllara kadar birbirine yakın araçlar kullanılarak uygulanmaya çalışılmıştır. Ancak 2000 yılına gelindiğinde, makroekonomik şartlar ve AB, DTÖ gibi küresel aktörlerin etkisiyle tarım sektöründe bir reform projesi başlatılmış ve destekleme sistemi değiştirilmiştir. Yapılan değişimler ile temel olarak fiyat-ürün bazlı destekleme sistemi yerine, alan bazlı ve doğrudan gelir desteği içeren bir destekleme sistemine geçilmesi amaçlanmıştır. Bu çalışma, 2000 sonrası yaşanan bu değişimleri değerlendirmekte ve günümüze kadar olan gelişmeleri ele almaktadır. Bununla beraber, Kırklareli'nde, anket yöntemi kullanılarak gerçekleştirilen alan araştırması vasıtasıyla ortaya çıkan değişimlerin çiftçiler tarafından nasıl algılandığı tartışılmış ve "Çiftçiler açısından bir değişimden bahsetmek mümkün müdür?" sorusuna cevap aranmıştır. Araştırmada, çiftçilerin uygulanan tarım politikalarından genel bir memnuniyetsizlik içerisinde oldukları ve araştırmaya katılan çiftçilerin çoğunluğunun tarım politikalarındaki değişimin farkında olmadığı sonucu elde edilmiştir.

Türkiye'nin Tarım Politikalarında Neo-Liberalleşen Yasal-Yönetsel Çerçevedeki Değişimin İzleri (1961-2021)

European Journal of Science and Technology

Öz Çalışma Türkiye tarım politikalarında yasal-yönetsel çerçevedeki değişimin izlerinden yola çıkmakta ve önemli kırılım noktalarını ön plana taşımaktadır. Bu değişimin izlerinden hareketle öncelikle kurumsal yapıların köy toplumuyla geçmişte kurduğu bağlar ana hatlarıyla incelenmiştir. Günümüze doğru geldikçe özellikle kırılımın yaşandığı fay hatlarına dönüşen yeni düzenlemelerin olumsuz etkileri belirlenmeye çalışılmıştır. Araştırmanın kapsamı hukuk alanından tarım ekonomisine ve siyasetten kır sosyolojisine genel bir bakış şeklindedir. Çalışmanın öne çıkan yanı ise yasal-yönetsel değişimin yarattığı olumsuz etkileri de birlikte özetleyerek okuyucuya bir izlek şeklinde sunması ve 1961-2021 yılları arasında alınan pek çok kararın kronolojik ve ilişkisel dökümünü de görselleştirerek konuya yaklaşmasıdır. Çalışmanın yöntemi ise kamu yönetimi ve siyaset alanından göndermelerle tarım ekonomisinden sayısal verilere ve dönemsel saptamalara yoğunlaşmasıdır. Ayrıca basitleştirilmiş bazı görsel modeller de sunmaktadır. Çalışmanın sentezi olan sonuç kısmında günümüzdeki son gelişmelerle de bütünsel açıdan anlamsal bir ilişki kurması literatüre katkısıdır. Araştırmanın disiplinler arası bir araştırma olarak gelecek çalışmalara yasal-yönetsel bir altlık olması amaçlanmıştır. Köylünün kente göç etmek zorunda kaldığı 60 yılın kısa bir özeti ancak hazin bir hikayesidir.

Türkiye’de Tarihsel Süreçte Tarım Politikası ve Planlama Deneyimi

2021

Bu calismanin konusu ve amaci, Turkiye’de tarimsal uretimin artirilmasi icin ihmal edilen sektorel planlamanin onemine dikkat cekmektir. Bugune kadar tum hukumetler, ulkemizin gida ihtiyacini kendi kendine karsilamasini hedeflemistir. Ataturk doneminde ekonomi, yokluk ve zorluklar icinde tarimsal agirlikli idi. 1923’te Izmir Iktisat Kongresi’nde alinan kararlar ile tarimsal uretim icin bir yol haritasi cizilmistir. 1938-1950 donemi tarimsal devletcilik ile gecerken Ciftciyi Topraklandirma Yasasi cikarilmistir. Liberal 1950-1960 doneminde Marshall Yardimi kapsaminda traktor ithalati sayesinde tarimsal uretim gorece artmaya baslamistir. 1960-1980 planli kalkinma doneminde tarimsal uretimde bes yillik planlamalar esas alinarak ithal ikameci sanayilesmeye gecilmistir. Tarimda kendi kendine yeterlilik buyuk olcude saglanmaya calisilmistir. 1980’de unlu 24 Ocak Liberal Istikrar Kararlari ile serbest piyasa duzenine gecilmis ve tarim sektorunde ihracata dayali buyume politikalari uygulanma...