İklim Değişikliğine Etik-Dinsel Bir Bakış (original) (raw)

Covid-19 Küresel Salgınına Eko-Dini Tepkiler: Çevre Hareketleri Üzerine Sosyolojik Bir İnceleme

Karamanoğlu Mehmet Bey Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, 2020

Öz Modernite öncesinde genel doğa paradigması, insanı doğanın bir parçası sayan ve doğayı kutsal kabul eden bir nitelikteydi. Fakat modernite ile birlikte, bu paradigma insanı doğanın hakimi sayan insan merkezci bir anlayışa doğru evrilmiştir. İnsanın çıkarı için doğaya yapılacak her türlü müdahaleyi meşru kabul eden bu yeni paradigmanın sonucu olarak, doğal çevrenin insan müdahaleleri nedeniyle bozulmaya başlamasıyla toplumsal tepkiler ortaya çıkmaya başlamıştır. Ekolojik sorunlara gösterilen bu tepkiler, çevre hareketleri ya da ekolojik hareketler olarak örgütlenmiştir. Bu hareketlerin bir kısmı, dini kaynaklara dayanarak bir ekoloji görüşü geliştirmiş ve eko-teolojiler meydana getirmiş; bir kısmı da dini nitelikte çevre hareketi olarak varlık bulmuştur. Eko-teolojiler, hemen bütün geleneksel dinler tarafından inşa edilmiş; doğanın değeri ve kutsiyetinden dolayı korunmasının zorunluluğu üzerine dini metin ve gelenekten beslenen dini pozisyon alışlardır. Diğer hareketler ise, daha çok pagan gelenekten doğan neo-pagan yeni dini hareketler olup, yine çevre hareketi özelliği de gösteren hareketlerdir. Dolayısıyla dini doktrinler ve doğa arasında doğrudan ve sıkı bir bağlantı oluşturulmaktadır. 2019 yılında ortaya çıkarak dünyayı saran Coronavirüs Covid-19 pandemik salgını üzerine, bu eko-teolojiler ve dinsel-çevre hareketleri de, salgını ekolojik sorunlarla ilişkilendirerek görüş belirtmekte ve çözüm önerilerinde bulunmaktadırlar. Bu makalede, söz konusu çevre hareketlerinin bu küresel salgına yaklaşımları, bu süreçte yapılan açıklama ve yayınları sosyolojik açıdan betimleyici yöntemle analiz edilmiştir. Abstract Before modernity, the general nature paradigm considered man a part of nature and considered nature sacred. But with modernity, this paradigm has evolved into a human-centric understanding that considers man the ruler of nature. As a result of this new paradigm that accepts any kind of intervention in nature for the benefit of man, social reactions started to emerge as the natural environment began to deteriorate due to human interventions. These reactions to ecological problems are organized as environmental or ecological movements. Some of these movements developed an ecology view and created eco-theologies based on religious sources; some of them existed as a religious environmental movement. The Coronavirus Covid-19 pandemic epidemic that emerged in the world in 2019 was a global crisis in which these eco-theologies and religious-environmental movements also spoke and suggested solutions. In this article, views, solution suggestions and approaches of these environmental movements for this global epidemic disease were analyzed from sociological perspective with descriptive method.