Ortaokul Türkçe Ders Kitaplarında Yer Alan Öyküleyici Metinlerdeki Empati Durumlarının Değerlendirilmesi (original) (raw)
Related papers
Türkçe Ders Kitaplarında Yer Alan Metinlerin Çevreci Eleştiri Bağlamında İncelenmesi
Turkish Studies-Educational Sciences
Environmental problems are no longer just environmental scientists' problems and have started to concern all areas. Literature also aims to raise awareness of environmental issues by using its influence on societies. In the narratives that conform to the ecocriticism that emerges as a result of this thought, the approach and tendency of removing the human from the center of the text is sensed. Again, there is the abolition of the infinite privilege afforded to the human subject which supports this situation. According to the ecocriticism, which centers on the reflection of nature in literature, an environmental awareness must be created with literature for a sustainable world. In this context, it is aimed to examine the texts in Turkish textbooks. Textbooks are the most effective material of classroom learning, and the quality of the texts in textbooks is very important. It is also known that the individual's experiences and awareness gained from the age of the child become personality during adulthood. For this reason, love of nature and the idea of respecting nature's right to life should be gained from the age of the child. In this study was carried out by the Ministry of Education in the 2019-2020 school year in the second tier of primary education (5,6,7. and 8. Class) the texts in the theme of "Nature and Universe" in Turkish textbooks were examined in the context of ecocriticism. The textbooks were accepted as one document and were created using the study document analaysis method. The characters discussed in the texts are narratives that help the child to identify, that enable children to love nature and make it easier to look at nature with a conscious eye, the way nature is reflected as content, the appearance of human-nature integrity in the use of language, and the fictionalization of the modeled self. The findings were evaluated in the context of ecocriticism and presented with content analysis. As a result, although the texts in the primary school second-tier Turkish textbooks have qualities suitable for ecocriticism, it was determined that the number of these texts is not sufficient. The selected texts generally have an environmental approach but because of situations where fictions are quickly resolved, progress from a one-way point of view, or are not woven with deep enough meanings it has been seen that they do'nt address the needs of their readers and they do not stimulate the curiosity of their readers about critical approach to the environment.
Ortaokul Türkçe Ders Kitaplarındaki Şiirlerin Metinselliğine İlişkin Öğretmen Görüşleri
Ortaokul Türkçe Ders Kitaplarındaki Şiirlerin Metinselliğine İlişkin Öğretmen Görüşleri, 2018
Metin kavramı sözlü veya yazılı olan, bildirişim işlevini karşılayan, anlamlı ve mantıklı dil ürünü şeklinde tanımlanmaktadır. İletişimin sağlıklı bir biçimde gerçekleşebilmesi metinlerin niteliğine ve kalitesine bağlıdır. Beaugrande ve Dressler (2002), metin olabilmenin yedi ölçütü olduğundan bahsetmişlerdir. Bağdaşıklık, tutarlılık, amaçlılık, bilgilendiricilik, kabul edilebilirlik, duruma uygunluk ve metinlerarasılık şeklinde sıraladıkları bu ölçütlerden herhangi birinin eksikliği hâlinde iletişimin sağlanamayacağını dile getirmişlerdir. Metinsellik ölçütlerine sahip olmayan metinlerle nitelikli bir ana dili eğitimi gerçekleştirilemeyeceği de unutulmamalıdır. Bu sebeple ana dili eğitimini kapsayan Türkçe dersinde kullanılan metinlerin metinselliği oldukça önemlidir. Bu çalışma, Türkçe ders kitaplarında yer alan şiirlerin metinselliğine ilişkin öğretmen görüşlerinin tespit edilmesi amacıyla gerçekleştirilmiştir. Bu çerçevede Elazığ ilinde görev yapan 15 Türkçe öğretmeninin görüşüne başvurulmuştur. Öğretmen görüşlerini almak amacıyla nitel desende 8 sorudan ve alternatif sorulardan oluşan yarı yapılandırılmış bir görüşme ölçeği hazırlanmış ve öğretmenlerle bire bir görüşmeler yapılmıştır. Öğretmen görüşlerinin analizi sonucunda şiirlerin metinselliğine ilişkin olumlu görüşlerin ortaya çıktığı tespit edilmiştir. Araştırma dil eğitiminde önemli bir yeri olan Türkçe ders kitaplarındaki şiirlerin metinselliği hakkında bir çerçeve belirlemesi bakımından önemlidir.
6. Uluslararası Akademik Araştırmalar Kongresi, 2021
Bu araştırmanın amacı, Türkçe öğretmeni adaylarının ortaokul Türkçe ders kitaplarında yer alan şiir metinlerinin niteliğine ilişkin görüşlerini belirlemektir. Çalışmada, nitel araştırma yöntemlerinden durum çalışması modeli kullanılarak Türkçe öğretmeni adaylarının görüşleri doğrultusunda, Türkçe ders kitaplarındaki şiir metinlerinin niteliğine ilişkin belirlemeler yapılmıştır. Araştırmanın çalışma grubu, 2018-2019 eğitim-öğretim yılında bir devlet üniversitesinin Türkçe Eğitimi Anabilim Dalında öğrenim görmekte olan öğretmen adayları arasından kolay ulaşılabilir (convenience sampling) örneklem tekniği ile seçilen 20 öğrenciden oluşmaktadır. Çalışmada araştırmanın verileri, araştırmanın amacı doğrultusunda hazırlanan yarı yapılandırılmış görüşme formları kullanılarak toplanmıştır. Bu araştırmada ilk olarak, Millî Eğitim Bakanlığı Yayınlarının yayımladığı ortaokul Türkçe ders kitaplarında yer alan şiir metinlerinin araştırmanın katılımcıları tarafından "yazınsallık, düzeye uygunluk ve ilgi çekicilik" bağlamında incelemeleri istenmiştir. İncelemelerin ardından öğretmen adaylarına araştırmacılar tarafından hazırlanan yarı yapılandırılmış görüşme formları verilmiş ve öğretmen adaylarının ders kitaplarındaki şiir metinlerini bu formdaki sorular yoluyla değerlendirmeleri beklenmiştir. Son olarak öğretmen adayları tarafından yapılan değerlendirmeler kendilerine verilen formlara serbest bir tarzda yazılmıştır. Bu çalışmada veriler, katılımcıların hazırladığı değerlendirme yazılarının doküman incelemesi yöntemi kullanılarak çözümlenmesiyle elde edilmiştir. Araştırma sonucunda Türkçe öğretmenlerinin Türkçe ders kitaplarında yer alan şiir metinlerinin genel olarak sınıf düzeyine uygun olduğunu düşündükleri ancak bu metinleri ilgi çekicilik ve yazınsallık açısından yeterince yetkin bulmadıkları belirlenmiştir.
International Journal of Language Academy, 2015
Violence and aggression as a critical problem are increasing day by day in many parts of the life. The basic functions of the Turkish language lesson are educating, socializing the people; getting them to acquire ability for establishing impressive communication and getting them sensitive to those around. In this context, the purpose of getting students to gain the reading culture is one of the major p urposes of education of the Turkish language. For this reason, in this study, it has been researched the circumstances of the preservice teachers of Turkish language and their ability for empathy and has been analyzed whether there is a relation between them, or not. This research is a quantitative study that the relation between the circumstances of the preservice teachers of Turkish language and their empathic skill has been examined. The participants of the research are 123 preservice teachers who study in 1st and 3rd grade at Gazi University, Gazi Faculty of Education, the Department of the Turkish Language in the 2012-2013 Spring term. During the data collection, Empathic Skill Scale developed by Üstün Dökmen (1988) and the questionnaire constituted by scanning the literature and composed of the questions on determining the reading habits of the preservice teachers has been used. For the analysis of the data, the packaged software SPSS 17 has been utilized.
Hacettepe Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Dergisi, 2023
Anlatılar, kurmaca karakterin bilincinin okur tarafından algılanması ve duygularının yansılanmasında okura simüle edilmiş deneyimler sunar. Anlatısal metinler bu özellikleriyle benzer deneyimleri yaşamayan bireyler arasında ortaklık kurarak sosyal, bir başkasının zihnini anlayabilmede ise duygusal gelişimi destekleyecek önemli bir eğitsel araç niteliği kazanırlar. Metin ve okur arasındaki etkileşimin bir parçası ve kurmaca metinle ilişki kurma deneyiminin psikolojik mekanizmalarından biri olarak tanımlanan anlatı empatisi, metindeki çeşitli dilsel yapılar ve kullanımlarla desteklenmektedir. Anadili eğitiminin hedeflerinden biri de duyguları ilişkilendirme, düzenleyebilme, sosyal anlayış geliştirme gibi becerileri kapsayan duyuşsal alanın gelişimidir. Bu doğrultuda, mevcut çalışmada Türkçe eğitiminin temel ders materyallerinden biri olan Türkçe ders kitabında yer alan kurmaca anlatı metinlerinin okurda empati gelişimini desteklemesi bakımından incelenmesi hedeflenmiştir. Çalışmada Türkçe 5. sınıf ders kitabında yer alan kurmaca metinlerdeki anlatıcı tipolojisi, zihinsel eylemler ve metafor kullanımı sıklık, çeşitlilik ve bağlamsal izlekleri bakımından betimlenmiştir. Ayrıca çalışmada ders kitabındaki okuru empati yapmaya yönlendiren etkinliklere de odaklanılmıştır. Bulgular, Türkçe ders kitabındaki kurmaca metinlerde üçüncü kişi anlatıcının, biliş, duygu ve algı olarak sınıflandırılan zihinsel fiillerde duygu fiillerinin ve diğer karakterlerin zihinsel durumlarını betimlemeye yönelik metaforların sıklığının yüksek olduğunu göstermektedir. Bununla birlikte, okuma etkinliklerinde okuru karakterle empati yapmaya yönlendiren öz referans sorularının ve dolaylı stratejilerin kullanıldığı izlenmiştir.
Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi
Bu araştırmanın amacı, Türkçeyi yabancı dil olarak öğrenen B1 düzeyindeki öğrencilerin yazdıkları öyküleyici metinlerin bağdaşıklık açısından nasıl bir görünüm sergilediğini tespit etmektir. Araştırma durum çalışması olarak desenlenmiş, veri toplama yöntemi olarak doküman incelemesi yöntemi kullanılmıştır. B1 düzeyindeki öğrencilerin öyküleyici bir metin yazabilmek için uygun olduğu düşünülmüş, Çukurova Üniversitesi Türkçe Öğretimi Uygulama ve Araştırma Merkezi ile Adana Bilim ve Teknoloji Üniversitesi Türkçe Öğretimi Uygulama ve Araştırma Merkezinden B1 yeterlilik düzeyinde olan öğrencilerden gönüllülük esasına dayalı olarak seçilen 60 öğrenci çalışma grubunu oluşturmuştur. Öğrencilerden başlatıcı olayın verildiği bir öyküyü tamamlayarak 550-700 sözcükten oluşan bir öykü yazmaları istenmiştir. Öğrencilerin yazdığı öyküleyici metinlerin bağdaşıklık açısından değerlendirilmesinde bağdaşıklığı sağlayan ögeler ölçüt olarak alınmış ve öğrencilerin yazdıkları metinlerde söz konusu bağdaşıklık ögelerini kullanma sıklıkları belirlenmeye çalışılmıştır. Bu amaçla içerik analizi yapılmış, her bir öğrenci tarafından yazılan metin iki araştırmacı tarafından ayrı ayrı değerlendirilmiştir. Öyküleyici metinlerin bağdaşıklık özelliklerini metindilbilimsel açıdan değerlendirebilmek için bağdaşıklığa ilişkin yapılan kuramsal açıklamaları temel alarak bir değerlendirme formu oluşturulmuş ve her öğrencinin yazdığı metin bağdaşıklık ögelerine yer verme niteliği bakımından değerlendirilmiştir.
Ortaokul Türkçe Ders Kitaplarındaki Metinlerin Değer Aktarımı Açısından İncelenmesi
Değerler Eğitimi Dergisi, 2019
* Bu çalışma, 12-14 Nisan 2018 tarihinde İstanbul'da düzenlenen Ders Kitapları Uluslararası Sempozyumunda (DEKUS 2018) sözlü olarak sunulan bildirinin içeriği geliştirilerek ve kısmen değiştirilerek hazırlanmıştır. * This article is prepared through the paper presented on 12-14 April at the International Textbooks Symposium (DEKUS 2018) in Istanbul.
Etkili iletişim kurma ve eşduyum (empati) becerisi kazanamayan bireylerden oluşan bir toplumda, bireylerin sorun çözme becerisinden yoksun olmalarından kaynaklanan şiddet ve saldırganlık olayları kaçınılmazdır. Bununla birlikte şiddet ve saldırganlık, önemli bir sorun olarak yaşamın birçok alanında her geçen gün artmaktadır. Türkçe dersinin temel işlevleri kişileri eğitme, sosyalleştirme, onlara etkili iletişim kurma becerisi edindirme ve çevresindekilere karşı duyarlık kazandırmadır. Bu bağlamda öğrencilere okuma kültürü edindirmek amacı, Türkçe eğitiminin en temel amaçları arasında yer alır. Bu nedenle bu çalışmada Türkçe öğretmeni adaylarının okuma durumları ile eşduyum becerileri araştırılmış ve bunların arasında ilişki olup olmadığı incelenmiştir. Bu araştırma, Türkçe öğretmeni adaylarının okuma durumları ile eşduyumsal becerileri arasındaki ilişkinin incelendiği nicel bir çalışmadır. Araştırmanın katılımcıları, Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Türkçe Eğitimi bölümünde 2012-2013 yılı Bahar döneminde 1 ve 3. sınıfta okuyan 123 Türkçe öğretmeni adayıdır. Verilerin toplanmasında Üstün Dökmen (1988) tarafından geliştirilen Empatik Beceri Ölçeği ile alanyazın taranarak oluşturulan ve öğretmen adaylarının okuma durumlarını belirlemeye yönelik sorulardan oluşan sormaca kullanılmıştır. Verilerin çözümlenmesinde SPSS 17 paket programından yararlanılmıştır. Araştırmada Türkçe öğretmeni adaylarının önemli bir bölümü en son bir ay ya da daha uzun süre önce bir kitap bitirdiğini, kütüphaneden nadiren yararlandığını ve okumaya günde yarım saatten az zaman ayırdığını belirtmiştir. Hiç kitap okumadığını ve kitap okumaktan zevk almadığını belirten Türkçe öğretmeni adayları bulunmaktadır. Bununla birlikte yeni çıkan kitapları takip etmediğini belirten katılımcıların sayısının çokluğu da dikkat çekicidir. Katılımcılara uygulanan sormacada yer alan maddelere verilen yanıtlar ile eşduyumsal beceri düzeyleri arasında ise genel olarak belirgin bir ilişki bulunmadığı sonucuna ulaşılmıştır. Violence and aggression as a critical problem are increasing day by day in many parts of the life. The basic functions of the Turkish language lesson are educating, socializing the people; getting them to acquire ability for establishing impressive communication and getting them sensitive to those around. In this context, the purpose of getting students to gain the reading culture is one of the major purposes of education of the Turkish language. For this reason, in this study, it has been researched the circumstances of the preservice teachers of Turkish language and their ability for empathy and has been analyzed whether there is a relation between them, or not. This research is a quantitative study that the relation between the circumstances of the preservice teachers of Turkish language and their empathic skill has been examined. The participants of the research are 123 preservice teachers who study in 1st and 3rd grade at Gazi University, Gazi Faculty of Education, the Department of the Turkish Language in the 2012-2013 Spring term. During the data collection, Empathic Skill Scale developed by Üstün Dökmen (1988) and the questionnaire constituted by scanning the literature and composed of the questions on determining the reading habits of the preservice teachers has been used. For the analysis of the data, the packaged software SPSS 17 has been utilized.
Türkçe Ders Kitaplarındaki Metinlerin İlettiği Değerler Açısından İncelenmesi
Ana Dili Eğitimi Dergisi
Değerlerimiz ve yetkinliklerle bütünleşmiş bilgi, beceri ve davranışlara sahip nitelikli bireylerin yetişmesinde Türkçe ders kitabı metinlerinin katkısı yadsınamaz. Öğretim programlarının perspektifini oluşturan değerlerin öğrencilere aktarılmasında bu metinler, temel araç konumundadır. Bu çalışmada, 2018 yılı Türkçe Dersi Öğretim Programı doğrultusunda hazırlanmış Türkçe ders kitapları, değerler iletimi açısından incelenmiştir. Araştırmada nitel araştırma yöntemlerinden doküman analizi kullanılmıştır. Metinler, oluşturulan "Değerler İnceleme Formu"na göre taranmıştır. Elde edilen bulgular tablolar halinde verilmiştir. Elde edilen bulgulara göre metinlerin değerleri iletmede yetersiz kaldığı görülmektedir. Türkçe ders kitapları metinleri arasında değerler iletimi açısından bir dengenin olmadığı tespit edilmiştir. Benzer şekilde ders kitaplarındaki değerlerin dağılımında da bir dengenin gözetilmediği görülmektedir. Ders kitaplarındaki metinlerde en fazla sevgi, saygı, yardımlaşma, duyarlılık, çalışkanlık, dayanışma değerleri yer alırken; en az iletilen değerlerin ise tasarruf, eşitlik, adalet olduğu tespit edilmiştir. Elde edilen bulgular, alanyazından elde edilen bulgularla birlikte değerlendirilmiştir. Araştırmanın bulguları doğrultusunda birtakım önerilere de yer verilmiştir.