İç Anadolu Bölgesi Konya Bölümü Folklorunda Ruminantların Paraziter Hastalıkları ve Tedavi Yöntemleri (original) (raw)

2015, Kafkas Universitesi Veteriner Fakultesi Dergisi

Çalışmada, ruminantların paraziter hastalıklarına ve alternatif tedavi uygulamalarına yönelik folklorik verilerin İç Anadolu Bölgesi Konya Bölümündeki (Aksaray, Karaman ve Konya) çeşitliliğinin belirlenmesi ve yeni tedavi modelleri açısından komparatif bir tartışma ortamı oluşturmasına fırsat sunulması, halk arasında paraziter hastalıklar için tedavi amacıyla kullanılan bitkisel, hayvansal ve madensel kökenli ilaç hammaddelerinin etkinliğinin ve yan etkilerinin güncel tıp bilgileri doğrultusunda araştırılması ve tedavi arayışlarına yardımcı olunması amaçlandı. Çalışmanın materyalini, İç Anadolu'nun Konya Bölümü içerisinde yaşayan halk hekimliği uygulayıcıları, hayvan sahipleri ve hayvancılıkla uğraşan 177 kaynak kişiden "bilgi derleme formu" yoluyla elde edilen yazılı verilerle birlikte sözlü ve görsel veriler oluşturdu. Çalışmada, İç Anadolu Bölgesi Konya Bölümünde yapılan folklor çalışmasında ruminantlarda bit, pire, kene, nokra, uyuz, coenurus cerebralis, fasciolozis, mide-bağırsak parazitleri ve babesiozis gibi paraziter hastalıklara rastlandığı ve alternatif tedavi uygulamaları arasında; hidroterapi (su ile tedavi), fitoterapi (bitki ile tedavi), jeoterapi (kil ve çamur ile tedavi) gibi yöntemlerin kullanıldığı belirlendi. Bununla birlikte paraziter hastalıkların tedavisinde katran, bit otu, termiğe tohumu, tütün, kül, karamuk bitkisi kökü, yumurta, kükürt, tuz, göktaşı ve kil gibi bitkisel, hayvansal ve madensel ilaç hammaddeleri ve terkiplerinin kullanıldığı tespit edildi. Sonuç olarak, İç Anadolu Bölgesi Konya Bölümünde yapılan folklor çalışmasında ruminantlarda bit, pire, kene, nokra, uyuz, coenurus cerebralis, fasciolozis, midebağırsak parazitleri ve babesiozis gibi paraziter hastalıklara rastlandığı; parazit tedavisinde kullanılan katran, bit otu, termiğe tohumu, tütün, karamuk bitkisi kökü, kükürt, tuz, göktaşı ve kil gibi ilaç hammaddelerinden modern tıpta da yararlanıldığı; ancak genel olarak uygulamaların dinî-sihrî, ampirik ve rasyonel nitelikler taşıdığı söylenebilir.