Don Kazakları'nın Osmanlı Topraklarına Göçü ve İgnat Nekrasov'un Vasiyeti (original) (raw)

Don Kazaklarının Azak'ı İşgalleri (1637-1642)

dergiler.ankara.edu.tr

Azak Castle, which is the symbol of the Ottoman State sovereignty in Azak and its around in the Northern Black Sea, was a safety fact for the Ottoman State in the region. However, the castle was a threat for Russians and Cossacks and an important barrier in the direction of the Black Sea for them. Cossacks' invasion of Azak resulted in Russians' encounter with the Ottoman State and the Crimean Khanate. Russians declared that Cossacks made this invasion without their information and tried to prevent response of the Ottoman State and the Crimean * Okutman, Zonguldak Karaelmas Üniversitesi, sinanyksel@yahoo.com Sinan YÜKSEL 206

NEKRASOV KAZAKLARININ GELENEKSEL GİYSİLERİ VE TOKAT YAZMALARI: RUSYA MÜZELERİNDEN ÖRNEKLER

Bu makale 18. yüzyılın başından 1962 yılına kadar Türkiye’de yaşayan Nekrasov Kazaklarının el baskısı giysi ve aksesuarlarında bulunan Türk kültürünün izlerini, özellikle Tokat yazmalarını incelemektedir. Makalede Türkiye’den yapılan göç sonrası toplanarak Rusya’nın Rostov bölgesindeki Azak, Novocerkask ve Staroçerkask müze koleksiyonlarında yer alan Nekrasov Kazaklarına özgü el baskısı Türk kumaşları değerlendirilmektedir.

Uluslararasi Boyutu İle Türki̇ye’Deki̇ Don Kazaklarin Göçü (BCS'21)

Bandırma Onyedi Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Araştırmaları dergisi, 2021

1962 ve 1963 yılındaki göçü uluslararası boyutu ile ele alınmaktadır. Osmanlı Devleti'nin Karadeniz'in kuzeyini fethi sürecinde mücadele ettiği Don Kazakların bir kısmı, yaşanan siyasi olaylar sonrasında Osmanlı Devleti himayesine girmiştir. Önce Tuna Boyuna yerleştirilen Don Kazakları, farklı tarihlerde Anadolu'ya, Kocagöl ve Beyşehir Gölleri kenarına, göç etmiş, 1963 yılına kadar bu topraklarda yaşamışlardır. Don Kazakları inancında yedi göbeğe kadar akrabalarla evlenmeleri günahtı. Uzun yıllar yaşadıkları Anadolu'da yıllardır evlenmeler nedeniyle neredeyse tamamı akraba olmuştu. Bu durum evlenememelerine, beraberinde göç kararı almalarına neden olmuştur. Göç kararı her ne kadar içsel nedenden dolayı alınsa da bu kararın ortaya çıkmasında ve yönlenmesinde uluslararası gelişmeler de önemli rol oynamıştır. Araştırmada Don Kazakların göç kararının ortaya çıkışı ve göç sürecinde meydana gelen gelişmelerin uluslararası boyutu, ülke ilişkileri ve kamuoyuna etkisi arşiv belgeleri başta olmak üzere dönemi aydınlatan anı, hatırat ve araştırma eserleri kapsamında elde edilen bilgi ve bulgularla ortaya konulmaktadır.

"Karadeniz'de Kazaklar ve Rusya" Halil İnalcık

Motdavya'dan Hazar Denizi'ne kadar uzayan geni; step biitgesi, yi.izyrttar boyunca 8si kuvvet-[erin, kaqak kciyti.i ve askerlerin bir sr!rnma biitgesi otmugtur. Bu stepterde Attrnordu Devleti'ne, sonratart Ktrtm ve Astrahan Hantrktarr'na tibi Tatar kabiteteri, ozetlikte Nogaytar, giJqebe hayatr sijrerterdi. Hantarrn otoritesini tanrmayrp bu biitgeye kagrp sr!rnan kimselere Kazak (Kaqak) denirdi. [ogu istim dininden otmakla beraber Tijrk-Mogot kijttijrrine bagtr iditer. Stepin batr kesiminde ise, Lehistan ve Rusya'dan geten gegitti kijkenden insantar yagandr, bir deniz gibi uzaytp giden step, disiptinti bir devlet hayatrna isyan eden "kagak" kimselerin yurdu otmugtu. 0ntan, kenditeninden tjnce bu steplere gelmi; olan Trirk-Tatar ve [erkes Kazaklannrn katrntrtarr ite karr gmr gta r, onta rr n 6 det ve gtJrenekterin i ka bu t etm i gterd i. XVll. yizyrtda Dogu'dan geten Mogot Katmuktarkargrsrnda bu Nogaytar, Karadeniz Batt stepterine kaqacaktar, Krnm Hantaflntn ve 0smanhtarrn himayesini afayacaktardrr. 0 zaman, [an Hiik0meti, Krnm Hantan ve 0smantrlara kargr Katmuktarr kuttanacaktrr. Ozette, 0smanh imparatortu!u ite Rusya aFastndaki bu genig step biitgesindeki m[jcadelede Rus diptomasisi, evveti Nogaytan, sonra Katmuktaft ve nihayet Kazaklarr kuttanarak Ustiintijk sagtamaya gatrgacakttr. Hrristiyan Kazaktar ijg btjytik grup hatinde tlrguttenmi;terdi.0rta 0zij (Dnieper)'deZaporog Kazaktarr, Don lrmagr boyunca Don kazaktarr ve Terek lr'magr r-izerinde Terek Kazaktan. Dnieper Kazaktarr Lehistan'a, otekiten Rusya'ya bagtr iditer. Asrt btjyuk gijgtij Kazak grubu, bir Hetnan (Tijrkqe Atanan'dan) kumandasrndaki Zapor'og Kazaktarr idi. Ate5ti sitihtan kuttanmatart, Kazak-[ara geneI otarak Tatartar karStstnda brjyijk usttintijk sagtryordu DenebiIin ki, stepe ate;ti sitih-[arrn getigi, Tur'k-Mo!o[ astrndan ath gocebelerin bin yrttrk egemenlik dijnemine son venen en kbktu bin devrim getirmistir. $imdiattr gogebeter degit, atesti sitahtarta donanmrs Kazaktarsatdrrr hatindedir. Fakat bu Kazaktar, matzeme, sitah ve cizettikte barut sagtamak iqin Lehistan ve [artrk huk0mettenine bagrmtr iditer, Bu hijk0meiter, Kazaktarr kontroI attrnda tutmak iqin ozettikte bundan yararlanrrtardr. Bilkent Universitesi, Tarih Bolumu 0[retim Uyesi.

XVIII. YÜZYILDA DON KAZAKLARININ (AĞNADLAR) TUNA DELTASI’NA YERLEŞTİRİLMELERİ

ASOS Journal, 2018

While trying to establish his dominance in Eastern Europe in the 18th century, the Ottoman Empire confronted with Don Cossacks; and both of them were in the interests of going to cooperate against Russia which was strengthening in this geography. Ignat Nekrasov, elected as the ataman of Don Cossacks after the Bulavin Uprising, was defeated by Russia and took refuge in the Kuban lands of the Ottoman Empire. The Ottoman Empire admitted the Agnad Cossacks which was named moving from their leader’s name, to his protectorate and settled them in the strategic places in the Kuban region. The Agnad Cossacks, given to under the Crimean han control, took part with Tatars in the raids on the Russian lands as long as they were here. Their services continued till Ottoman-Russian War between 1736-1739 years. Following the complete collapse of these region by the Russian army during this war, Agnad Cossacks were transported to the Danube delta in Ottoman control due to their services there and were settled here. In this study, the process of the settlement and after it has been studied, the answer has been sought about what the Ottoman Empire intended with these settlements. In addition, relations of Ottoman-Agnad Cossacks in Eastern European politics have been evaluated by the comparative analyzes, and it has been shed light on the life of Agnad Cossacks in Danube region in the 18th century.