Tükenmişlik Sendromu: Tıbbi Sekreterler ve Diğer Sağlık Çalışanları Açısından Bir Değerlendirme (2021) = Burnout Syndrome: An Assessment From in Terms of Medical Secretaries and Other Health Workers (original) (raw)

2021, Tıbbi Dokümantasyon ve Sekreterlik Programı ve Mesleki Uygulamalar (Ed. Özlem Yalçınkaya - Kübra Zaim Gedik). İstanbul: Hiperyayın, ISBN: 978-625-7443-08-1

Ruh ve beden sağlığı insanın özel yaşamını etkilediği gibi, çalışma yaşamındaki verimliliğini de etkiler. Çalışma yaşamında genel olarak günün ortalama sekiz saatinin ve haftanın da beş gününün iş yerinde geçirildiği düşünüldüğünde, bu zaman diliminin (uyku hariç) iş dışında geçirilen diğer zamanlardan daha fazla olduğu görülür. Herhangi bir olumsuzluk etmenine maruz kalma süresi ile bundan etkilenme durumu arasındaki yakın ilişki göz önüne alındığında, kişinin işyerindeki olumsuzluklardan etkilenmemesi olasılığı yoktur. Bu etkilenme durumunun tıbbi sekreterler ve sağlık sektörünün diğer çalışanları için biraz daha hissedilir olduğu söylenebilir. Genellikle çalışma gün ve saatlerinin değişkenlik göstermesi, sağlık sektörünün özelliklerinden biridir. Bazen nöbet uygulaması kişinin günlük standart çalışma süresini de aşarak çok daha uzun bir zaman dilimine yayılabilmekte, hatta bazen yeteri kadar dinlenemeden tekrar bu çalışma temposuna dönmesine sebep olmaktadır. Bu nedenle diğer sektörlere göre sağlık çalışanlarının olumsuzluklardan daha fazla etkilenmeleri söz konusudur. İş ortamındaki her olumsuzluk etmeni, ayrı bir sağlık riski oluşturmaktadır. Bu riskler bazen bir meslek hastalığına zemin hazırlarken, bazen de iş kazasına neden olabilmektedir. Özellikle son aylarda tüm dünyayı etkisi altına alan Covid-19 salgını tüm sağlık çalışanlarının ruh ve beden sağlıklarını tehdit etmektedir. Çünkü sağlık çalışanları hem biyolojik hastalıklara daha yüksek bir oranda yakalanabilmekte, hem daha fazla mesai yapmak zorunda kalmakta, hem de insanlığın yaşadığı bu büyük drama yakından tanıklık ettikleri için ruh sağlıkları da bundan olumsuz yönde etkilenmektedir. Bu etkilenmeye hasta ile fiziksel teması olmadığı için daha şanslı gibi görünen tıbbi sekreterlerin karşılaştığı riskler açısından bakıldığında ise, aslında diğer sağlık çalışanlarından fazla farkları olmadığı görülür. Çünkü koruyucu giysileri bulunmamaktadır, hasta ve hasta yakınlarının verdiği para, kredi kartı, evrak gibi materyallere dokunmak zorundadır, yüz yüze hizmet verdikleri kişiler ile aralarına mesafe koyma ve maske kullanımı dışında onlar için alınan başka bir önlem yoktur. Çalışma ortamında bulunan tehlike ve olumsuzlukları yaratan etmenler iş sağlığı açısından değerlendirildiğinde, aşağıdaki şekilde gruplandırılabilir: -Fiziksel etmenler, -Kimyasal etmenler, -Tozlar, -Biyolojik etmenler -Ergonomik etmenler ve -Psikososyal etmenler Çalışanların iş ortamındaki olumsuzluklara bağlı olarak bu etmenlerden kaynaklanan sağlık sorunları ise üç genel grupta toplanabilir: -Fiziksel sorunlar (kas-iskelet hastalıkları, duruş bozuklukları, uzuv kayıpları vb.) -Biyolojik hastalıklar (verem, tetanos, leptospiroz, alerji vb.) -Psikososyal hastalıklar (stres kaynaklı hastalıklar, depresyon, manik depresif sendrom, anksiyete vb.) Gittikçe önemi artan sağlık sektörünün iş ortamlarının içerdiği olumsuzluk etmenlerinin daha fazla araştırılması ve risklerden etkilenme düzeyinin saptanarak sonuçların iş sağlığı açısından değerlendirilmesi yararlı olacaktır. Ancak şüphesiz böyle geniş kapsamlı bir çalışmanın uygulamaya yönelik kısmının bu salgın döneminde yapılması oldukça zordur. Bu nedenle bu çalışmada konular salt ruh sağlığını etkiyen sorunlar açısından ele alınmıştır. Motivasyonu ve iş verimini etkileyen ruhsal sorunlar içerisinden de özellikle tükenmişlik sendromunun üzerinde durulmuştur. Psikososyal etmenlerden kaynaklanan bir sağlık sorunu olan bu sendromu kuramsal düzeyde incelerken konuya ilişkin bir farkındalık oluşmasına katkıda bulunmak, çalışma yaşamında bu sorunla karşılaşmamak ya da karşılaşıldığı zaman baş edebilmek konusunda başta tıbbi sekreterler olmak üzere tüm sağlık çalışanları için bazı öneriler geliştirmek amaçlanmıştır.