PISA Ölçütünde Metinsellik Rubriği Geliştirme (original) (raw)
Related papers
PISA Ölçütünde Metinsellik Rubriği Geliştirme: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması
Turkish Journal of Primary Education, 2021
Calismada ders kitaplarindaki metinleri degerlendirmek uzere “PISA Olcutunde Metinsellik Rubrigi”nin (POMR) gelistirilmesi amaclanmistir. Veriler 2019-2020 egitim-ogretim yilinda okutulan ortaokul (5-8. sinif) Turkce ders kitaplarinda serbest okuma metni olarak yer alan ve PISA’nin surekli metin ozelliklerini tasiyan 20 okuma metninin 4 bagimsiz puanlayici tarafindan puanlanmasiyla elde edilmistir. Analitik rubrik icin olcut atanirken PISA 2018 okuma becerileri degerlendirme cercevesindeki bilissel surecler ve okuma yeterlik duzeyleri dikkate alinmistir. Her olcut icin 3 farkli basari derecesi tanimlanmistir. Gelistirilen analitik rubrigin gecerlik kanitlarinin saglanmasi icin oncelikle 8 uzmanin gorusune basvurulmustur. Toplanan uzman tepkileri uzerinden her bir olcut icin kapsam gecerlik orani hesaplanmistir. Uzman gorusunden gelen donutler ile gecerlik kaniti olmasi amaciyla temel bilesenler analizi uygulanmistir. Analitik rubrigin guvenirlik kanitlari icin hesaplanan sinif ici k...
Beşinci Sınıf Türkçe Ders Kitabı Metinlerinin Metinsellik Ölçütleri Açısından İncelenmesi
Ana Dili Eğitimi Dergisi, 2018
Türkçe öğretiminde, temel dil becerilerin ve üst düzey bilişsel becerilerin kazandırılmasında metinlerden yararlanılır. Bu nedenle, Türkçe ders kitaplarına seçilecek metinlerin, çocuğa göre olması ve bu becerileri kazandıracak nitelikleri taşıması önemlidir. Öğrenme ve öğretme sürecinde kullanılan metinlerin işlevsel olarak kullanılabilmesi için metinleri inceleme alanına alan metindilbilimin verilerinden de yararlanmak gerekmektedir. Ders kitabına seçilecek metinlerin metinsellik ölçütlerine uygun olarak seçilmesi gerekir. Bu çalışmada da 5. sınıf Türkçe ders kitabında bulunan metinler, metinsellik ölçütleri yönüyle incelenmeye çalışılmıştır. Metinlerin metinsellik ölçütlerine uygunluklarını tespit etmek amacıyla da İşeri'nin (2014) belirlediği metinsellik ölçütleri kullanılmıştır. Yapılan inceleme sonucunda 5. Sınıf Türkçe ders kitabındaki bazı metinlerin metinsellik ölçütlerini tam olarak karşılamadıkları, metinlerin metinsellik ölçütleri doğrultusunda oluşturulmadıkları ve seçilmedikleri anlaşılmaktadır.
Değiş(k)en Ölçek: Metinsel Temsiller Üzerinden Ölçek Kavramını Yeniden Düşünmek
2022
Mimari temsil tekniklerinde önemli kurallardan biri ölçektir. Teknik bir anlatım ve uygulama için kaçınılmaz olan ölçek, mekân atmosferini ifade eden temsiller söz konusu olduğunda ise sorgulanabilir bir konudur. Çünkü belirli bir ölçeğe uygun olarak yapılan çizimde bütün mekânsal elemanlar eş değer bir ifadeyle temsil edilmektedir. Oysa mekânsal deneyim hep aynı mesafede kalmadan beden-mekân arasında sürekli değişen kadrajları ve temasları içermektedir. Mekânın her öğesi eşdeğer olmazken kimi zaman bir detay, doku veya biçim öne çıkar. Görselliğin ve biçimin baskınlığı dışında mekânın anlatısallığıyla öne çıktığı metinsel temsiller ise bu durumu görünür kılan örnekler sunabilmektedir. Tek bir nesne üzerinden başlayan anlatı bir anda ölçek değiştirip anlatılan nesneyi de içine alan bir uzamın tasviriyle devam edebilirken aynı metinsel temsilin içinde sabit kalmayan, farklı mekânsal ölçekler bir arada yer alabilmektedir. Çalışma bu düşünceler odağında metinsel temsillerdeki değiş(k)en ölçek kullanımını mimari temsile aktarma denemesinde bulunur. Bu denemeyi Orçun Türkay'ın uzamı kimi zaman tek bir nesne kimi zaman bir mekânsal elemana odaklanarak anlattığı Yeni Roman akımının izlerini taşıyan Dans Ediyor Bir Hane (2016) adlı anlatısı üzerinden yapar. Tıpkı metinsel temsillerde olduğu gibi mimari temsilde de farklı ölçeklerin bir arada kullanımıyla anlatısallığın güçlendirilmesi potansiyeli üzerinden mimari temsildeki ölçek kavramının yeniden düşünülmesi amaçlanmaktadır.
7. Sınıf Türkçe Ders Kitaplarında Yer Alan Metinlerin Metinsellik Ölçütlerine Göre Değerlendirilmesi
Journal of Turkish Studies, 2014
The purpose of this study is to evaluate the accordance of informative and fictional texts in 7th level Turkish coursebook in the sense of textuality criteria. For this purpose, accordance of textuality criteria of the texts in 7th level Turkish coursebook are evaluated according to the scale that Iseri (2011) suggested. In this study which document analysis is used, informative and fictional texts and poems in Turkish coursebook used by 7th grade students in Antalya are used as data source. Statement of problem of this study is defined as follows: "Are texts in 7th level Turkish coursebook appropriate in terms of textuality criteria?" Two texts from each theme in Ministry of Education Publishing (2012) and Elementary Turkish 7th level coursebook is defined as a sample. This study is counted significant because it determines the accordance of the texts in 7th secondary level Turkish coursebooks according to textuality criteria. In the findings of the study, informative and fictional texts in 7th secondary level Turkish coursebook are generally appropriate for textuality criteria except for readability status. When looking at readability status, texts are generally not "Independent Reading" which is the standard readability level for a 7th level student. Suggestions that can be made according to the results of the study are that readability status of the texts should match with the level of the students, that this reason should be taken into consideration while selecting texts, that understandability level of the texts which take place in the coursebooks should absolutely be checked and while selecting texts attention should be taken.
Öz Türkçe öğretiminde, temel dil becerilerin ve üst düzey bilişsel becerilerin kazandırılmasında metinlerden yararlanılır. Bu nedenle, Türkçe ders kitaplarına seçilecek metinlerin, çocuğa göre olması ve bu becerileri kazandıracak nitelikleri taşıması önemlidir. Öğrenme ve öğretme sürecinde kullanılan metinlerin işlevsel olarak kullanılabilmesi için metinleri inceleme alanına alan metindilbilimin verilerinden de yararlanmak gerekmektedir. Ders kitabına seçilecek metinlerin metinsellik ölçütlerine uygun olarak seçilmesi gerekir. Bu çalışmada da 5. sınıf Türkçe ders kitabında bulunan metinler, metinsellik ölçütleri yönüyle incelenmeye çalışılmıştır. Metinlerin metinsellik ölçütlerine uygunluklarını tespit etmek amacıyla da İşeri'nin (2014) belirlediği metinsellik ölçütleri kullanılmıştır. Yapılan inceleme sonucunda 5. Sınıf Türkçe ders kitabındaki bazı metinlerin metinsellik ölçütlerini tam olarak karşılamadıkları, metinlerin metinsellik ölçütleri doğrultusunda oluşturulmadıkları ve seçilmedikleri anlaşılmaktadır. Anahtar Kelimeler: Türkçe eğitimi, Türkçe ders kitabı, metindilbilim, metinsellik ölçütleri, inceleme. Abstract Texts are used in teaching basic language skills and higher-level cognitive skills in Turkish language teaching. For this reason, texts which will be included in the Turkish coursebooks should be chosen in accordance with the "child-appropriateness" principle. To use texts which are included in the teaching and learning processes in a functional way, it is necessary to benefit from the data of text linguistics. Texts to be included in the coursebooks should be selected in line with the textuality standards. In this study, texts in the 5 th Grade Turkish coursebooks were examined in terms of textuality standards. To determine the conformity of the texts with the textuality characteristics, the Textuality Standards, which were defined by Iseri (2014), were applied. As an important result of this research, it has been found out that some of the texts in the 5 th grade Turkish coursebook do not fully meet the standards of textuality and that the texts are neither formed nor selected by taking the textuality standards into consideration.
PISA (Uluslararası Öğrenci Değerlendirme Programı) OECD tarafından düzenlenen bir eğitim projesidir. Üç yılda bir uygulanan bu proje 2000 yılından bu yana OECD ülkeleri başta olmak üzere dünyada yürütülmektedir. Türkiye PISA’ya ilk defa 2003 yılında katılmıştır. PISA, zorunlu eğitimini tamamlamış 15 yaş grubu öğrencilerin okulda edindikleri bilgileri günlük hayatta ne kadar kullanmaya hazır olduklarını ölçmeyi hedefler. PISA’daki okur-yazarlık kavramı geleneksel kullanımından uzaklaşmış ve öğrencilerin çeşitli durumlarda problemleri çözebilme potansiyeli manasında kullanılır olmuştur. Bu çalışmada PISA’da okuma becerisini ölçmek için kullanılan metin türleri ve Türkçe öğretim programlarında yer alan metin türlerini karşılaştırmak amaçlanmıştır. Bu amaçla doküman inceleme tekniği kullanılarak PISA raporları ve Türkçe öğretim programları incelenmiştir. Türkçe öğretim programlarında, metin türleri için üç temel çatı başlık olduğu görülmektedir. Bunlar: öyküleyici metinler, bilgilendirici metinler ve şiirdir. PISA’da ise metinler; metin formatı ve metin türü olarak iki kategoriye ayrılmıştır. Metin formatı dört kategoriye ayrılmıştır: sürekli (continuous), süreksiz (non-continuous), karma (mixed) ve çoklu (multiple) metinlerdir. PISA’da süreksiz metinler formatında yer alan ve daha çok görsel okumayı hedefleyen bilgi levhaları, çizelge ve grafikler, tablolar, diyagramlar, haritalar, sertifikalar, makbuzlar/fişler ve formlar gibi türlerin Türkçe öğretim programlarında yer almadığı görülmektedir. Sonuç olarak Türkçe öğretim programlardaki metin türlerinin ve onların alt türlerinin PISA’daki metin türlerine göre daha sınırlı ve daha genel olduğu görülmektedir.
Halk Anlatılarının Metinselliği
Motif Akademi Halkbilimi Dergisi, 2009
Halk anlatıları (masal, halk hikayesi, halk şiiri, efsane, destan vb türler), yazılı metin biçimine dönüştürüldükten sonra metinsel incelemeye alınabilecek bir konuma gelmektedir. Yazıya geçirilmiş, yazınsal bir metin olarak oluşturulmuş bu sözlü metinler, artık, dilsel, dilbilimsel (metindi/bilimsel, toplumdilbilimsel, ruhdilbilimsel, anlambilimsel, dilbilgise{) yazınsal irdeleme nesnesi konumundadırlar. İ ncelemeler, metindeki üretilen ve aktarılan anlamın ne olduğu; nasıl oluşturulduğu; üretim sürecinde dilsel, dilbilgisel etkinliklerin, yapıların neler olduğu; bütün bunların metin örülmesinde ne gibi işlevler gördüğü; bütüncü bir yaklaşım içinde, bu metinlerdeki yazınsal, kültürel ve en önemlisi güzelduyusal (estetik) değer ve olguların nasıl bir biçemle yansıtıldığı gibi birçok alanlı ve çok amaçlı olarak irdelenebilirler/irdelenmelidirler. Bu çalışmada, halk anlatılarının metinselliğini göz önünde bulundurarak yazılı metin olmuş halk anlatıların dilbilim, metinbilim, sözbilim, edimbilimin sunduğu olanaklarla nasıl incelenebileceği ve anlamlandırılabileceği üzerinde duruldu.