Hat Sanatında İcâzetnâme ve Ketebe Geleneği (original) (raw)

Kur’ân-ı Kerîm’in Kitabeti Bağlamında Hat Sanatında İcâzet ve Bir Hat İcâzetnâmesi Örneği

2014

Bu makale Kur’ân’in kitabeti ve bu konuda yapilan calismalardan biri olan hat sanati, tarihi gelisimi, icâzet, icâzet geleneginin tarihi sureci ve icerigi uzerinde durmustur. Hat sanatinda verilen icâzetler, bu ilmin hem sened hem de isnâdinin yazili tarihi vesikalaridir.XIX. Yuzyilda Diyarbakir’da verilen bir icâzetnâme uzerinde durulmustur. Bu icâzetnâmedeki silsilede yer alan hocalarin, kaynaklarda bulabildiklerimizin biyografileri verilmistir. Buradan hareketle XIX. Yuzyilda Diyarbakir’da hat sanatinin durumu hakkinda bir degerlendirme yapilmistir

Kullanılan Hattın Türü Bakımından İslam Hat Sanatında Besmele

DergiPark (Istanbul University), 2016

Üç boyutlu plastik sanatlara mesafeli yaklaşan İslam medeniyetinde hat sanatında muazzam bir zenginlik söz konusudur. İslam medeniyetinde "Rahman ve Rahim olan Allah"ın adıyla" mealiyle Türkçeye tercüme edilen Besmele lafzına hayatın pek çok alanında büyük bir önem atfedilmiştir. İslam"ın çizgi sanatı olan hat sanatında Besmele"nin güzel yazımına ayrı bir önem verilmiştir. Hattatlar, estetik değere sahip besmele örnekleri verebilmek için adeta birbirleriyle yarışmışlardır. Hattatların ortaya koydukları levha ve kitabeler "eserlerde kullanılan hattın türü, hattın oluşturduğu form, hattın dizilimi ve hatta kullanılan teknikler" gibi pek çok açıdan sınıflandırılabilirler. Bu çalışmada da Besmele örneklerde kullanılan hatların türleri dikkate alınmıştır. Altıncı asırdan günümüze kadar hat sanatçıları bu bağlamda başta kûfî ve ma"kıl"î; Aklâm-ı sitte"den muhakkak, reyhanî; sülüs, nesih; tevki" ve rikaa", Aklâm-ı sitte sonrası ise ta"lîk, divanî ve rik"a gibi hat çeşitleriyle Besmele"ler kaleme almışlardır. Bu çalışmanın gayesi öncelikle hat sanatına ilgi duyacakların İslam yazısı olarak çeşitli hatlaragöz aşinalığını sağlamak ve hat sanatçılarının zengin hayal gücünü dikkatlere sunmaktır. İnceleme tarihi hat türlerinin gelişimlerini dikkate alınacaktır.

Hat Sanatı ve Konyalı Hattatlar

Özet Hüsn-i hat, tezhip, ebru, cilt ve minyatür gibi başlıca geleneksel sanatlar, genel bir isimle “kitap sanatları” olarak bilinmektedir. Mevlevîliğin sanata verdiği değer ve Selçuklular döneminde Konya’ya davet edilen ilim ve sanat adamlarının oluşturdukları ortam sayesinde bu şehirde birçok sanatkâr yetişmiştir. Şehrin kültür ve sanat alanında belli zamanlarda sekteye uğrayan canlılık, bazı sosyolojik ve kültürel değişimlerin, aynı zamanda kurumsal ve bireysel gayretlerin sonucunda, özellikle son çeyrek yüzyılda yeniden görülmeye başlamıştır. Konya, köklü tarihi ve kültürel geçmişinden aldığı güçle ve son zamanlardaki gelişmelerin etkisiyle kitap sanatlarında İstanbul’dan sonraki en önemli merkez olmuştur. Anahtar Kavramlar: Konya, kitap sanatları, hat, hattat, tezhip. Abstract Principal traditional Turk arts (Islamic calligraphy, illumination, marbled paper, bookbinding and miniature) are known by name of “book arts”. Numerous traditional artists have been educating in Konya by effects of Rumi’s encouragements to art and furthermore, artists and scientists that had been invited to Konya. Several hesitates of cultural and artistic activities in the city had been lived in history. But in the last quarter century, cultural and artistic activities and sociological interest to book arts have increased by official and personal efforts. Consequently, Konya has been most important centre after Istanbul in the results of last developments on branches of book arts. Keywords: Konya, book arts, calligraphy, calligrapher, illumination.

İSLAM SANAT FELSEFESİNDE HAT SANATI VEYA KALEMİN ŞARKISI

The Journal of Academic Social Science Studies, 2013

Human is a social being. It is impossible for a person who lives alone and do not have any relation to the other people to have a social life. People who did not become social do not have a life of art and culture. From this perspective, the art is the understanding formed as a result of the culture, religion, traditions and education that people received.

Osmanlıda Hat sanatını Zirveye Çıkaran Eğitim Yöntemi: Meşk ve İcazet Geleneği

2018

Turk-Islam sanatlari icinde onemli bir yere sahip olan ‘hat sanati’ Arap alfabesiyle yazilan guzel yazilari ifade etmektedir. Sanatkârina da ‘hattat’ denir. Bu sanat dali tarihi gelisimini Islam Dininin kutsal kitabi Kur’an-i Kerim uzerinde gostermistir. Ancak gecmiste oldugu gibi gunumuzde yalniz Arapca degil Turkce, Farsca gibi bu alfabenin kullanildigi baska lisanlarda da eserler verilmektedir. Dunyanin en gelismis muzelerinde cok degerli ornekleri bulunan hat sanatinin Islam ulkeleri disinda da sevenleri ve takipcileri gun gectikce cogalmaktadir. Hat sanatinin gecmisten gelen koklu bir egitim gelenegi vardir. Gunumuze ulasan belgeler Osmanli doneminde hat egitiminin belli bir duzen ve disiplin icinde, titizlikle yurutuldugunu gostermektedir. Bu sanat dalinda Osmanlinin Islam ulkeleri arasinda one cikmasinda uygulanan bu egitim yonteminin etkili oldugu muhakkaktir. Temelde usta-cirak iliskisine dayanan bu yontemde mesk usulu takip edilmistir. Mesk , talebenin ornek alarak calisma...

Hat Sanatında Besmele II: Hattın Dizilimi ve Hatta Kullanılan Teknikler

2017

Uc boyutlu plastik sanatlara mesafeli yaklasan Islam medeniyetinde hat sanatinda ise muazzam bir zenginlik soz konusudur. Islam medeniyetinde “Rahman ve Rahim olan Allah’in adiyla” mealiyle Turkceye tercume edilen Besmele lafzina hayatin pek cok alaninda buyuk bir onem atfedilmistir. Islam’in cizgi sanati olan hat sanatinda Besmele’nin guzel yazimina ayri bir onem verilmistir. Hattatlar, estetik degere sahip besmele ornekleri verebilmek icin adeta birbirleriyle yarismislardir. Hat olusturmada istifleme, muselsel/bitisik yazma, musennasini cikarma, hatti iki yana yaslama, elif ve lam harflerinin vurgulamasi gibi yontemler kullanilmistir. Besmelelerde kabartma-oyma, gubari/cok ince yazma, filografi gibi teknikler; resim-hat, resim-ebru birlikteligi de gorulmektedir.

Gaziantep'te Hat Sanatının Gelişimi ve Gaziantepli Hattatlar

2023

Hüsnühat has an essential place in our traditional arts. The word calligraphy originates from the Arabic "hatt" infinitive and means writing, ground, and path. As a term, it means that the Arabic script is written beautifully by adhering to aesthetic measures. Throughout history, valuable calligraphers have been trained in our country. These calligraphers made many manuscripts in our libraries today, plaques in mosques and private collections, the Qur'an, and the epitaphs of architectural works. Although the art of calligraphy developed in cities such as Istanbul during the Ottoman period, people engaged in calligraphy were trained in Gaziantep, a cultural city. Most of the calligraphers in the provinces remained as local artists. They did not leave their hometowns and worked within the framework of the opportunities provided by the place they lived. Studies on calligraphers from Gaziantep are minimal. The first studies were made by Şakir Sabri Yener (1888-1973) and Cemil Cahit Güzelbey. This study aims to determine the calligraphers from Gaziantep and their works that contributed to the development of calligraphy in Gaziantep. In the study, fifty calligraphers from Gaziantep who lived in the past were identified, and their biographical information and studies were expanded using different sources.

Hat Sanatındaki Levha Eserlerde Bir Kompozisyon Biçimi: Tetâbuk

2021

With the development of celi writing style in calligraphy in the 19th and 20th centuries, the writing, which had previously bean in architecture and book arts, was written by the calligraphers to hang on the walls of the spaces. In this way, a different design area was created for the calligraphers, and especially with the stacks they made, the opportunity to develop their creativity and do new compositions emerged. Tetâbuk applications, in which similar parts of letters and words seen on architectural works are used in calligraphy, were also used as a composition form on levha works. In this article, tetâbuk applications seen on the levhas in calligraphy will be examined by giving information about calligrapher, date, phrase, type of writing, etc., and stating the stacking characteristics on the levha. The text of the levha will be clearly written in order to understand tetâbuk practices in the writings. In addition, it will be tried to be analyzed how the tetâbuk practices are mad...